Фізічны факультэт БДУ — адзін з самых буйных факультэтаў галоўнай ВНУ Беларусі. Створаны ў 1958 годзе. У складзе факультэта 12 кафедр, 11 навукова-даследчых лабараторый (НДЛ), Беларускі міжвузаўскі цэнтр і абсерваторыя. Акрамя таго, праводзяцца фундаментальныя і прыкладныя даследаванні, а таксама прамысловыя, тэхналагічныя і іншыя распрацоўкі.
У 1922 годзе на педагагічным факультэце Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта было адкрыта фізіка-матэматычнае аддзяленне. У 1933 годзе фізіка-матэматычнае аддзяленне было ператворана ў фізіка-матэматычны факультэт. У 1938 годзе фізіка-матэматычны факультэт уключаў у сябе 4 кафедры:
кафедра агульнай фізікі (загадчык кафедры — дацэнт І. Г. Некрашэвіч),
кафедра тэарэтычнай фізікі (загадчык кафедры — дацэнт Ф. І. Фёдараў),
кафедра рэнтгенафізікі (загадчык кафедры — дацэнт І. П. Шапіра),
кафедра электрамагнітных ваганняў (загадчык кафедры — прафесар Я. В. Сняткоў).
У 1941 годзе з-за вайны і акупацыі Мінска фізіка-матэматычны факультэт спыніў працу і ў верасні 1943 года па 1945 год функцыянаваў у горадзе Сходня Маскоўскай вобласці.
У кастрычніку 1958 года фізіка-матэматычны факультэт быў падзелены на два самастойныя факультэты — фізічны і матэматычны. Першым дэканам фізічнага факультэта стаў М. П. Халімановіч. У 1960-я — 1970-я гады фізічны факультэт актыўна развіваўся. На базе навукова-даследчых лабараторый фізічнага факультэта ў 1971 годзе быў адкрыты Навукова-даследчыцкі інстытут прыкладных фізічных праблем на чале з акадэмікам А. Н. Сеўчанкам. У 1976 годзе на базе чатырох кафедр фізічнага факультэта аддзяліўся факультэт радыёфізікі і электронікі. У 1986 годзе быў створаны Інстытут ядзерных праблем, які ўзначаліў прафесар кафедры ядзернай фізікі У. Р. Барышэўскі.
Вядомыя выпускнікі фізічнага факультэта, Лаўрэаты Ленінскай прэміі і Дзяржаўнай прэміі СССР:
Сярод выпускнікоў факультэта больш за 20 акадэмікаў і членаў-карэспандэнтаў АН СССР і АН БССР, 6 Лаўрэатаў Ленінскай прэміі, больш 50 Лаўрэатаў Дзяржаўных прэмій.
Віктар Кіслы, заснавальнік Wargaming.net
Леанід Лознер, сузаснавальнік EPAM Systems
Колькасць супрацоўнікаў факультэта складае больш за 400 чалавек. З іх больш за 115 чалавек - выкладчыкі: прафесары, дацэнты, асістэнты, 130 чалавек - супрацоўнікі НДЛ. На факультэце працуе 2 акадэміка і 1 член-карэспандэнт НАН Беларусі, 24 дактары навук і 161 кандыдат навук. На факультэце навучаецца больш за 700 студэнтаў. У аспірантуры - каля 70 аспірантаў.
Паўсядзённай працай факультэта кіруе дэканат на чале з дэканам. Тры намеснікі дэкана забяспечваюць кіраўніцтва вучобай, метадычнай і навуковай працай. Вучоны Савет факультэта, які ўзначальвае дэкан, складаецца з 25 чалавек, сярод якіх вядучыя прафесары і дацэнты. У Вучоны Савет уваходзяць таксама прадстаўнікі студэнцтва. Вучоны Савет вызначае стратэгічныя мэты і задачы фізічнага факультэта, вырашае праблемы вучэбнага працэсу і арганізацыі навуковай работы, праводзіць атэстацыю выкладчыкаў.
На фізічным факультэце навучанне адбываецца па спецыяльнасці «Н.01.02.00. — Фізіка». Выпускнікі могуць атрымаць кваліфікацыю «Фізік. Даследчык», «Фізік. Інжынер», «Фізік. Менеджар», «Фізік. Выкладчык фізікі і інфарматыкі», акадэмічныя ступені бакалаўра і магістра. У рамках дадзенай спецыялізацыі 11 кафедр могуць ажыццяўляць падрыхтоўку па 33 спецыялізацыям:
На факультэце працуюць 130 навуковых супрацоўнікаў 14 навукова-даследчых лабараторый, акрамя таго, навуковай дзейнасцю займаецца большасць выкладчыкаў.
Фінансаванне навуковых работ ажыццяўляецца з некалькіх крыніц. Каля палавіны сродкаў забяспечвае дзяржаўны бюджэт рэспублікі - праз базавае фінансаванне БДУ і праз конкурснае фінансаванне са сродкаў дзяржкамітэта па навуцы і тэхналогіям Рэспублікі Беларусь, Фонда фундаментальных даследаванняў Беларусі і Дзяржаўных праграм фундаментальных і прыкладных даследаванняў. Другая палова фінансавання навукі складаецца са сродкаў прамысловых аб’яднанняў і арганізацый, дзяржаўных замоў, а таксама розных міжнародных фондаў.
Фізічны факультэт вядзе сумесныя даследаванні з інстытутамі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, прамысловымі аб’яднаннямі, сярод якіх ПА «Интэграл» і ААТ «Беларуськалій», з іншымі ВНУ (БДУІР, БДПУ і інш.). Значная частка навуковых працаўнікоў і выдчыкаў факультэта праводзяць даследаванні ў кааперацыі з замежнымі арганізацыямі: Аб’яднаным інстытутам ядзерных даследаванняў (Дубна, Расія), Енскім і Хагенскім універсітэтамі (Германія), Інстытутамі ядзернай фізікі (Чэхія, Польшча), Універсітэтам Падуі (Італія), Ляхайскім універсітэтам (Бетлехем, ЗША) і інш.
Вынікі прыкладных распрацовак вучоных факультэта выкарыстоўваюцца ў радыеэлектроннай, аптычнай, аўтамабільнай, трактарнай, прыборабудаўнічай прамцысловасці, у геалогіі, медыцыне, біятэхналогіі і іншых галінах гаспадаркі Беларусі.
БДУ - адзіны беларускі універітэт, прадстаўлены ў прэстыжных сусветных рэйтынгах: QS («Фізіка і астраномія») и THE («Фізічные навукі»).
Абсерваторыя БДУ Архівавана 8 ліпеня 2018.