Ашчадбанк (ПАТ Ашчадбанк[2]) — найбуйнейшы расійскі універсальны камерцыйны банк. Кантралюецца Цэнтральным банкам Расійскай Федэрацыі, якому належаць больш за 52 % акцый[1][3].
Прадастаўляе шырокі спектр банкаўскіх паслуг. Доля Ашчадбанка ў агульным аб’ёме актываў расійскага банкаўскага сектара складала на 1 студзеня 2016 года 28,7 %. На рынку прыватных укладаў — 46 %. Крэдытны партфель адпавядаў 38,7 % усіх выдадзеных крэдытаў насельніцтву.
Брэнд Ашчадбанка на пачатак 2010 года, па ацэнцы часопіса «The Banker» і кампаніі Brand Finance займаў 15-е месца ў рэйтынгу самых дарагіх сусветных банкаўскіх брэндаў і каштаваў прыблізна 11, 7 мільярда даляраў[4].
Цэнтральны офіс у Маскве. Па стане на сярэдзіну 2016 года налічвае амаль 17,5 тыс. падраздзяленняў і 14 тэрытарыяльных даччыных банкаў у 83-х суб’ектах Расійскай Федэрацыі.
Па стане на 1 мая 2017 года колькасць аддзяленняў Ашчадбанка склала 14 826[5].
Ашчадбанк даў справаздачу аб падзенні чыстага прыбытку за першае паўгоддзе на 39,8 % у параўнанні з леташнімі вынікамі[6]. Прыбытак склаў ₽287,2 млрд супраць ₽476,9 млрд за аналагічны перыяд 2019 года. Гэта вынікае з фінансавай справаздачнасці банка па МСФС.
Гл. таксама: Ашчадныя касы ў РасііУ часы Савецкага Саюза з 1922 года па 1987 год дзейнічала сістэма Дзяржаўных працоўных ашчадных кас СССР, падчыняўшаяся з 1922 года па 1963 год Міністэрству фінансаў СССР, а з 1963 года Дзяржаўнаму банку СССР[7]. У 1987 годзе ў рамках банкаўскай рэформы ў СССР сістэма Дзяржаўных працоўных ашчадных кас была рэарганізавана, і створаны Банк працоўных зберажэнняў і крэдытавання насельніцтва СССР (Ашчадны банк СССР). Пастановай Вярхоўнага Савета РСФСР ад 13 ліпеня 1990 года Расійскі рэспубліканскі банк Ашчаднага банка СССР быў абвешчаны ўласнасцю РСФСР.
У 1989 годзе ашчадны Банк стаў першым банкам-членам аплатнай сістэмы Visa ў СССР[8].
22 сакавіка 1991 года адбылося заснаванне Акцыянернага камерцыйнага Ашчаднага банка Расійскай Федэрацыі (Ашчадбанк Расіі ААТ) на агульным сходзе акцыянераў у адпаведнасці з Законам РСФСР «АБ банках і банкаўскай дзейнасці ў РСФСР» ад 2 снежня 1990 года.
1 студзеня 1992 года Ашчадны банк СССР спыніў сваё існаванне.
1 студзеня 2001 года ў Ашчадбанку Расіі праведзена рэарганізацыя, у выніку якой 79 рэгіянальных банкаў Ашчаднага банка Расіі рэарганізаваныя ў 17 тэрытарыяльных, шляхам аб’яднання.
У лютым 2007 года праведзена маштабнае размяшчэнне акцый банка, вядомае як «народнае IPO», у ходзе яго правядзення многія супрацоўнікі Ашчадбанка прымушаліся кіраўніцтвам да набыцця гэтых акцый[9].
У чэрвені 2010 года банк атрымаў дазвол Кітайскай банкаўскай рэгулятарнай камісіі на адкрыццё прадстаўніцтва ў Пекіне.
4 чэрвеня 2010 года рашэннем акцыянераў банка поўнае афіцыйнае найменне банка было скарочана да «ашчадны Банк Расіі ААТ»[10]. 29 ліпеня 2010 года Банк Расеі ўзгадніў рэдакцыю статута з новым назвай.
У верасні 2010 года фірменнае найменне банка змянілася на Адкрытае акцыянернае таварыства «ашчадны Банк Расіі» (скарочана ААТ «Ашчадбанк Расеі»). На англійскай мове фірменнае найменне змянілася на Sberbank of Russia (скарочана Sberbank).
У верасні 2010 года «Ашчадбанк Расіі» адкрыў філіяльную сетку ў Індыі.
У верасні 2010 года была завершана рэгістрацыя прадстаўніцтва ў Пекіне.
У чэрвені 2011 года стала вядома аб стварэнні ашчадным банкам і французскім банкам BNP Paribas сумеснага банка, які, працуючы пад гандлёвай маркай Cetelem, будзе займацца рознічных крэдытаваннем у крамах[11].
11 сакавіка 2011 года стала вядома аб тым, што ашчадны Банк купляе 100 % расійскай інвестыцыйнай кампаніі «Тройка дыялог»
(Sberbank CIB) за суму ў $1 млрд[12].
28 снежня 2011 года Ашчадбанк і Cetelem (падраздзяленне спажывецкага крэдытавання групы BNP Paribas) падпісалі якое абавязвае пагадненне аб стварэнні сумеснага банка на рынку крэдытавання ў пунктах продажу ў Расіі[13].
У 2011 годзе кіраўніцтва банка абвясціла аб пачатку экспансіі на рынкі Усходняй Еўропы і Турцыі[14]. На працягу года ашчадны Банк зрабіў шэраг набыткаў на гэтых тэрыторыях:
У ліпені 2011 года было абвешчана аб набыцці холдынгу Volksbank International (VBI) — ўсходнееўрапейскага падраздзялення аўстрыйскай банкаўскай групы Österreichische Volksbanken AG (тады ж стала вядома, што гэтая група стала адным з васьмі еўрапейскіх банкаўскіх інстытутаў, якія не прайшлі стрэс-тэст Еўрапейскага банкаўскага кіравання)[15]. Канчатковае пагадненне аб угодзе, якую планавалася завяршыць да канца года і якая ацэньвалася ў суму €585-645 млн, было падпісана ў верасні 2011.
У снежні 2011 года ашчадны Банк праінфармаваў аб набыцці спецыялізуецца на паслугах private banking даччынага банка «Лукойла» ў Швейцарыі — SLB. Кошт куплі склала $80,62 млн.
У чэрвені 2012 года ашчадны Банк абвясціў аб сваёй найбуйнейшай замежнай куплі — дасягненні дамоўленасці аб набыцці турэцкага бізнесу франка-бельгійскай групы Dexia, банка DenizBank(англ.) бел.(англ.) бел.. Мяркуецца, што Dexia, распродающая свае актывы ў сувязі з стратамі, понесенными ў Грэцыі, саступіць 100-працэнтны кантроль у Denizbank за $3,47 млрд (1,38 ўласнага капіталу банка)[16].
Доля Цэнтральнага банка Расійскай Федэрацыі ў статутным капітале ПАО Ашчадбанк складае 50 % плюс адна галасуе акцыя, у тых, хто галасуе акцыях — 52,32 %[17]. Астатнімі 47,62 % публічна звяртаюцца акцый Ашчадбанка валодаюць больш 8273 тысяч юрыдычных і фізічных асоб.
З 1996 года таргі акцыямі Ашчадбанка праводзяцца на расейскіх біржах ММВБ і РТС. У сакавіку 2007 года банк размясціў дадатковы выпуск звычайных акцый, у выніку чаго статутны капітал павялічыўся на 12 %, і было прыцягнута 230,2 млрд рублёў. Сярэдні дзённы аб’ём таргоў акцыямі Ашчадбанка складае 40 % аб’ёму таргоў на ММВБ.
Вялікі рэзананс у сусветнай прэсе выклікала зацвярджэнне ў траўні 2016 года членам назіральнага савета Ашчаднага банка былога прэм’ер-міністра Фінляндыі Эско Ахо[18].
Філіяльная сетка банка на сярэдзіну 2010-х гадоў ўключае 14 тэрытарыяльных банкаў і амаль 17,5 тыс. падраздзяленняў па Расеі. Даччыныя банкі Ашчадбанка Расіі працуюць у Казахстане, Украіне, Беларусі, Германіі. У чэрвені 2010 года Ашчадбанк атрымаў дазвол Кітайскай банкаўскай рэгулятарнай камісіі на адкрыццё прадстаўніцтва ў Пекіне, а ў верасні 2010 года Банк Расіі зарэгістраваў філіял ААТ «Ашчадбанк Расіі» ў Індыі.
У банка маецца даччыная інвестыцыйная кампанія «Ашчадбанк Капітал», якая займаецца санацыяй і кіраваннем закладзенымі ў банку актывамі[19].
З 1993 па 2010 гады Ашчадбанк ўдзельнічаў у развіцці расійскай аплатнай сістэмы ашчадных карт. З 2010 года банк ўдзельнічае ў праекце стварэння універсальнай электроннай карты, з’яўляючыся адным з заснавальнікаў аператара праекта УЭК[20].
3 лютага 2012 года ашчадны Банк абвясціў, што стварае венчурны фонд на базе венчурнага падраздзялення «Тройкі Дыялог» — «Тройка Венчурз» са стратэгіяй інвеставання ў высокатэхналагічныя кампаніі і праекты, пачатковыя інвестыцыі складуць 100 млн дал[21].
З’яўляецца найбуйнейшым у Расіі банкам па аб’ёмах аперацый з фізічнымі асобамі.[22]
Чысты прыбытак Ашчаднага банка па МСФС за 2014 год склала 290,3 млрд руб., знізіўшыся на 20 % у параўнанні з прыбыткам за 2013 год (362 млрд руб.)
У першым квартале 2016 года чысты прыбытак па міжнародных стандартах фінансавай справаздачнасці (МСФС) вырасла у 3, 8 разы (на 284,6 %) у параўнанні з аналагічным перыядам мінулага года і дасягнуў 117,7 млрд рублёў[23].
З 2008 года ў банку рэалізуецца так званая «вытворчая сістэма Ашчадбанка» (ПСС)[24], якая выкарыстоўвае прынцыпы беражлівага вытворчасці ў кіраванні і прызначаная для забеспячэння росту задаволенасці кліентаў, павышэння эфектыўнасці працы персаналу і павышэння матывацыі служачых[25]. Дарадцам Германа Грэфа па ўкараненні ПСС вясной 2011 года прызначаны Джон Теуркоф, які да гэтага працаваў у банку Credit Suisse, вясной 2013 года яго кантракт з банкам быў скасаваны[26].
Найменнне | Дзейнасць | Доля укладання, у % | Краіна прысутствія |
---|---|---|---|
ТАА «Ашчадбанк Інвестыцыі» | інвестыцыйная кампанія | 100 | Расія |
ТАА «Ашчадбанк Капітал» | інвестыцыйная кампанія | 100 | Расія |
АТ «Ашчадбанк Кіраванне Актывамі» | паслугі па кіраванню актывамі | 100 | Расія |
ЗАО «Сбербанк Лизинг» | лізінгавая кампанія | 100 | Расія |
ЗАО «Сбербанк-АСТ» | адзін з пяці расійскіх аператараў для правядзення адкрытых аўкцыёнаў ў электроннай форме на права заключэння дзяржаўных кантрактаў на пастаўкі тавараў, выканання работ, аказання паслуг для федэральных патрэб | 100 | Расія |
АО «Сбербанк-Технологии» | ІТ-кампанія | 100 | Расія |
ЗАО «Центр программ лояльности» | праграмы лаяльнасці | 100 | Расія |
ООО «Аукцион» | адзнакавая кампанія | 100 | Расія |
НПФ Сбербанка | недзяржаўны пенсійны фонд | 100 | Расія |
ЗАО «Объединённое кредитное бюро» | бюро крэдытных гісторый | 50[27] | Расія |
АО «Сбербанк Интернешнл (Sberbank International)» | банкаўская група | 100 | Кітай, Індыя |
ДБ АО «Сбербанк» | даччыны банк у Казахстане | 100 | Казахстан |
ПАО «Cбербанк» | даччыны банк на Украіне | 100 | Украіна |
ОАО «БПС-Сбербанк» | даччыны банк у Республіке Беларусь | 100 | Беларусь |
Сбербанк Швейцария (Sberbank (Switzerland) AG) (бывший SLB Commercial Bank AG) | даччыны банк ў Швейцарыі | 100 | Швейцарыя |
Sberbank Europe AG (бывший Volksbank International AG) | банкаўская група | 100 | Аўстрыя, Венгрыя, Чэхія, Славакія, Харватыя, Славенія, Сербія, Боснія і Герцагавіна (Сараева і Баня-Лука), Украіна, а таксама аддзяленне ў Германіі (Sberbank Direct) |
ООО СК «Сбербанк страхование» | страхавая кампанія | 100 | Расія |
ООО «Хрустальные башни» | будаўніцтва | 50,01 | Расія |
ЗАО «Рублево‐Архангельское» | будаўніцтва | 100 | Расія |
ОАО «Красная поляна» | Будаўніцтва | 50,03 | Расія |
ОАО «Сбербанкстрой Холдинг» (бывшее ООО «Интеко») | будаўніцтва | 100 | Расія |
«Дервейс» | аўтазборачны завод | 51[28] | Расія |
ЗАО «Сбербанк КИБ» (бывшая «Тройка Диалог») | інвестыцыйны бізнес | 100 | Расія, ЗША, Велікабрытанія, Кіпр і інш. |
ООО «Спецдепозитарий Сбербанка» | спецыялізаваны дэпазітарый | 100 | Расія |
DenizBank A.Ș. («ДенизБанк») | банкаўскі бізнес | 100 | Турцыя |
ООО «Сетелем Банк» | даччыны банк | 79,2 | Расія |
ООО «АктивБизнесКоллекшн» | калектарскае агентства | 100 | Расія |
ПАО «Сбербанк Страхование Жизни» | страхавая кампанія | 100 | Расія |
ООО «КОРУС Консалтинг СНГ» | ІТ-кампанія (распрацоўка ПО) | 100 | Расія |