wd wp Пошук: ⬜

Спіс дваранскіх родаў Магілёўскай губерні

Спіс дваран Магілёўскай губерні (поўная назва — «Алфавітны спіс дваранскіх родаў, занесеных у радаводныя дваранскія кнігі Магілёўскай губерні», руск.: Список дворянских родов Могилёвской губернии, «Алфавитный список дворянских родов, внесённых в родословные дворянские книги Могилёвской губернии») — афіцыйнае друкаванае выданне Магілёўскага дваранскага дэпутацкага сходу, якое прыводзіць спіс дваранскіх прозвішчаў і асоб з указаннем іх тытулаў, толькі нумар архіўнай справы з дваранскага фонду і нумар па парадку кожнага прозвішча, і часці Радаводнай Дваранскай Кнігі (РДК) у якую яны занесены. Дадзеныя гэтага спісу публікаваліся на падставе Радаводу кнігі дваран (РДК), якая вялася губернскімі правадырамі дваранства па гадах і алфавіту. Пасля 1772-1782 гг. і да 1917-1918 гг. гэта была адзіная афіцыйная публікацыя ў сваім родзе па Магілёўскай губерні. Пасля 1917—1918 гг. не было рэпрынтнага выдання гэтага спісу. І на момант публікацыі гэтага артыкула не існуе ў свеце электроннай копіі гэтага выдання ў Інтэрнэце з адкрытым доступам для чытання. Спіс прысутнічае па адным асобніку арыгінала гэтай публікацыі паводле каталогаў у гістарычных навуковых бібліятэках Украіны, Расіі і Беларусі. А сучасны архіў НГАБ афіцыйна паведаміў пра страту архіўных рукапісных крыніц па Магілёўскай губерні якія служылі крыніцай дадзенага спісу[1]. Аналагічнае выдання адсутнічае па Віцебскай губерні этнічнай Беларусі. Таму дадзены артыкул выдання гэтага спісу з’яўляецца ўнікальнай, пакуль першай і адзінай у свеце.

Апісанне выдання

Гэты спіс выдадзены Магілёўскім Дваранскім Дэпутацкім Сходам у Магілёве ў друкарні літаратуры Я. Н. Подземскага ў 1909 году з дазволу Магілёўскага губернатара. Змест спісу пачынаецца са спасылкі на Збор законаў Расійскай імперыі артыкул № 968 том IX выданні 1899 г., з тлумачэннем часткі спісу (кожнай з шасці частак). Тэкст спісу надрукаваны старажытнарускай мовай, прыкметна старанне аўтараў перадаць у рускай мове гучанне польскіх прозвішчаў з польскай мовы. Некаторыя польскія прозвішчы насілі этнічныя беларусы з-за апалячвання Беларусі. Аўтары спісу паказалі варыянты чытання (яшчэ ў дужках). Друкаваны тэкст спісу не мае рускай літары «ё». Сустракаюцца нямецкія прозвішчы з характэрнай прыстаўкай «фон», італа-французскія — з прыстаўкай «дэ». У спісе па алфавіце, калі сустракаюцца падвойныя (ці патройныя прозвішчы) з рознымі загалоўнымі літарамі надрукаваныя праз працяжнік, пры вызначэнні, куды ўносіць па парадку такое прозвішча, аўтары спісу рабілі выбар па распаўсюджаным правіле — якога прозвішча аддаваў перавагу носьбіт гэтага прозвішча (яго асноўная). Іх агульны лік па парадку — 1355 (сустракаюцца цёзкі запісаныя аўтарамі побач з асобнымі нумарамі па парадку з указаннем розных нумароў архіўнай справы, усярэдзіне кожнай часткі з шасці наяўных). Спіс змесцаваны на 23 друкаваных старонках.

Гістарычныя ўмовы стварэння Спісу дваран Магілёўскай губерні

• У гэта выданне ўвайшла толькі частка найстаражытнай сожской і друцкай шляхты[2] (старадаўняй беларускай шляхты ў генеалогіі якіх сустракаўся гістарычны перыяд племя радзімічаў). На жаль, ніколі не існавала поўнага спісу дваран Расійскай імперыі. Нават шмат прызнаных шляхцічаў у расійскім дваранстве па асобных губернях этнічнай Беларусі, ужо прысутных у губернскіх афіцыйных выданнях не публікаваліся ва ўсерасійскіх[3]. Так у Памятных кніжках Магілёўскай губерні публікаваўся ў 1870—1871 гг. (у змесце) Імператарскі Ўказ са спісам беларускіх прозвішчаў шляхты Вялікага Княства Літоўскага (ВКЛ) правінцыі Рэчы паспалітыя, дзе згадвалася пра разбор шляхты і адмове прызнаць у расійскім дваранстве, пра перавод у падатнае саслоўе мяшчан і сялян старой беларускай шляхты, скасаванні ВКЛ і ліквідацыі яго юрыдычнага прававога поля, адукацыі Царства Польскага без яго былога ўплыву на этнічныя тэрыторыі Беларусі, фармаванні новага адміністрацыйнага падзела і т. п. чыннікаў. Хоць была частка Польшчы (пасля 1772 г.), але справаводства вялося на польскай мове (за 1836 г. у «Рэестры ўваходных папер за 1792—1836 гады пра выдачу грамат і радаводаў» фонду «Магілёўскага губернскага дваранскага сходу» прысутнічае запіс справаводства яшчэ на польскай мове для выдачы расійскага дваранскага дыплома і копіі радаводаў прызнаных у расійскім дваранстве па Магілёўскай губерні шляхцічаў). Гэтым, як і іншымі спісамі іншых губерняў пасля 1917 г. актыўна карысталіся ў рэпрэсіях — на тытульным лісце гэтага фонду засталася пячатка МУС СССР (ф. 183 інв. 159 с. 1а).
• Сярод прычын адмовы прызнання ў расійскім дваранстве для старой беларускай шляхты ва ўмовах Расійскай імперыі былі: праява нелаяльнасці да новага палітычнага рэжыму – перш за ўсё ўдзел у нацыянальных паўстаннях (Паўстанне Касцюшка 1794 г., удзел у вайне 1812 г. супраць Расіі[4], Польскае паўстанне (1830), Польскае паўстанне (1863) і т. п.); адсутнасць абавязковай выслугі на дзяржаўнай (ваеннай) расійскай службе і т.п. чыннікаў. Сярод шляхты без запалу ўспрымалася абавязковая ваенная служба пасля знішчэння ўсяго корпуса менскага падраздзялення (сфармаванага з мясцовых шляхцічаў), калі яно адмыслова было кінутая расійскім кіраўніцтвам у горан бою, пры захаванні вайскоўцаў выхадцаў з Расіі. Гэтым тлумачыцца чаму існаваў часавы перапынак у датах афіцыйных прызнанняў і сцвярджэнняў у расійскім дваранстве шляхцічаў расійскім Васпан Імператарам[5]. Хоць прадстаўленні дакументаў афіцыйна ў Санкт-Пецярбург па законе павінны былі падаваць штогод з кожнай беларускай губерні, але ў сучасных архівах РДГА (Расійскі дзяржаўны гістарычны архіў) і РДАСА (Расійскі архіў старажытных актаў) няма выразнага штогадовага архіва пра гэта за перыяд 1785—1917 гг..
• Тым больш, што стратыфікацыя (умовы фармавання) эліты беларускай нацыі ў ВКЛ адрознівалася ад расійскіх рэалій — фармаванне расійскай эліты зацыклілася на матэрыяльную заможнасць, тэндэнцыйна падкрэсліваючы сацыяльны статус, што нібы адметная асаблівасць высакароднасці для прызнання ў дваранстве гэта матэрыяльны дастатак. У сувязі з гэтым цікавая гісторыя стварэння катэгорыі «дваран аднадворцаў», вядзенне асобна «рэвізскіх казак» па гэтай катэгорыі[6]. Адмысловую ўвагу прыцягвае адміністрацыйная нестабільнасць і знарочыстая блытаніна якая ўскладняла пошукі дакументальнага доказу шляхецкага паходжання для прызнання ў дваранстве, бо архівы фармаваліся менавіта па адміністрацыйнай назве, але аналітычнай працы не праводзілася (куды маглі патрапіць дакументы), пісьмова не фіксавалася гэта асаблівасць, даведкавага апарата і інфармацыйных тэхналогій (падобных сучасным) не было. Да прыкладу, заснаваная Магілёўская губерня (1772), пераназваная ў Беларускую губерню (1796-1801), потым ізноў названа “Магілёўская губерня” ў 1802 г., а перад тым яна насіла назву “Магілёўскае намесніцтва” (1778-1796), і як ні дзіўна з цэнтрам у г. Віцебск (не ў г. Магілёве). Тая ж сітуацыя па паветах, да прыкладу па юрысдыкцыі некаторых населеных пунктаў: Рагачоўская правінцыя, потым — Рагачоўскі павет (з 1900 г. — Гомельскі павет), а справы Рагачоўскага павета вяліся да 1850-х гг. і зусім у Беліцкім павеце (пераназваны ў 1852 г. у Гомельскі павет). Новы рэжым не толькі вынаходзіў ускладненні працэдуры прызнання беларускай шляхты, але і метады ліквідацыі былога адміністрацыйнага дзялення. Да прыкладу, у Магілёўскай губерні Рагачоўскі павет з цэнтрам у г. Рагачоў да 1772 г. быў Рагачоўскім стараствам з цэнтрам у г. Рагачоў у Рэчыцкім павеце Вялікага княства Літоўскага, а ў Расійскай імперыі цэнтр Рэчыцкага павета перанеслі з г. Рэчыцы ў г. Бабруйск (1772-1793 гг.) з назвай “Рэчыцкі павет” (з наступным фармаваннем павета Рэчыцкага ў 1793 г.) і да т.п..
• Цікава, што акрамя дакументаў і радаводу шляхціч абавязаны быў даваць яшчэ Сведчанне ад генерал-губернатара пра адсутнасць палітычных і крымінальных злачынстваў[7]. Шматлікія архівы гарэлі ў пажарах і войнах, папера не вытрымлівала ўмоў захоўвання ў архівах і т. п., што ўскладняла прызнанне. З-за бюракратыі пры прызнанні былі выпадкі падачы дакументаў і генеалогіі шляхцічамі ў іншыя губерні, дзе яны атрымлівалі прызнанне без затрымкі. Цікавыя былі выпадкі, калі для завалодання багатым маёнткам беларускага шляхціча службовец новага парадку ў беларускіх губернях пасля 1772 года даносіў, маніпуляваў і ўплываў на яго лёс (беларускі шляхціч з багатага маёнтка трапляў у саслоўе сялян, а ў яго маёнтку бясплатна пачынаў жыць ужо расійскі дваранін).
• Бывалі выпадкі, калі прадстаўнікоў старажытнай шляхты не прызнавалі ў дваранстве і не ўносілі іх у 6-ю частка спісу РДК, з-за чаго тыя змушаны былі ў новай палітычнай сітуацыі праз дзяржаўную службу (праз расійскія ўзнагароды) атрымліваць сцвярджэнне ў расійскім дваранстве. Гэтым тлумачыцца, чаму розныя галінкі аднаго роду (аднаго прозвішча) сустракаюцца ў розных частках спісу РДК, хоць гэта як правіла прадстаўнікі аднаго роду. Немалаважна ўлічыць у гісторыі прызнання ў расійскім дваранстве шляхты дадзенай губерні Беларусі факт канфлікту менталітэтаў і светапоглядаў на сацыяльную прыладу грамадства, бо беларуская шляхта мела менталітэт з традыцыямі Веча Русі (абранне князёў княжыць), знаходзілася ў Вялікім княстве Літоўскам і пад уплывам Рэчы Паспалітай. Дзе Статут Літоўскі быў узорам для еўрапейскіх краін, а Польшча была зыбкай сучаснай еўрапейскай дэмакратыі — караля абірала шляхта (да прыкладу, электоры Крупскія ў ліку іншых былі выбарнікамі каралёў у 1595—1648 гг. і ў 1669—1673 гг.[8], 1697 г.[9]).
• Да таго ж вялікая колькасць беларускай шляхты была канкурэнтам для расійскіх службоўцаў ва ўсталяванні новага рэжыму ў грамадстве, што немалаважна было ў пытанні колькасці прызнаванай шляхты ў расійскім дваранстве, і прызнанні беларускай шляхты мець рацыю раўнацэнную расійскаму дваранству. У дакументах ВКЛ можна сустрэць тое, што ўсё што за г. Смаленскам на ўсход ад ВКЛ гэта не Русь, а Ўскраіна Руская[10][11][12]. Немалаважную ролю мелі рэпрэсіі і дыскрымінацыі новай палітыкі ў скасаванні Грэка-Каталіцкай Царквы, кантролю Рыма-Каталіцкай Царквы, што прыкметна пры складанні родословного дрэва, калі неабходна здабываць дакументы з каталіцкіх метрык да 1830-х гг. і пасля з праваслаўных па адной і той жа царквы дадзенай губерні ў Беларусі[13]. Воля шляхоцкая ў дадзенай губерні ўжо мела традыцыі тады, калі ў Расіі дваранства яе атрымала толькі ў 1785 г. — Грамата на правы, вольнасці і перавагі высакароднага расійскага дваранства. Шляхта дадзенай губерні апынулася ў сітуацыі, калі без яе ўдзелу і ўліку яе меркавання яе лёс вырашала ў 1772 г. Расійская імперыя, Прускае каралеўства і Аўстрыйская імперыя пры Першым падзеле Рэчы паспалітай. І гістарычная памяць беларускай шляхты захоўвала формы генацыду расійскіх войскаў у Беларусі (этнічнай чысткі), украінскіх казакоў пад кіраўніцтвам маскоўскага цара (згубы паловы беларускага народа)[14][15][16][17]. Да прыкладу, у г. Мсціславе ў 1654 г. ад рук расійскіх войскаў 15 000 чалавек загінула, а ў жывых засталося каля 700 жыхароў. Згаданае мае прынцыповае значэнне для разумення гістарычных умоў стварэння дадзенага спісу.
• Незадоўга да Кастрычніцкага перавароту 1917 г. і была заснавана Дэпартаментам Герольдыі Ўрадаўнічага сената так званы Ўсерасійская дваранская радаводная кніга — для тых, хто выслужылі дваранства, але па якіх-небудзь чынніках не прылічаным да дваранства вызначанай губерні. Справа ў тым, што напачатку ХХ у. дваранскія сходы атрымалі права адмаўляць у прылічэнні да мясцовага дваранства. Часам пры гэтым яны кіраваліся веравызнаннем дадзеных асоб: без запалу разглядаліся, да прыкладу, падобныя хадайніцтвы асоб юдзейскага веравызнання. Зрэшты, і хрысціяніну магло быць адмоўлена ў прылічэнні да дваранства дадзенай губерні. Так, напрыклад, Маскоўскі дваранскі дэпутацкі сход адмовіў у занясенні ў мясцовую радаводную кнігу князям Гантімуровым, зацверджаным Сенатам у добрай якасці князёў тунгускіх, паколькі сям’я не мела ў губерні нерухомай уласнасці.
• Прыналежнасць да дваранства даказвалася ў губернскім дваранскім сходы; з 1785 г., гэта значыць з часу выдання Імператрыцай Кацярынай II «Дараванай граматы дваранству», асобы, прызнаныя ў дваранскай добрай якасці па паходжанні ці па асабістых заслугах, уносіліся ў губернскую радаводную кнігу; з губерні справы пра дваранства паступалі на сцвярджэнне ў Герольдыю Сената; туды ж з губернскіх сходаў штогод высылаліся спісы асоб, прылічаных да ўжо зацверджаных у дваранстве родам. Паходжанне з дваран вызначанай губерні фіксавалася і ў паслужных спісах службоўцаў і вайскоўцаў, хоць часта паказвалася не губерня, па якой лічыўся іх род, а губерня, у якой нарадзіліся яны самі[18].

Змест Спісу дваран Магілёўскай губерні

Радаводная кніга падзяляецца на шэсць частак. У 1-ю частку ўносіліся «роды дваранства дараванага ці сапраўднага»; ва 2-ю частку — роды дваранства вайскоўца; у 3-ю — роды дваранства, набытага на службе грамадзянскай ці атрымалыя права нашчадкавага дваранства за ордэн які прысвойвае гэта добрая якасць; у 4-ю — усе замежныя роды; у 5-ю — адрозныя тытуламі роды; у 6-ю частку — «старажытныя высакародныя дваранскія роды». Алфавітны спіс дваран, занесеных у радавод кнігу Магілёўскай губерні :

стар. 1

1-я частка Аляксандравіч, Бронющец-Арасімовіч, Арцышеўскі, Банькоўскі, Башылаў, Блажэвіч, Бабровіч, Герман-Болондзь, Гарбуз-Бордзілоўскі, Барысавіч, Хрулінскі-Бурбо, Буткевіч, Быкоўскі, Бяляўскі, Бялобржэскі, Бялозор, Скарбек-Важынскі, Касцюшка-Валюжыніч, Васілеўскі, Вацуро, Велічкевіч, Вераксо, Вайніловіч, Ясенецкі-Война (Война-Ясенецкі), Вайцяхоўскі, Карачэўскі-Воўк Валчкевіч, Вонсевіч, Воранковіч (Варанковіч), Гаўрылавіч, Галкоўскі, Адоневіч-Львовіч-Галкоўскі, Калюмны-Гаттоўскі, Гердзей, Гердзиеўскі, Гзоўскі, Гінейко, Дзевялтоўскі-Гінтаўта, Сырінскі-Гіро, Глінко, Говаркоўскі, Гоздзіцкі, Гоніпроўскі, Гонсероўскі, Іпатовіч-Гаранскі, Гарбатоўскі, Гріоркевіч, Грыневіч, Гродзскі (Гродскі), Грудзінскі, Грушэцкі, Гурскі,

стар. 2

Далецкі , Даніловіч, Дебой, Дзяшчынскі, Дзевонскі, Дзяржынскі, Добржынецкі, Дабравольскі, Дабрасельскі, Довнаровіч, Дамарацкі (Дамарацкі), Пузынко-Драбышэўскі, Репойто-Дубяга, Духовецкі, Левальт-Язерскі (Язерскі), Есьман, Жарын, Фурс-Жыркевіч, Жукоўскі, Завітневіч, Загурскі, Закалінскі, Заленскі, Залескі, Зарэмба, Заржецкі, Зелянеўскі, Радус-Зяньковіч, Іпатевіч, Свенчіц-Карчэўскі, Катерло, Згерскі-Кашо , Квецінскі, Кенстовіч, Кіріяцкі, Загоранскі-Кісель, Клечкоўскі, Теренецкі-Клімовіч, Ратамскі-Кмітто, Кожухоўскі, Козополянскі, Колачкоўскі, Коморніцкі, Конопельскі, Коносевіч, Конюшеўскі, Буткевіч-Каперскі, Караффа-Корбут, Каржанеўскі, Корзун, Баброўскі-Каралько, Караткевіч, Корсак, Косаковіч, Коссачеўскі, Косаўскі, Глеб-Кошанскі,

стар. 3

Кошко, Кржіжеўскі, Около-Кулак, Гамрат-Курэк, Кульчыцкі, Старженецкі-Лапо, Леванскі, Ляўковіч, Ленчеўскі, Ліоренцевіч, Ліпскі, Ломінскі, Лукомскі, Людогоскі, Маеўскі, Малюшіцкі, Зуяртовскі-Маркіяновіч, Маркоўскі, Матусевіч, Матушевіч, Мянжынскі, Мізгайло, Мізгер, Мілеўскі, Місевіч, Мажэйка, Монтвід, Мараўскі, Мароз, Грынкевіч-Мочульскі, Мышакоўскі, Наркевіч, Недзвецкі, Непокойчіцкі, Нестаровіч (Несцяровіч), фон-Нолькен, Носалеўскі, Окінчыц, Окуліч, Оленскі, Олехновіч, Клішко-Олляк, Оніхімоўскі, Орда, Осецімскі, Бонч-Асмалоўскі, Осташекевіч, Оржешко-Астрэйка, Астроўскі, Падкоўскі, Войдато-Пацэвіч, Пяткевіч, Пячкоўскі, Піянткоўскі, Дэмбіньскі-Піоро, Піоровіч, Плавінскі, Падабед,

стар. 4

Полторацкі, Полькоўскі, Мішкевіч-Попейко, Порчінскі, Пржібылоўскі, Пратасевіч, Пузырэўскі, Пухоўскі, Пуцілло, Русіноўскі-Пуцято, Пяскоўскі, Раднеўскі, Радушкевіч, Ратамскі, Рамановіч, Роханскі, Руссіян, Руткоўскі, Рывоцкі, Рыдзеўскі, Вардомскі-Рыдзеўскі, Рыжэвіч, Савіцкі, Саковіч, Сапліцо, Свадкоўскі, Свенцкі, Седміогродскі (Седміоігродзкі), Славінскі, Собанскі, Спіонтек-Сабалеўскі, Сабалеўскі, Сакалоўскі, Чернілоўскі-Сокал, Столыпко, Стопінскі, Жукевіч-Стош, Стратановіч, Стржыжеўскі, Грынкевіч-Суднік, Сульжінскі, Сушынскі, Схнейдер, Сырыцо, Терэшчанко, Тамковіч, Трембінскі, Тур, Ужыновіч, Фёдаравіч, Фліверк, Халецкі, Харкевіч, Хлусовіч, Хлюдзінскі, Хмызоўскі, Трухановіч-Хадановіч,

стар. 5

Хоцятоўскі, Чарноруцкі, Чарнушевіч, Коловрат-Чарвінскі, Чэхаўскі, Чыж, Чугаевіч, Мусвіц-Шадурскі, Шарэвіч, Шафранскі, Шалепін, Шельвінскі, Шендзікоўскі, Шыдлоўскі, Шыманоўскі, Шымборскі, Шімкевіч, Шімковіч, Шышкоўскі, Бітны-Шляхто, Радзівілавіч-Шостак, Шушкевіч, Равіч-Шчэрба, Якутовіч, Ялозо, Янкоўскі, Яцкоўскі.

2-я частка Агапеев, Аляксандравіч, Андрыянаў, Анціпаў, Архіпаў, Афанасьеў, Барташэвіч, Беклемішаў, Бенедіктовіч, Бехлі, фон-Бітерліх, Барзоў, Будогоўскі, Бурскі, Бельскі, Вялічка, Уласаў, Ясенецкі-Война (Война-Ясенецкі),

стар. 6

Волукевіч, Гадзяцкі, Гайдкевіч, Гартц, Гаттоўскі, Гебель, Гербурт-Гейбовіч, Геліяшевіч, Герасімаў, Гіжыцкі, Дзевялтоўскі-Гінтаўт, Гліндіч, Главацкі, фон-Гойер (фон-Гоіер), Голышев, Гоніпроўскі, Гарбатоўскі, Гордзялкоўскі, Горскі, Грачоў, Грошнер, Грыбоўскі, Грыгор’еў, Гурскі, Гюббенет, Дзенісенка, Дзянісаў, Дерожінскі, Одынец-Дабравольскі, Дамброўскі, Дамарацкі, Дубовецкі, Духовецкі, Дышлеўскі, Дзякаў, Яўсееў, Енакієв, Жыркевіч, Жураўскі, Згоржельскі, Зорын, Іваноў, Карніловіч, Карчэўскі, Дрекаловіч-Скандер-бек-Кастрыёт, Кенстовіч, Кепінг, Кірык, Кісялеўскі, Кіслоўскі, Клюеў, Казлоўскі, Колен (Калена), Конігоўскі, Кончо,

стар. 7

Каржанеўскі, Каралько, Корытко, Кошанскі, Кошко, Креткоўскі, Кржыжаноўскі, Крівых, Кузняцоў, Кухарскі, Лабутаев, Лапо, Лейтнер, Ляпкоўскі, Лінк, Лісоўскі, Лобаноўскі (Лабаноўскі) , Лукаўскі, Лускін, Малафееў, Матюнін, Маўра, Мердер, Мертэнс, Мінеман, Міцкевіч, Мажэйка, Морыц, Маскалёў, Мусман, Мясаедаў, Някрасаў, Непокойчіцкі, Ножін, Насовіч, дэ-Опагін, Аскерка, Ошмянец, Пацукевіч, Перакрьостоў, Перошков, Петрыкаўскі, Подалінскі, Кржевковіч-Пазняк, Палянскі, Полторацкі, Папоў, Правік, Пржевалінскі, Радчанко, Фен-Раеўскі, Редзко, Радзівонаў, Савосціцкі, Сердакоўскі, Семіроўскі, Рудніцкі-Сіпайло, Сіхро, Скоблікоў,

стар. 8

Скарабагаты, Славінскі, Смольскі, Спытко, Стахоўскі, Сцяпанаў, Стеткевіч, Стэфані, Тэрмін, Тітоў, Тумскі, Федоровіч, Філіп’еў, Хілінскі, Барэйка-Хадкевіч, Хоецкі, Хахлоў, Хоцяноўскі, Храптовіч, Ціхінскі, Цытовіч, Чорбо, Шаблевіч, Швартз, Шабека, Шіпінскі, Шкляревіч, Горскі-Шпырко, Шульгін, Ярашэўскі.

3-я частка Алабушев, Аляксандраў, Ананіч, Андрешевіч, Анташкевіч, Арыстархаў, Бабіч, Баранавіч, Барталамей, Барташэвіч, Безсонов, Бекарэвіч,

стар. 9

Бекман, Бенеўскі, Бернадскі, Бетулінскі, Біруковіч, Бобрык, Багдановіч, Багушэўскі, Больцевіч, Борхман, Бржезінскі, Булахаў, Бутэнка, Белофостов, Ватацы, Вейнрейх, Веремьенко, Вішнеўскі, Валкавіцкі, Валковіч, Карачэўскі-Воўк, Вусовіч, Гаеўскі, Гейслер, Гельтзль, Герард, Юноша-Гзоўскі, Гірыловіч, Сырінскі-Гіро, Гладкі, Глінскі, Глушаноўскі, Глыбоўскі, Галавацкі, Галынскі, Дашковічы-Гарбацкі, Горноўскі, Гарачкін, Гребнев, Грыневіч, Гудкоў, Гусакоўскі, Урангель-фон-Гюбента, Давідоўскі, Далецкі, Карыбут-Дашкевіч, Дзям’янавіч, Демянцевіч, Дзічканец, Дзмітрыеў, Добржанскі, Доліво-Дабравольскі, Дабравольскі, Дамброўскі, Дулевіч, Епіфанаў, Жылкін, Загароўскі, Зайцоў,

стар. 10

Званароў, Зіноўеў, Зубоўскі, Зуеў, Іваноў, Ігнацьеў, Ілініч, Каліопін, Камінскі, Карножіцкі, Карпінскі Кімбор, Кірыловіч, Кірьяцкі, Кісліков, Кітаеўскі, Кавалік, Казакоў, Казлоўскі, Кажэўнікаў, Колянкоўскі, Копытковскі, Пезе-дэ-Корваль, Куляко-Карэцкі, Коржец, Коркозовіч, Корніловіч, Коссачеўскі, Костеніч, Краўчанко, Кранц, Красевіч, Крассоўскі, Крогер, фон-Круз, Крутілов, Крыгер, Сементоўскі-Куріло, Куторга, Кушын, Ладомірскі, Лазарэвіч, Лакощенко, Лапо, Лебедзеў, Пора-Леановіч, Лепяшынскі, Ляснеўская, Лечіцкі, Лешко, Логанов, Лапатенков, Лаппато , Лорченко, Лужынскі , Десятіно-Лук’янаў, Лысов, Людогоўскі, Лютоўскі, Малевіч-Малеўскі,

стар. 11

Маліноўскі, Манькоўскі, Марцінкевіч, Мацкевіч, Мэер, Меркушаў, Мельнікаў, Моннерот-дю-Мен, Мерлін, Мігай, Мікоша, Міропольскі, Міхалоўскі, Мадэстов, Портянко-Монько, Московенко, Грабя-Мурашко, Нейшвентер, Нікотін, Нічыпарэнко, Навіцкі, Насовічы, Озмідов, Аляхоўскі, Альшэўскі, Астроўскі, Остроумов, Охочінскі, Паздеев, Панчанко, Папроцкі, Пашынскі, Пелрашкевіч, Пенкін, Петерс, Пяткевіч, Петраш, Пячкоўскі, Піоульскі, Плохоцкі, Подашеўскі, Пакроўскі, Поломскі, Полторацкі, Паслаўскі, Пржерадоўскі, Прігороўскі, Пухоўскі, Радкевіч, Радчанко, Рахманінаў, Рего, Рентельн, Бронюшец-Рецкі, Рецкі, Родкевіч, Роланд, Раманкевіч, Ромушкевіч, Соммерсэт-Россэтэр,

стар. 12

Рошкоўскі, Рубаноўскі, Савастьянов, Савініч, Савіцкі, Савіч, Сакк, Сапрыко, Сарбіеўскі, Сверчкоў, Семкоўскі, Сердзюкоў, Серафімовіч, Сівіцкі, Сідорскі, Сініцын, Скалышевіч, Скарабагаты, Смяроўскі, Созоновіч, Сакалоў, Соллогуб, Станкевіч, Стасевіч, Сташэўскі, Сцяпанаў, Стосуй, Стратановіч, Судзілоўскі, Сухадольскі, Тараткевіч, Тархов, Теплінін, Ціхоўскі, Тржецяк, Трупчінскі, Турчанінов, Тыдеман, Фащ, Фёдаравіч, Френдт, Функ, Хамянтоўскі, Хоцяноўскі, Цекерт, Доршпрунг-Целіцо, Цеханоўскі, Цытовіч, Чамова, Чачков, Червякоўскі, Чарняеў, Шведаў, Шебунін, Шкляревіч, Шмялёў,

стар. 13

Гульпоўскі-Шульц, фон-Шульц, Шухт, Щербаковіч, Янкоўскі.

4-я частка Гробуа, Пісчевіч (Піщевіч), Францессон.

5-я частка Барон Бремзе, Граф Грабоўскі, Князь Крапоткін, Князь Дондуков-Корсакаў, Князь Любамірскі, Князь Мяшчэрскі, Барон фон-Нолькен, Князь Абаленскі, Князь Эріванскі-Паскевіч, Граф Сумарокаў, Князь Друцкай-Сакалінскі, Граф Талстой, Граф Цукатто.

стар. 14

6-я частка Абакановіч, Автушкевіч, Адамовіч, Лялевіч-Адамовіч, Аляксандравіч, Антушэвіч, Арцімовіч, Арцышеўскі, Багенскі, Байкоў, Банькоўскі, Бараноўскі, Барташэвіч, Берлінскі, фон-Бенкендорф, Бібікаў, Білевіч, Бялыніцкі-Біруля, Бішэўскі, Баброўскі, Дворжецкі-Багдановіч, Бонч-Багданоўскі, Богомолец, Багушэўскі, Богуш, Мордухай-Балтоўскі, Барэйко, Борейшо (Борейша), Барысавіч, Борк, Бочкоўскі, Бородзіч, Бржезя-Бржезінскі, Бржазоўскі, Бржастоўскі, Броховіч, Бонч-Бруевіч (Бруевіч), Будогоскі, Буйван, Буйвід, Булгак, Бурачек, Бурскі, Буры, Бутовіч, Буцевіч, Бучынскі, Белеўскі, Беліковіч, Бодзенто-Беляцкі, Беляцкі, Бібірштейн-Бялкоўскі, Быкоўскі, Вакар, Валахоўскі, Касцюшка-Валюжыніч, Васілеўскі, Васкоўскі (Васькоўскі), Ваньковіч,

стар. 15

Варпахоўскі, Вартман, Вевель, Вейсенгофф, Вялічка, Велямовіч, Венцлавовіч, Вяржбіцкі, Веренко, Верженскі, Верозумскі, Костюшкевіч-Вігурах, Віленчіц, Вільчынскі, Вілямоўскі, Віскоўскі, Віткоўскі, Голд-Вішнеўскі, Ваяводскі, Воейков, Потуліцкі-Войзбун, Нянкоўскі-Вайніловіч, Ясенецкі-Жеретінскі-Война, Вайцяхоўскі, Карачэўскі-Воўк, Ланеўскі-Воўк, Володзько, Валадковіч, Валовіч, Валынскі, Фурс-Вонсяцкі, Варанец, Варапай, Вроблеўскі, Выкоўскі, Васілевіч-Вырвіч, Высоцкі, Вязьмітінов, Гаўрылавіч, Гайдамовіч, Галіноўскі, Адоневіч-Львовіч-Галкоўскі, Ганкевіч, Гасперскі, Гаугер, Гаціскі, Гедройц, Радзецкі-Геліашевіч, Гердзееўскі, Гіжіцкі, Гласко, Гоголінскі, Галубіцкі, Галынскі, Гоніпроўскі, Гарбацкі, Гордзялкоўскі, Горноўскі, Буры-Гарошка, Гартынскі, Гоувальт, Грамздорф,

стар. 16

Грабніцкі, Грыгаровіч, Гржыбоўскі, Грум-Гржымайло (Грумм-Гржымайло), Грыневіч, Грынеўскі, Грынцэвіч, Грамыка, Грахоўскі, Радобыльскі-Губарэвіч (Ратабыльскі-Губарэвіч) , Гумінскі, Рамейка-Гурко, Міткевіч-Далецкі, Готскі-Даніловіч, Дворжецкі, Держанскі-Дегтерев, Дэмбіньскі, Ястржембец-Дзямьяновіч (Дем’яновіч), Доріа-Дерналовіч, Дзяшчынскі, Дзерожінскі, Літвінскі-Дзягілевіч, Дмохоўскі, Завішо Довгялло (у тэксце адсутнічае працяжнік або коска ), Даманскі, Дамарацкі, Дамброўскі, Гржіво-Дамброўскі, Дамарацкі, Донброво, Драбышэўскі, Драздоўскі, Мелех-Драздоўскі, Мрочкі-Драздоўскі, Репойто-Дубяга, Баркоўскі-Дунін, Слепец-Дунін, Сульгустоўскі-Дунін, Яўневіч, Могучый-Евціхевіч, Левальт-Язерскі (Язерскі), Жембо-Жабыко, Жарын, Фурс-Жыркевіч, Міткевіч-Жолтак, Пархамовіч-Жудро, Жукоўскі, Корцын-Жукоўскі, Прус-Жукоўскі, Жураўскі, Журомскі, Дунін-Жухоўскі, Заблоцкі, Завадзкі (Завадскі),

стар. 17

Зайончкоўскі, Закржэўскі, Залескі, Замбржыцкі, Залускі, Умыруко-Запольскі, Захарэвіч, Захаржеўскі, Зборомірскі, Здраеўскі, Зялінскі, Зянковіч, Радус-Зянковіч, Зяньковіч, Змечороўскі, Зомбек, Зубовіч, Эйдзятовіч-Зубовіч, Рабцэвіч-Зубкоўскі, Венкневіч-Зуб, Іваноўскі, Рогаль-Іваноўскі, Івашкевіч, Івіцкі, Ігнацьеў, Ілініч, Інглінк, Іолшын, Кавецкі, Казановіч, Каліноўскі, Калусоўскі, Каменскі, Каміонко, Карніловіч, Карніцкі, Згерскі-Кашо, Квяткоўскі, Кігн, Кіркор, Загоранскі-Кісель, Клачков, Теренецкі-Клімовіч, Клюкоўскі, Ратамскі-Кмітто, Зелезніцкі-Кобат, Кавалеўскі, Шевердыковіч-Кавалеўскі, Ковзан, Кожынаў, Смолько-Козакевіч (Смолько-Казакевіч), Казлінскі, Казлоўскі, Селецкі-Колбо, Колонтай, Камароўскі,

стар. 18

Забожынскі-Комар, Комоўскі, Камароўскі, Каморскі, Кандратовіч, Контовт, Кончыц, Баброўскі-Каралько, Каралько, Караткевіч, Корсак, Корытко, Косаржецкі, Касабуцкі, Львовіч-Костріцо, Кастравіцкі, Касця (Касціо), Каткоўскі, Коцеіоўскі, Масальскі-Кошуро (Масальскі-Кашуро), Краеўскі, Корвін-Красінскі, Крассоўскі, Крокоўскі, Корвін-Круковіч, Крукоўскі, Крушэўскі, Кубліцкі, Кузміцкі, Кржывец-Кузміцкі, Около-Кулак, Курако, Гамрат-Курэк, Курч, Рожыц-Кучеўскі, Кучук, Сестрженцевіч-Кучук, Кушлейко, Куяўскі, Лабаноўскі (Лобаноўскі), Лагоцкі, Ланько, Шерепо-Лапіцкі, Лапо, Старженецкі-Лапо, Лашкевіч, Воўк-Левоновіч, Пора-Леановіч, Ляснеўскі, Швогер-Леттецкі, Ліпіньскі, Ліпскі, дэ-Ліппэ-Ліпскі, Лісоўскі, Літінскі, Ловенецкі, Лукашэвіч, Іеліто-Лукоўскі, Лупандін, Лыскаўскі, Лычкоўскі, Ляскоўскі, Ляссотовіч, Маеўскі, Васенцовіч-Макарэвіч, Макавецкі,

стар. 19

Малама, Малахоўскі, Маліноўскі, Манцэвіч, Марціноўскі, Марчанка, Матушевіч, Мацкевіч, Мацеіеўскі (Маціоўскі, Мацееўскі), Левіз-оф-Мэнар, Мерло, Міклашэўскі, Мілош, Міткевіч, Міхневіч, Міцевіч, Рінвід-Міцкевіч, Млечко, Мажэйка, Мольскі, Монкевіч, Монвіж-Монтвід, Морачэўскі (Марачеўскі), Маразевіч, Іпатевіч Москевіч (у тэксце адсутнічае працяжнік або коска), Лада-Мочарскі, Мочунскі, Машчынскі, Мышкоўскі, Нарышкін, Насекін, Лях-Нявінскі, Невяровіч, Недзвецкі, Нітаслаўскіх, Кржывец-Акаловіч, Окуліч, Акушка, Окшеўскі, Оленкевіч, Онгірскі, Аношка, Орел (Оржел), Ордынец, Оржел-Оржешкевіч, Оржешко, Арлоўскі, Аскерка, Коршун Асмалоўскі, (у тэксце адсутнічае працяжнік або коска), Бонч-Асмалоўскі, Осовецкі (Оссовецкі), Асоўскі, Останковіч (Астаньковіч), Оржешко-Астрэйка, Осыпоўскі (Осіпоўскі), Паўловіч, Вайткевіч-Паўлавіч,

стар. 20

Паўлоўскі, Падэрэўскі, Паеўскі, Панфіловіч, Парчэўскі, Парфіановіч, Паткоўскі, Пашкевіч, Перот, Дамашэўскі-Песляк, Пестржецкі, Петкун, Петражыцкі, Петрожыцкі, Пячкоўскі, Карначевіч-Пячора, Піятроўскі, Кубліцкі-Піоттух, Пірогоўскі, Пласкавіцкі, Плохоцкі, Погоскі, Падбярэзскі, Падгурскі, Падабед, Пожаріскі, Пазняк, Некрашэвіч-Поклад, Полагейко, Палонскі, Палубінскі, Панятоўскі, Попель, Порембскі, Жабко-Патаповіч, Адляніцкі-Пачобут, Пржевалінскі, Пржесмыцкі, Пузанаў, Пуцкоўскі, Фен-Раеўскі-Пуцято, Ждан-Пушкін, Рагоза, Фен-Раеўскі, Райкевіч, Ратабыльскі, дэ-Реас (дэ-Реасс, дэ-Раес, дэ-Раесс), Реутт, Ржендзінскі, Рагінскі, Рагоўскі, Родзевіч, Бойно-Родзевіч, Рокіцкі (Ракіцкі), Сейбут-Рамановіч, Роня, Росткоўскі, Россохацкі, Рошкоўскі, Лось-Рошкоўскі, Равіч-Русецкі, Руткоўскі, Руцінскі, Рылло, Рымкевіч (Рімкевіч), Рыхтер, Долгово-Сабураў,

стар. 21

Савіцкі, Садкоўскі, Саковіч, Салімо-Самуйло, Самуцевіч, Санковіч, Зацепяко-Сапріноўскі, Сарнацкі, Сахноўскі, Свадкоўскі, Свентаржэцкі, Свенціцкі, Свідзерскі, Свіньін, Свірскі, Свірщеўскі, Свістун, Ільіч-Світіч, Свяцкі, Селляво, Селянко, Сямёнаў, Сервірог, Сердакоўскі, Сілініч, Сініцкі, Рудніцкі-Сіпайла, Скалкоўскі, Скокоўскі, Славінскі, Слежаноўскі, Слешінскі, Случаноўскі, Глебка-Толстіковіч-Созоновіч (Глебка-Толстіковіч-Сазановіч), Сакалоўскі, Чернілоўскі-Сокал, Сакольскі, Девойно-Соллогуб, Соломірецкі, Перасвет-Солтан, Сасноўскі, Грот-Спасоўскі, дэ-Спіллер, Станішэўскі, Станкевіч, Бялевіч-Станкевіч, Кісляк-Станкевіч, Стахоўскі, Стерпінскі, Стравінскі, Стражевіч, Судзілоўскі, Сумоўскі, Туркан-Сурыновіч, Сурына, Францкевіч-Сурож, Малкавіч-Сутоцкі, Сушкоў, Ракусо-Сушчэўскі (Ракуса-Сушчэўскі) , Праскуро-Сушчынскі, Сцібло, Крушыно-Сымановіч, Войніч-Сяноженцкі, Тарбеев, Твербус-Тверды,

стар. 22

Терлецкі, Толпыго, Тамашэвіч, Тамковіч, Тыкоцкі, Тычінскі, Галаўко-Улазоўскі, Усакоўскі, Усціновіч, Ханеўскі, Харкевіч, Хелхоўскі, Хмара, Хмолоўскі, Барэйка-Хадкевіч, Хадаровіч, Чаркас-Хадасоўскі, Хойніцкі (Хайніцкі), Хамянтоўскі, Хамінскі, Хорощо, Цеханоўскі, Лясоцкі-Цыбульскі, Цытовіч, Цеханавецкі, Цеханскі, Цехановіч, Елаго-Цэхан, Цюндзевіцкі, Чайкоўскі, Чапліц (Чапліцо), Чаркоўскі, Черейскі, Чарамісін, Чернеўскі, Черніхоўскі, Чыгір, Анцыпаў-Чікунскі, Чыж, Чудоўскі, Чурыла (Чурілло), Шавельскі, Еустратоновіч-Шамоўскі, Шаняўскі, Шасткевіч, Шацілло, Белы-Шаціло (Белы-Шацілло), Шафранскі, Юршо-Швабовіч, Шабека, Вяроўкін-Шелюто, Шеміот, Лазарэвіч-Шапялевіч, Шереметев, Шыманскі, Шымковіч, Шокальскі, Радзівілавіч-Шостак,

стар. 23

Шпілеўскі, Отмар-Штэйн, Палескі-Щіпілло, Брант-Щіроўскі, Щодро, Щуко, Эйсмант, Эліашевіч (Эліяшевіч), Энгельгардт, Эрдман, Юркевіч, Юр’евіч, Яблонскі, Явшіц, Яганов, Яніцкі, Янкоўскі, Яноўскі, Янушкевіч, Янчэўскі, Бубель-Яроцкі, Шабуневіч-Ярашэвіч, Ясенскі, Ясінскі, Скіргайла-Яцэвіч, Оношковіч-Яцыно, Ячеўскі.

Колькасць цёзак

• Васілеўскі - 2 (у 1-й частцы); • Карачэўскі-Воўк - 2 (у 1-й частцы); • Гарбатоўскі - 2 (у 1-й частцы); • Грушэцкі - 2 (у 1-й частцы); • Дабравольскі - 4 (у 1-й частцы); • Репойто-Дубяга - 2 (у 1-й частцы); • Каржанеўскі - 2 (у 1-й частцы); • Около-Кулак - 2 (у 1-й частцы); • Ліпскі - 2 (у 1-й частцы); • Маеўскі - 3 (у 1-й частцы); • Астроўскі - 3 (у 1-й частцы); • Полькоўскі - 2 (у 1-й частцы); • Порчінскі - 3 (у 1-й частцы); • Русіноўскі-Пуцято - 2 (у 1-й частцы); • Сакалоўскі - 2 (у 1-й частцы).

---

• Гурскі - 2 (у 2-й частцы); • Іваноў - 2 (у 2-й частцы); • Карніловіч - 2 (у 2-й частцы); • Казлоўскі - 2 (у 2-й частцы); • Лапо - 2 (у 2-й частцы); • Ярашэўскі - 3 (у 2-й частцы).

---

• Бекарэвіч - 3 (у 3-й частцы); • Жылкін - 2 (у 3-й частцы); • Зубоўскі 2 (у 3-й частцы); • Зуеў - 2 (у 3-й частцы); • Коржец - 2 (у 3-й частцы); • Лепяшынскі - 2 (у 3-й частцы); • Мігай - 2 (у 3-й частцы); • Навіцкі - 2 (у 3-й частцы); • Насовічы - 2 (у 3-й частцы) ; • Альшэўскі - 2 (у 3-й частцы); • Подашеўскі - 2 (у 3-й частцы); • Радкевіч - 2 (у 3-й частцы); • Савініч - 2 (у 3-й частцы); • Стратановіч - 3 (у 3-й частцы); • Судзілоўскі - 2 (у 3-й частцы).

---

• Князь Любамірскі - 2 (у 5-й частцы).

---

• Арцышеўскі - 2 (у 6-й частцы); • Банькоўскі - 2 (у 6-й частцы); • Бараноўскі - 3 (у 6 -й частцы); • Бібікаў - 2 (у 6-й частцы); • Дворжецкі-Багдановіч - 2 (у 6-й частцы); • Багушэўскі - 2 (у 6-й частцы); • Бородзіч - 2 (у 6-й частцы); • Васілеўскі - 3 (у 6-й частцы); • Ваньковіч - 3 (у 6 -й частцы); • Вяржбіцкі - 4 (у 6 -й частцы); • Віткоўскі - 2 (у 6-й частцы); • Высоцкі - 2 (у 6-й частцы); • Горноўскі - 3 (у 6 -й частцы); • Дзерожінскі - 2 (у 6-й частцы); • Дамброўскі - 2 (у 6-й частцы); • Гржыво-Дамброўскі - 2 (у 6-й частцы); • Драбышэўскі - 3 (у 6 -й частцы); • Могучый-Евціхевіч - 2 (у 6-й частцы); • Жарын - 2 (у 6-й частцы); • Жукоўскі - 2 (у 6-й частцы); • Заіончкоўскі - 2 (у 6-й частцы); • Закржэўскі - 3 (у 6 -й частцы); • Замбржыцкі - 2 (у 6-й частцы); • Умыруко-Запольскі - 2 (у 6-й частцы); • Эйдзятовіч-Зубовіч - 2 (у 6-й частцы); • Рабцэвіч-Зубкоўскі - 3 (у 6 -й частцы); • Ілініч - 2 (у 6-й частцы); • Каменскі - 2 (у 6-й частцы); • Казлоўскі - 5 (у 6 -й частцы); • Краеўскі - 2 (у 6-й частцы); • Крассоўскі - 3 (у 6 -й частцы); • Маеўскі - 2 (у 6-й частцы); • Маліноўскі - 2 (у 6-й частцы); • Мацкевіч - 2 (у 6-й частцы); • Монкевіч - 4 (у 6 -й частцы); • Недзвецкі - 2 (у 6-й частцы); • Аношка - 2 (у 6-й частцы); • Паўлоўскі - 2 (у 6-й частцы); • Пашкевіч - 2 (у 6-й частцы); • Ждан-Пушкін - 2 (у 6-й частцы); • Рымкевіч (Рімкевіч) - 2 (у 6 -й частцы); • Савіцкі - 3 (у 6 -й частцы); • Саковіч - 2 (у 6-й частцы); • Свенторжэцкі - 2 (у 6-й частцы); • Рудніцкі-Сіпайло - 2 (у 6-й частцы); • Перасвет-Солтан - 2 (у 6-й частцы); • Тамашэвіч - 2 (у 6-й частцы); • Чернеўскі - 2 (у 6-й частцы); • Чыж - 2 (у 6-й частцы); • Шаняўскі - 2 (у 6-й частцы); • Шасткевіч - 2 (у 6-й частцы); • Шімковіч - 2 (у 6-й частцы); • Янкоўскі - 2 (у 6-й частцы).

Гл. таксама

• Дваранская радаводная кніга
• Гербоўнік
• Аксамітная кніга
• Магілёўская губерня
• Згуртаванне Беларускай Шляхты

Літаратура

1. «Алфавитный список дворянских родов, внесённых в родословные дворянские книги Могилёвской губернии (составлен в 1909 году)», Издание Могилёвского Дворянского Депутатского Собрания, типо-лит. Я. Н. Подземского, 1909 г., г. Могилёв, 1909 г.; (руск.)
2. статья “Могилевская шляхта”, Отд. IV, стр. 77-101, “Вестник Юго-Западной и Западной России (историко-литературный журнал)”, изд. К. Говорским, тип. А.К. Киркора, кн. 10, том 4, г. Вильна, 1866 г.; (руск.)
3. «Русские фамилии», Унбенгаун Б. О., г. Москва, изд. «Прогресс», 1989 г.; (руск.)
4. Думин С. В. «Списки дворянских родов Российской империи по губерниям», Библиографический указатель, Летопись Историко-родословного общества в Москве, вып. 3, г. Москва, 1995 г.; (руск.)
5. «Реестр входящих бумаг за 1792—1836 годы о выдаче грамот и родословных», фонд «Могилёвское губернское дворянское собрание», НГАБ ф. 2066 оп. 1 д. 4 л. 82 об.; (польск.)  (руск.)
6. Список дворянам Царства Польского, с приобщением кратких сведений о доказательствах дворянства. Spis szlachty Krolestwa Polskiego z dodaniem krotkiej informacji o dowodach szlachectwa. Warszawa, 1851 г. [Именные посемейные списки, с указанием герба; сведения о происхождении отсутствуют. На с. 303—326 помещено Дополнение (Dodatek) I.] (польск.)
7. Дополнение II к списку дворян Царства Польского. Dodatek II do Spisu szlachty Krolestwa Polskiego. Warszawa, 1854. 56 s. (польск.)
8. То ж, reprint: Lipsk, 1991. (польск.)
9. Гербовник Царства Польского. Herbarz Krolestwa Polskiego. Warszawa, 1853 г. [Издание двуязычное, на русском и польском языках; содержит рисунки 246 гербов, их описание; при каждом гербе перечень родов, его употребляющих, краткие сведения о родоначальниках семей, но без родословных; издание не закончено.] (польск.)
10. Лукомский В. К., Тройницкий С. Н. Гербы третьей части Гербовника дворянских родов Царства Польского. По материалам бывшей Герольдии Царства Польского составили… СПб., 1910 г. [Рисунки: 121 герб, перечень фамилий, их употребляющих, но без каких-либо генеалогических сведений; описание гербов; издание только на русском языке; крайне редкое, тираж — всего 10 экз.] (руск.)
11. Лукомский В. К. Список родам Царства Польского, признанным в дворянском достоинстве с гербами, не внесенными в Высочайше утвержденный Гербовник. СПб., 1912 г. [Корректурное издание Департамента Герольдии.] (руск.)
12. Список лицам, Высочайше пожалованным дипломами с гербами на дворянское достоинство Царства Польского. // Лукомский В. К., Тройницкий С. Н. Списки лицам, Высочайше пожалованным дипломами с гербами на дворянское достоинство Всероссийской империи и Царства Польского. СПб., 1911 г. (руск.)
13. Дворянские роды, внесенные в Гербовник Царства Польского, Высочайше утвержденный первая часть в 10 (22) день октября 1850 г., а вторая в 16 (28) день января 1851 г. // Дворянский адрес-календарь на 1898 год. СПб., 1898 г. [Перечень гербов и фамилий.] (руск.)
14. Польские дворянские фамилии, получившие графский титул (conte) от римских пап // Там же, с. 227 [17 родов.] (руск.)
15. Літоўская метрыка
16. Памятная книжка Могилёвской губернии, 1870—1871 гг. (руск.)
17. «Белоруссiя и Литва (Историческiя судьбы С?веро-Западнаго края), изд. П. Н. Батюшков, тип. тов. “Общественная польза”, г. СПБ, 1890 г.». (руск.)
18. “Свод законов Российской империи”, статья № 968 том IX изд. 1899 г. (руск.)
19. Оршанский гербовник // Историко-юридические материалы, извлеченные из актовых книг губерний Витебской и Могилевской, хранящиеся в Центральном Витебском архиве. Витебск, 1900. T. XXVIII. (Ч.2). 167 c. (руск.)
20. “Гербовник всероссийского дворянства”, Дурасов В., г. СПб., 1906 г. (руск.)

Спасылкі

1. Boniecki Adam Herbarz polski, t. 1-16, Gebethner & Wolff, Warszawa 1905; (польск.)
2. Tadeusz Gajl Herby szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodow, Wydawnictwo L&L, Gdansk 2003.; (польск.)
3. Официальный сайт «Российского Дворянского Собрания» Архівавана 3 студзеня 2018. (руск.)
4. «Каждый десятый белорус — шляхтич?» Мария ШПИТАЛЕВА Архівавана 6 снежня 2013. // Обозреватель. 51 (381) от 18.12.2009 г.; (руск.)
5. Артем ДЕНИКИН, «Неизвестная война 1654—1667 гг.» (История Беларуси и Большой Литвы), Аналитическая газета «Секретные исследования» Архівавана 13 ліпеня 2012.; (руск.)
6. Бібліятэка гістарычных артыкулаў, “Невядомая вайна: 1654-1667”, Г. Сагановіч;
7. Алексей Лобин «Неизвестная война 1654—1667 гг.», Научно-просветительский журнал «Скепсис»; (руск.)
8. Русско-польская война (1654—1667)(недаступная спасылка); (руск.)
9. Вадим РОСТОВ «ГИБЕЛЬ ЛИТВЫ», Аналитическая газета «Секретные исследования» Архівавана 16 сакавіка 2014.; (руск.)
10. Василь Скобля, «Беларусь: история, личности, менталитет»; (руск.)
11. «ПРЕДКИ МНОГИХ БЕЛОРУСОВ БЫЛИ ЛИТВИНАМИ (40 фактов из первоисточников)» © Литвин 2010 Архівавана 4 студзеня 2014.; (руск.)
12. Административно-территориальное деление Беларуси Архівавана 17 кастрычніка 2015. (руск.)
13. доктор исторических наук, профессор исторического факультета Санкт-Петербургского государственного университета Андрей Юрьевич Дворниченко (“Великое княжество Литовское”, Александр Гордон, ТВ, 14.12.2009) (руск.)

Зноскі

1. ↑ Дворянская генеалогия (руск.)
2. ↑ “Вестник Юго-Западной и Западной России (историко-литературный журнал)”, изд. К. Говорским, тип. А.К. Киркора, кн. 10, том 4, г. Вильна, 1866 г. статья “Могилевская шляхта”, Отд. IV, стр. 81-101. (руск.)
3. ↑ Общий Гербовник дворянских родов Всероссийской Империи (руск.)
4. ↑ «Беларусь в войне 1812 г.» Архівавана 18 жніўня 2012. (руск.)
5. ↑ К истории создания и публикации, “Общий Гербовник дворянских родов Всероссийской Империи”, 04.10.2003 г. // Е.А. Агафонова (руск.)
6. ↑ Основные ревизские сказки по Речицкому уезду Минской губернии (руск.)
7. ↑ ф. 146 воп. 1 спр. 3193 с. 8 - Дзяржаўны архіў Жытомірскай вобласці. (руск.)
8. ↑ str.108, “Elektorowie krolow Wladyslawa IV., Michala Korybuta, Stanislawa Leszczynskiego i spis stronnikow Augusta III. / zestawili w porzadek abecadlowy Jerzy Dunin-Borkowski i Miecz. Dunin-Wasowicz., Lwow, czcionkami I. Zwiazkowej Drukarni, nakl. Elzbiety z hr. Losiow Duninowej-Borkowskiej, 1910; «Rocznik Towarzystwa heraldycznego we Lwowie», Tom 1 — rok 1908/9. (польск.)
9. ↑ str.176, Elektorow poczet, ktorzy niegdys glosowali na elektorow Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanislawa Augusta roku 1764, najjasniejszych Krolow Polskich, Wielkich Ksiazat Litewskich, i.t.d. / ulozyl i wydal Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski . Bochnia ; Lwow. drukiem Wawrzynca Pisza; nakladem Kajetana Jablonskiego. 1845. (польск.)
10. ↑ с. 231-232, 191-196 (“Русь” - с. 194-196, документ 1551 года), “Мэтрыка Вялыкага Княства Літоўскага (1522-1552)”, Кн. 28, выд. ATHENAEUM (В. Менжинский, В. Свежинский), г. Менск, 2000 г. ISBN 985-6374-10-3
11. ↑ Літоўская метрыка
12. ↑ «Акты издаваемые Виленскою Археографическою Комиссиею для разбора Древних Актов», г. Вильна, 1865—1915, том I—XXXIX; (руск.)
13. ↑ Метрические книги православных и униатских (греко-католических) церквей (руск.)
14. ↑ Таблицы статистики “Дэмаграфічныя табліцы”
15. ↑ Лобин А. Н. Неизвестная война 1654—1667 гг. (руск.)
16. ↑ Генадзь Сагановіч, “Невядомая вайна: 1654-1667”, г. Менск, 1995 г., “Беларуская Палічка” (#13 — Дэмаграфічныя табліцы) Архівавана 17 кастрычніка 2015.
17. ↑ «Неизвестная война 1654—1667 гг.» (История Беларуси и Большой Литвы), Артем ДЕНИКИН, Аналитическая газета «Секретные исследования» Архівавана 13 ліпеня 2012. (руск.)
18. ↑ Думин С. В. Списки дворянских родов Российской империи по губерниям. Библиографический указатель. Опубликовано: Летопись Историко-родословного общества в Москве, вып. 3. Москва, 1995 г. (руск.)

Тэмы гэтай старонкі (4):
Катэгорыя·Дваранства
Катэгорыя·Магілёўская губерня
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Кнігі паводле алфавіта