Калужская вобласць
Калужская вобласць (руск.: Калу́жская о́бласть) — суб’ект Расійскай Федэрацыі. Створана ў 1944 годзе. Адміністрацыйны цэнтр — горад Калуга. Тэрыторыя — 29,9 тыс. км², насельніцтва — 1021,5 тыс. чалавек (2005), шчыльнасць насельніцтва 34,2 чал./км² (2005), удзельная вага гарадскога насельніцтва: 75,4 % (2005).
Мяжуе з Маскоўскай, Тульскай, Бранскай, Смаленскай, Арлоўскай абласцямі. Нацыяналіны склад: рускія 93,8 %, украінцы — 2,8 %, беларусы — 0,8 %, татары, цыганы — па 0,3 %, азербайджанцы, мардва, яўрэі — па 0,2 %, армяне, малдаване — па 0,1 %, іншыя — 1,2 %.
Колькасць муніцыпальных утварэнняў — 319, у тым ліку:
- гарадскія акругі — 2
- муніцыпальныя раёны — 24
- гарадскія паселішчы — 31
- сельскія паселішчы — 262
Буйнейшыя гарады: Калуга, Обнінск, Людзінава.
Геаграфія
Паўночна-заходняя і паўночная часткі вобласці — марэнныя раўніны, паўднёва-заходняя — зандравыя, а цэнтральная і ўсходняя часткі — эразійныя раўніны. Максімальныя вышыні тэрыторыі 270—280 м.
Клімат — умерана цёплы, з вільготным летам, умерана халоднай зімой з устойлівым снежным покрывам. Сярэдняя тэмпература ліпеня ад 17,5 да 18,5 °C, студзеня ад −9 да −10,3 °C. Сярэдняя гадавая колькасць ападкаў 550—650 мм. Колькасць іх памяншаецца на паўднёвы ўсход. Каля 70 % ападкаў выпадае з красавіка па кастрычнік. Вегетацыйны перыяд ад 177 да 184 сутак.
Рэкі вобласці адносяцца да басейна р. Волгі і толькі на захадзе працякаюць рэкі басейна Дняпра — Балва і Снопаць. Самыя буйныя рэкі: Ака з прытокамі Жыздра, Угра, Пратва і прыток Дзясны — Балва. Усе рэкі характарызуюцца звілістым рэчышчам, павольным цячэннем, высокімі вясновымі паводкамі і нізкай гадавой межанню. Азёры знаходзяцца пераважна ў поймах рэк Акі і Жыздры.
Глебы пераважна дзярнова-сярэднепадзолістыя, на поўначы — сярэднесугліністыя, на паўднёвым захадзе — супясчаныя і пясчаныя. У цэнтральных і ўсходніх раёнах вобласці — светла-шэрыя лясныя сярэднесугліністыя глебы. Акрамя таго, сустракаюцца дзярновыя і дзярнова-карбанатныя і тыповыя падзолістыя глебы.
Большая частка вобласці знаходзіцца ў падзоне іглічна-шыракалістых лясоў, цэнтральная і ўсходняя частка — у падзоне шырокалісцевых лясоў; пераважаюць бяроза, асіна, хвоя і елка. Пад лясамі звыш 40 % тэрыторыі вобласці.
Вядомыя асобы
- Аляксандр Рыгоравіч Булыгін
- Іван Сяргеевіч Сакалоў-Мікітоў
- Мікалай Нічыпаравіч Хаменкаў (1923—1944) — Герой Савецкага Саюза (1945).
- Іван Аляксандравіч Буканаў (1918—1943) — Герой Савецкага Саюза (1944).
- Сяргей Міхайлавіч Бялоў (1925—2003) — беларускі спецыяліст у галіне трактарабудавання. Кандыдат тэхнічных навук (1963), прафесар (1986).
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 7: Застаўка — Кантата. — 604 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7), ISBN 985-11-0035-8.
Спасылкі
 |
Калужская вобласць на Вікісховішчы |
|---|
- ↑ Шахрай С. М., Алексеев С. С., Собчак А. А. и др. Конституция Российской Федерации Праверана 26 кастрычніка 2016.
- ↑ АКТМУ Праверана 13 сакавіка 2015.
Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Вікіпедыя:Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
Category:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96 %D0%B7 %D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BC%D1%96
Вікіпедыя:Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
Калужская вобласць
Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара