Гэты артыкул — шурпаты пераклад іншамоўнага тэкста. Можа змяшчаць пэўную колькасць граматычных, сэнсоўных і лексічных памылак. Вы можаце дапамагчы праекту, выправіўшы яго. |
8 кастрычніка 2022 года на аўтамабільнай частцы Крымскага моста з боку Таманскага паўвострава адбыўся падрыў грузавога аўтамабіля, які пацягнуў за сабой узгаранне сямі паліўных цыстэрн чыгуначнага састава, што рухаўся ў напрамку Крымскага паўвострава. Здарылася частковае абвальванне двух аўтамабільных пралётаў[1]. У выніку здарэння загінулі чатыры асобы[2].
Транспартны пераход праз Керчанскі праліў, які злучыў Керчанскі паўвостраў на захадзе з Таманскім паўвостравам на ўсходзе, пачалі будаваць у лютым 2016 года, пасля расійскай анексіі Крыма. Расійскія ўлады назвалі будаўніцтва моста «гістарычнай місіяй», адной з ключавых задач для «канчатковага аб’яднання Крыма з Раіяй». У маі 2018 года быў адкрыты аўтамабільны мост, а ў снежні 2019 года ўведзены ў эксплуатацыю чыгуначны мост.
У 2022 годзе, з пачаткам расійскага ўварваньня, мост выкарыстоўваўся для забесьпячэньня Узброеных сілаў Расіі на паўднёвым тэатры ваенных дзеяньняў расійска-ўкраінскай вайны.
Украінскія чыноўнікі і вайскоўцы неаднаразова заяўлялі пра намер знішчыць Крымскі мост, разглядаючы яго як законную ваенную цэль.[3] Так, у жніўні 2022 года дарадца прэзідэнцкай адміністрацыі Міхаіл Падаляк заявіў у інтэрв’ю The Guardian: «Гэта незаконнае будаўніцтва і асноўныя вароты для забеспячэння расійскай арміі ў Крыме. Такія аб’екты павінны быць знішчаны».[4] Генерал-маёр Узброеных сіл Украіны Дзмітрый Марчанка заявіў, што мост стане «мэтай нумар адзін», як толькі ва Украіны з’явіцца зброя для нападу на яго.
8 кастрычніка 2022 года на праезнай частцы Крымскага моста з боку Таманскага паўвострава прагрымеў выбух. У прэс-службе Крымскай чыгункі заявілі, што ў 6:05 абсталяванне паказала памылку на чыгуначным пуці на чыгуначнай частцы моста, і ў хвасце грузавога цягніка загарэлася цыстэрна. У выніку выбуху разбурана некалькі пралётаў праезнай часткі, спынены аўтамабільны і чыгуначны рух.[5]
Першапачаткова называліся дзве магчымыя прычыны пажару: выбух цыстэрны на чыгуначным участку моста і выбух аўтамабіля, верагодна, грузавіка, на дарожным участку. Пра гэта паведамляе Нацыянальны антытэрарыстычны камітэт быў падарваны грузавік, у выніку чаго загарэліся сем чыгуначных цыстэрнаў з палівам.
Адказнасць за выбух ніхто не ўзяў, а ўкраінскія СМІ Українська правда і УНІАН са спасылкай на ўласныя крыніцы заяўляюць, што гэта была аперацыя Службы бяспекі Украіны.[6][7]
Афіцыйны акаўнт украінскага ўрада ў Твітэры напісаў у адказ на пажар «sick burn» (бел.: «хворы апёк»), а дарадца прэзідэнта Украіны Міхаіл Падаляк назваў шкоду «пачаткам»: «Крым, мост, пачатак. Усё незаконнае павінна быць знішчана, усё скрадзенае павінна быць вернута ва Украіну, усё расійскае акупацыйнае павінна быць выгнана».[8]
Мінабароны Украіны параўнала разбурэнне Крымскага моста са знішчэннем крэйсера «Масква», напісаўшы: “Ракетны крэйсер «Масква» і Керчанскі мост — два сумна вядомыя сімвалы расійскай улады ва ўкраінскім Крыме — апусціліся: «What’s next, Russkies?» (бел.: «Што далей, рускія?»).[9][10][11]
Дырэктар Укрпошты Ігар Сьмілянскі анансаваў выпуск новага набору марак, прысьвечанага гэтай падзеі.[12]
Monobank[uk], другі па велічыні банк Украіны абвясціў аб выпуску новай дэбетавай карты з мостам.[13]
Старшыня РНБА Аляксей Данілаў апублікаваў у сацсетках відэа з моста, а таксама відэа, на якім Мэрылін Манро спявае «Happy birthday, Mr President» (бел.: «З днём нараджэння, спадар Прэзідэнт»).[14] Выбух прагрымеў праз дзень пасля дня нараджэння прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна.[15]
Расійскія акупацыйныя ўлады Крыму абвінавацілі ў адказнасьці ўкраінскі бок.[16] Прадстаўнік МЗС РФ Марыя Захарава абвінаваціла «кіеўскі рэжым» у тэрарызме, а дэпутат Дзярждумы Андрэй Гурулёў заклікаў галоўнакамандуючага «да жорсткага адказу».
У красавіку экс-прэзыдэнт і намесьнік Рады бяспекі Расіі Дзмітры Мядзьведзеў заявіў: «Адзін з украінскіх генэралаў казаў пра неабходнасьць удару па Крымскім мосьце. Я спадзяюся, што ён разумее, што будзе мэтай у адказ».[17]
Мінтранс РФ паведаміў аб аднаўленні паромнай пераправы праз Керчанскі праліў, якая працавала да будаўніцтва Крымскага моста.[21] Крым першапачаткова ўвёў абмежаванні на продаж прадуктаў і паліва. Праз дзве гадзіны стала вядома аб зняцці абмежаванняў у Севастопалі.[22]
Крымскі мост з’яўляецца важнай часткай транспартнага злучэння Расіі з Крымам для паўднёвага тэатра ваенных дзеянняў расійска-ўкраінскай вайны. Чакаецца, што частковае разбурэнне Крымскага моста прывядзе да ўзмацнення праблем з забеспячэннем расійскіх войскаў у акупаваным Крыме і ва ўсёй паўднёвай частцы Украіны. Акрамя таго, з закрыццём моста мясцовым жыхарам становіцца цяжэй пакінуць Крым, хоць застаюцца іншыя шляхі, у тым ліку парты.[23]
Не менш важны для Крамля сімвалічны характар разбурэння. Адкрыццё моста ў 2018 годзе лічылася адным з найвялікшых дасягненняў Пуціна. Пасля расійскага ўварвання ў 2022 годзе збудаванне было адным з найбольш ахоўных аб’ектаў.[24] За тыдзень да выбуху быў падпісаны ўказ аб анексіі чатырох украінскіх абласцей Расіяй?!, пасля чаго Расія працягвала пагражаць Украіне ядзернай зброяй у выпадку нападу на аб’екты на анексаваных тэрыторыях.[25]
Па распараджэнні Пуціна для расследавання абставінаў выбуху была створана спецыяльная камісія, у якую ўвайшлі прадстаўнікі МНС, Мінтранса, ФСБ, МУС і Нацгвардыі. Следчы камітэт пачаў крымінальную справу па факце выбуху.[26] Прадстаўнікі спецслужбаў звярнулі ўвагу на змену, якая не змагла выявіць грузавік з выбухоўкай, нягледзячы на ўсталяваныя на пад’ездзе да моста комплексы для назірання за падазронымі грузамі.[27]
Як паведамляе Следчы камітэт Расіі, у выніку выбуху загінулі тры чалавекі, у тым ліку мужчына і жанчына, якія знаходзіліся побач з грузавіком.[28]