Port Mone trio (чыт. [pɔ:t mɔnɛ]) — інструментальнае трыа з Мінска (Беларусь), якое выконвае мінімалістычную сучасную музыку з адгалоскамі самых розных традыцый і жанраў[8]. У склад калектыву ўваходзяць Аляксей Варсоба (акардэон), Сяргей Краўчанка (перкусія) і Аляксей Ванчук (бас-гітара)[9][10].
Назва «Port Mone» — своеасаблівая гульня слоў. «Порт» (у значэнні гавань, прыстань). «Манэ» — адсылка да пачынальніка імпрэсіянізму Клода Манэ. На слых жа назва ўспрымаецца як «партманэ» (у значэнні кашалёк).
Перад тым як сабрацца ў «Port Mone», яго ўдзельнікі гралі ў брыт-поп гурце «Папарис» («Paparis»), склад якога быў сфармаваны ў канцы 2005 года: Аляксей Варсоба (клавішныя), Сяргей Краўчанка (бонгі), Павел Кудрын (рытм-машына), Аляксандр Багдановіч (перкусія), Іван Барзенка (гітары)[11].
Крытыкі адзначаюць, што Port Mone уяўляе сабой з’яву, якое складана ўпісаць у рамкі якіх бы то ні была стылістычных формаў, паколькі музыка трыа — гэта сумесь сучаснай акадэмічнай, эксперыментальнай музыкі, джаза, фолка, нойза[12].
Музыка калектыву адрасавана тым, хто любіць і ўмее слухаць, напрыклад, Шапэна, Мундога або Пярта. Пры гэтым яна зразумелая шырокай аўдыторыі, а канцэрты трыа з поспехам праходзяць як у Беларусі, так і за мяжой[13]. Брытанская газета The Guardian адзначае, што музыка трыа «папулярная сярод меламанаў як на усходзе, так і на захадзе.»[14]
Самі музыкі ў інтэрв’ю кажуць, што слухачоў Port Mone trio адрознівае здольнасць успрымаць прыгажосць і боль навакольнага свету, сувязь з ім, разуменне таго, што кожны з нас — гэта частка цэлага, бесперапыннага, як паветра або вада, рэчыва жыцця.
У 2009 годзе на расійскім лэйбле «Геометрия» быў выдадзены дэбютны альбом Port Mone «Dip», які быў цёпла прыняты музычнымі крытыкамі, а таксама прыхільнікамі творчасці калектыву[15]. Дэбютная пласцінка атрымала шэраг беларускіх і міжнародных узнагарод[16].
У 2014 годзе пабачыла свет чарговая праца трыа — альбом «Thou». Дыск быў выдадзены буйным еўрапейскім лэйблам «Hevhetia» (Славакія), што спецыялізуецца на рэлізах джазавай, неакласічнай і авангарднай музыкі[17]. Афіцыйная дата выхаду альбома — 8 верасня 2014.
Запіс альбома стаў полем для эксперыментаў з гукам. Музыкі гурта адмовіліся ад лабараторных умоў студыі і аддалі перавагу натуральнай акустычнай прасторы. Студыйнае абсталяванне было перавезена ў лес, дзе і адбываўся запіс усіх кампазіцый. Па словах саміх музыкаў, такая тэхніка запісу была прадыктаваная не столькі акустычнымі дамаганнямі, колькі ідэалогіяй самога матэрыялу, закліканага выказаць галоўную творчую місію Port Mone trio — зварот да нечага натуральнага, чыстага і першатворнага ў чалавечай душы, да таго, што існуе па-за сацыяльнымі ўмоўнасцямі і нормамі.
Альбом стаў самым паспяховым на дадзены момант запісам групы. Акрамя прэміі «Альбом года» па версіі партала Experty.by, праца была цёпла прынята айчыннымі і замежнымі музычнымі крытыкамі, рэцэнзіі на альбом апублікавалі многія музычныя выдання Еўропы і ЗША. Арцемій Троіцкі, у сваю чаргу, размясціў на YouTube відэаводгук пра музыку Port Mone trio,[18] прымеркаваны да прэзентацыі альбома ў Мінску.
У 2016 годзе гурт аб’явіў пра збор сродкаў на запіс новага канцэптуальнага альбома, які плануецца запісаць, выкарыстоўваючы выключна зялёную энергію.[19]
У 2011 годзе, шмат у чым дзякуючы намаганням украінскага агенцтва «Артполе», пачалося супрацоўніцтва Port Mone trio з украінскім гуртом ДахаБраха(укр.) бел.. Музыкі на некалькі тыдняў пасяліліся ва ўкраінскім сяле Хмелева, дзе склалі сумесную праграму. Працягам супрацоўніцтва сталі некалькі сумесных тураў і выступленні на шматлікіх фестывалях Еўропы, Беларусі, Украіны і Расіі[20]. У 2012 годзе музыкі запісалі на польскай Toya Studios сумесны альбом «The Khmeleva project», які быў выдадзены ў Польшчы і Украіне[21][22].
У 2013 годзе Port Mone trio па замове Нацыянальнага цэнтра Аляксандра Даўжэнка стварылі музычнае суправаджэнне да нямому фільма «Хлеб» (рэж. Мікалай Шпікоўскі, 1929). Акрамя выступаў з «жывым» музычным суправаджэннем фільма на фестывалях, дадзеная праца калектыва была выдадзена Нацыянальным цэнтрам Аляксандра Даўжэнка на DVD.
Упершыню музыка Port Mone trio была выкарыстана ў тэатральнай пастаноўцы «Пясочны замак» Беларускага дзяржаўнага тэатра лялек (рэж. Аляксей Леляўскі). Музычнае афармленне было напісана музыкамі спецыяльна для спектакля і выконвалася «ўжывую», пры гэтым музыканты знаходзіліся на сцэне падчас выканання. Прэм’ера спектакля адбылася ў Мінску на сцэне Тэатра лялек у 2008 годзе, міжнародная прэм’ера — у Тэгеране (Іран) на Міжнародным фестывалі тэатраў лялек «Мобарак».
У 2012 годзе Port Mone trio прыняў удзел у праекце брытанскага акцёра, рэжысёра і перформера Чэ Кельвіна «Nostalgia — 2012». Напісаная для мона-спектакля музыка таксама выконвалася «ўжывую».
У 2013 музыка Port Mone trio была выкарыстаная ў спектаклі «Бі-Лінгвы, ці кураня з сэрцам» (аўтар і рэжысёр Андрэй Саўчанка). У 2015 годзе паказ спектакля ў пазаконкурснай праграме фестывалю «Залатая маска» ў Маскве выклікаў шырокую дыскусію[23] ў тэатральным асяроддзі.
У канцы таго ж 2013 года адбылася прэм’ера харэаграфічнага спектакля «Секунда» (рэжысёр Вольга Скварцова), створанага сумесна з мінскай трупай SKVO’s Dance Company. Па ўжо склаўшайся традыцыі музыкі Port Mone trio прымалі непасрэдны ўдзел у спектаклі і знаходзіліся на сцэне падчас выканання музыкі да спектакля.
Port Mone trio паспяхова гастралюе і выдае свае альбомы ў краінах Еўропы. У пачатку 2014 года музыкі падпісалі кантракт са славацкім лэйблам «Hevhetia», якія спецыялізуюцца на джазавай і неакласічнай музыцы з дыстрыбуцыяй альбомаў па ўсім свеце.
Таксама ў канцы 2014 года быў падпісаны кантракт[24] з буйным міжнародным канцэртным агенцтвам Charmenko, якоя супрацоўнічае з Горанам Брэгавічам (Сербія), Manu Chao (Іспанія), Алінай Арловай (Літва), Саліфам Кейта (Малі) і многімі іншымі артыстамі з усяго свету[25].
У 2016 годзе Port Mone trio прыступілі да працы над сумесным праектам з польскім электронным музыкам Michał Jacaszek. Канцэртная прэзентацыя электронна-акустычнага музычнага праекта «Мініяцюры» на тэксты беларускага пісьменніка Сакрата Яновіча адбылася на фестывалі Трыалог у Крынках (Польшча) у жніўні 2016 года.
«Адным са знакавых лічу аншлаг у КЗ „руск.: Верхний город“ на канцэрце Port Mone у маі 2015 года. Гэта прыклад таго, як пры правільным падыходзе нават нестандартная музыка можа збіраць сваю публіку ў Мінску. Увосень музыкі ўжо самастойна арганізавалі і правялі аналагічны і не менш паспяховы канцэрт», — Зміцер Безкаравайны, Experty.by[28].