wd wp Пошук: ⬜

Беларусы Украіны

Беларусы Украіны — нацыянальная меншасць Украіны. Паводле Перапісу насельніцтва 2001 года, беларусы — трэцяя[1] паводле колькасці этнічная група пасля ўласна украінцаў — 37 мільёнаў 541 тысяч чалавек (альбо 77,8 %) і рускіх — 8 мільёнаў 334 тысяч чалавек (або 17,3 %). Ва Украіне жыве 275 тысяч беларусаў, або 0,57 % ад агульнай колькасці насельніцтва. Большасць беларусаў перасялілася ў 19-20 ст., але невялікая частка аўтахтоны. Яны жывуць на поўначы Чарнігаўскай і Ровенскай абласцей. Таксама ёсць версія, што карэннае насельніцтва Пуціўльскага раёна у Сумскай вобласці (так званыя укр.: Горюни) — беларусы.[2]

Гісторыя

Сучаснасць

Вобласць	Колькасць (тыс. чал.)	%
Аўтаномная рэспубліка Крым	29,2	1,4 %
Вінніцкая вобласць	3,1	0,2 %
Валынская вобласць	3,2	0,3 %
Днепрапятроўская вобласць	29,5	0,8 %
Данецкая вобласць	44,5	0,9 %
Жытомірская вобласць	4,9	0,4 %
Запарожская вобласць	12,6	0,7 %
Кіеўская вобласць	8,6	0,5 %
Кіраваградская вобласць	5,5	0,5 %
Луганская вобласць	20,5	0,8 %
Львоўская вобласць	5,4	0,2 %
Мікалаеўская вобласць	8,3	0,2 %
Адэская вобласць	12,7	0,5 %
Палтаўская вобласць	6,3	0,4 %
Ровенская вобласць	11,8	1,0 %
Сумская вобласць	4,3	0,3 %
Харкаўская вобласць	14,7	0,5 %
Херсонская вобласць	8,1	0,7 %
Хмяльніцкая вобласць	2,7	0,2 %
Чаркаская вобласць	3,9	0,3 %
Чарнавіцкая вобласць	1,4	0,2 %
Чарнігаўская вобласць	7,1	0,6 %
горад Кіеў	16,5	0,6 %
горад Севастопаль	5,8	1,6 %

Паводле Перапісу насельніцтва 2001 года на Украіне пражывае 275,8 тысяч беларусаў, пры гэтым іх колькасць у параўнанні з Перапісам 1989 года скарацілася на 37,3 %[3]. Большасць з іх пражывала на тэрыторыі Аўтаномнай Рэспублікі Крым. Пераважна беларусы жывуць у сельскай мясцовасці.

Беларускія добраахвотнікі ў Расійска-ўкраінскай вайны

Беларускія добраахвотнікі ўдзельнічаюць у баявых дзеяннях на ўсходзе Украіны з вясны 2014 года[4]. Група беларускіх добраахвотнікаў удзельнічала ў Баях за Піскы, паблізу Данецкага аэрапорта ў ліпені 2014 года[4]. У тым жа годзе быў створаны Атрад «Пагоня»[5]. У чэрвені 2015 года была закладзеная Тактычная група «Беларусь»[4].

9 сакавіка 2022 года, пасля поўнамаштабнага нападу Расіі на Украіну, беларускія добраахвотнікі заявілі пра аб’яднанне ў Батальён Кастуся Каліноўскага[6], які пазней быў ператвораны ў полк. 30-га сакавіка 2022 года стала вядома пра пачатак фармавання беларускага палка «Пагоня» ў складзе Інтэрнацыянальнага легіёна тэрытарыяльнай абароны Украіны.[7]

Беларускія нацыянальныя арганізацыі ва Украіне

Дзейнасць

Музеі

• Краязнаўчы музей беларускага побыту і прыкладнога мастацтва (с. Гусарка Куйбышаўскага раёна Запарожскай вобласці)

• Музей у с. Шырокае (Крым), у якім сабраныя ўнікальныя матэрыялы, рэліквіі, дакументы.

• Крымскі этнаграфічны музей (г. Сімферопаль). Адкрыта спецыяльная беларуская экспазіцыя.

Нядзельныя школы

У беларускіх арганізацыях Украіны працуюць 6 нядзельных школ: адна — у Львоўскай вобласці, адна — у г . Адэса, чатыры — у Крыме.

Данецкая абласная арганізацыя беларусаў «Неман» штомесяц публікуе ў абласной газеце «Святліца» метадычныя рэкамендацыі і матэрыялы для «хатняй беларускай школы».

СМІ

На пастаяннай аснове выпускаецца газета Беларускай абшчыны Львоўскай вобласці «Весткі з Беларусі», выходзіць газета «Белая Русь» Саюза беларусаў Крыма, выпускаецца часопіс «Крым-Беларусь», выдадзеныя буклеты пра мерапрыемствы беларускіх арганізацый у г. Данецку, г. Запарожжа, Крыму.

Кіраўнікі і актыў беларускіх арганізацый г. Чарнігава, Севастопаля, Адэсы, Ужгарада, Данецка сістэматычна друкуюць свае матэрыялы ў гарадскіх і абласных газетах, выступаюць па мясцовым тэлебачанні і радыё.

Фестывалі

У 2007—2011 гадах у Кіеве і іншых гарадах Украіны праводзіўся фестываль «Беларуская вясна».

Помнікі

28 сакавіка 2016 года быў адкрыты Помнік беларусам, якія загінулі за Украіну.[8]

Вядомыя беларусы і асобы беларускага паходжання ва Украіне

• Пётр Міхайлавіч Буйко — прафесар Кіеўскага медыцынскага інстытута, удзельнік партызанскага руху ва Украіне.
• Якаў Якаўлевіч Зайко — украінскі грамадска-палітычны дзеяч, журналіст і пісьменнік беларускага паходжання. Народны дэпутат Украіны I склікання. Герой Украіны.
• Арцём Уладзіміравіч Мілеўскі — украінскі футбаліст беларускага паходжання, нападнік расійскага клуба «Тосна» і былы ігрок нацыянальнай зборнай Украіны.
• Віктар Фёдаравіч Януковіч — украінскі палітычны і дзяржаўны дзеяч, які з’яўляўся чацвёртым прэзідэнтам Украіны з лютага 2010 года да незаконнага самаўхілення ад улады ў лютым 2014 года.
• Міхаіл Міхайлавіч Жызнеўскі — кавалер ордэна Героя Нябеснай сотні, Герой Украіны, пазаштатны карэспандэнт украінскай газеты «Саборная Кіеўшчына» (укр.: Соборна Київщина), грамадзянін Беларусі. Стаў адной з першых ахвяр падчас Еўрамайдану ў Кіеве.
• Алесь Чаркашын — баец тактычнай групы «Беларусь».
• Эдуард Анатолевіч Лобаў — беларускі палітычны дзеяч, сустаршыня «Маладога Фронту», палітвязень Беларусі, вязень сумлення. Баец тактычнай групы «Беларусь».
• Васіль Парфянкоў — беларускі грамадскі актывіст, палітвязень Беларусі. Баец тактычнай групы «Беларусь».
• Павел Рыгоравіч Шарамет — беларускі журналіст, працаваў у Расіі і Украіне, былы супрацоўнік Першага канала расійскага тэлебачання (ОРТ), адзін з заснавальнікаў вэб-сайта «Беларускі партызан».

Гл. таксама

• Беларуская мова ва Украіне
• Гаруны
• Спіс беларусаў, якія загінулі за Украіну
• Усеўкраінскі саюз беларусаў

Зноскі

1. ↑ Національний склад населення Архівавана 24 лістапада 2007. (укр.)
2. ↑ Горюндія Архівавана 21 кастрычніка 2009., Український тиждень (укр.)
3. ↑ Нацыянальны склад
4. 1 2 3 Аляксандр Гелагаеў. Тактычная група «Беларусь» аб’яднае беларускіх дабраахвотнікаў ва Украіне (бел.) . Наша Ніва. nashaniva.by (7 жніўня 2015). Праверана 14 студзеня 2018.
5. ↑ Участь в АТО візьме добровольчий загін білорусів «Пагоня»(укр.) . Еспресо TV (8 ліпеня 2014). Праверана 14 студзеня 2018.
6. ↑ ЕВРОРАДИО. Белорусы создали батальон имени Калиновского для обороны Киева(нявызн.) . euroradio.fm (9 сакавіка 2022).
7. ↑ Белорусы начали создавать полк «Погоня» в составе Вооруженных сил Украины
8. ↑ Мэмарыяльны знак беларусам, якія загінулі за Ўкраіну, адкрыты ў Кіеве

Спасылкі

• Згуртаванне беларусаў свету — арганізацыі ва Украіне
• Посольство Республики Беларусь в Украине Архівавана 3 верасня 2009. (руск.)

Тэмы гэтай старонкі (4):
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з рускай
Катэгорыя·Народы Украіны
Катэгорыя·Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы
Катэгорыя·Беларусы