wd wp Пошук:
    ⬜

    Андрэй Міхайлавіч Заспіцкі

    Скульптуры на фасадзе будынка Сувораўскага вучылішча.
    Скульптуры на «Варотах Мінска».

    Андрэ́й Міха́йлавіч Заспі́цкі (16 лютага 1924, Мазавец, Польшча — 9 сакавіка 2019, Мінск) — беларускі савецкі скульптар, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1976), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1977)[3], заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1977).

    Біяграфія

    Даваенны перыяд

    Нарадзіўся на тэрыторыі Польшчы ў Мазоўшы. Бацька быў вядомым літографам, рабіў каляровыя плакаты[4]. Сярэднюю адукацыю Андрэй Заспіцкі атрымаў у Варшаўскай гімназіі. У 15 год, пасля далучэння Заходняй Беларусі да СССР, разам з бацькамі пераехаў у Мінск. Займаўся лепкай у Доме народнай творчасці. Першы твор маладога мастака «Трывога на караблі» адразу трапіў на выстаўку. У 1940 годзе тры яго творы — бюст Ф. Э. Дзяржынскага, «Бежанцы» і «Трывога на караблі» экспанаваліся на выстаўцы «Першай дэкады беларускага мастацтва і літаратуры» ў Маскве. За бюст Дзяржынскага, які таксама паказалі на выставе «Абарона СССР», мастак быў узнагароджаны Граматай Вярхоўнага Савета БССР. Дом народнай творчасці накіраваў яго ў школу юных талентаў пры Акадэміі мастацтваў у Ленінградзе. За год Андрэй асвоіў поўны курс і экстэрнам здаў экзамены. Затым паспяхова здаў уступныя экзамены ў Акадэмію мастацтва. Але вучыцца не давялося, бо пачалася Вялікая Айчынная вайна[5].

    Ваенны перыяд

    Сям’я Заспіцкіх была эвакуіравана ў Мачушанский раён Сталінградскай вобласці. Андрэй разам з аднагодкамі працаваў у полі і ў кузні. У пачатку 1941 года яго прызвалі ў войска.

    Пасляваенны перыяд

    Толькі ў 1947 годзе мастак вярнуўся да творчасці. Ён прыехаў у Мінск і стажыраваўся з 1948 па 1956 гг. ў майстэрнях Акадэміі мастацтваў СССР у скульптара Аляксея Глебава. З 1949 г. ўдзельнічаў у рэспубліканскіх і саюзных мастацкіх выстаўках. У 1951 годзе ўступіў у Саюз мастакоў БССР.

    Працаваў у станковай і манументальнай скульптуры.

    Памёр 9 сакавіка 2019 года ў Мінску. Крэміраваны 11 сакавіка ў Мінскім крэматорыі на Паўночных могілках[6].

    Помнік Францыску Скарыну ў Полацку

    Творчасць

    ХХ стагоддзе

    Андрэй Заспіцкі стварыў вобразы паэткі Алаізы Пашкевіч (Цёткі) ў Астрыне, кампазітара Фрыдэрыка Шапена, народнага беларускага паэта Янкі Купалы і фантан у аднаймённым парку (сумесна з А. Анікейчыкам і Л. Гумілеўскім), свайго настаўніка скульптара Аляксея Глебава, пісьменніка Максіма Горкага ў аднайменным парку Мінска (сумесна з І. Міско і Н. Рыжанковым), герояў вайны Шаршнёва, Шмырова, Бумажкова.

    Неаднаразова скульптар звяртаўся да тэмы вайны — «Партызанскія сцежкі», «Партызан-падрыўнік», «Партызан адпачывае». Кампазіцыя «Прысядзем перад дарогай» была прадстаўлена на выставе «Беларусь сацыялістычная». Да тэмы развітання маці з сынам майстар вяртаўся неаднаразова.

    Кампазіцыя «Ленінскія словы» была створана Андрэем Заспіцкім да 50-годдзя першай рускай рэвалюцыі.

    У 1955 годзе скульптар стварыў партрэт Адама Міцкевіча. У гэтыя гады Андрэй Заспіцкі таксама прыняў удзел у стварэнні скульптур «Калгасніца», «Салдат», «Партызанка» на вежах Прывакзальнай плошчы Мінска[7]. Ён з’яўляецца аўтарам скульптуры «Інжынер».

    Помнік Адаму Міцкевічу ў Мінску

    ХХІ стагоддзе

    Зноскі

    1. ↑ (unspecified title) Праверана 13 сакавіка 2019.
    2. ↑ http://www.belartunion.by/naviny/ab-yavy/582-spachuvanni-rodnym-i-blizkim-u-suvyazi-sa-smertsyu-andreya-mikhajlavicha-zaspitskaga.html
    3. ↑ Скульптор Андрей Заспицкий: «После войны я рисовал вывески вместе с Василем Быковым за бокал пива» (руск.)(недаступная спасылка)
    4. ↑ «Мінскі Кур’ер». Ірына Юдзіна. Інтэрв’ю з Андрэем Заспіцкім
    5. ↑ Этапы творческого пути (руск.)
    6. ↑ Спачуванні родным і блізкім у сувязі са смерцю Андрэя Міхайлавіча Заспіцкага Архівавана 19 сакавіка 2019.
    7. ↑ [http://www.vminsk.by/news/18/28655/(недаступная+спасылка)(недаступная+спасылка) Вечерний Минск. «Восемь стражей городских ворот» (руск.) ](недаступная спасылка)
    8. ↑ Citidog.by «Быстро-экскурсия: известные и неизвестные скульптуры о советском человеке» (руск.)

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (25):
    Нарадзіліся ў 1924 годзе
    Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі СССР
    Асобы
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
    Скульптары Беларусі
    Скульптары паводле алфавіта
    Нарадзіліся ў Высокамазавецкім павеце
    Вікіпедыя:Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
    Нарадзіліся 16 лютага
    Памерлі ў 2019 годзе
    Памерлі ў Мінску
    Удзельнікі Вялікай Айчыннай вайны
    Мастакі паводле алфавіта
    Скульптары XXI стагоддзя
    Скульптары XX стагоддзя
    Заслужаныя дзеячы мастацтваў Беларускай ССР
    Лаўрэаты Дзяржаўнай прэміі БССР
    Памерлі 9 сакавіка
    Кавалеры ордэна Францыска Скарыны
    Скульптары СССР
    Вікіпедыя:Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула
    Члены Саюза мастакоў БССР
    Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак