wd wp Пошук: ⬜

Жоўты колер

Жоўты
— Колерныя каардынаты —
RGB HEX	#FFFF00
RGB^¹	(r, g, b)	(255, 255, 0)
CMYK^²	(c, m, y, k)	(0, 0, 100, 0)
HSV	(h, s, v)	(60°, 100%, 100%)
¹: Нармалізавана да [0–255] ²: Нармалізавана да [0–100]

Жоўты — колер з даўжынёй хвалі ад 565 нм да 590 нм. З’яўляецца дадатковым колерам да сіняга. Аднак у старажытнасці, з-за недасканаласці пігментаў, яго разглядалі як дадатковы да пурпурнага.

Адзін з стандартызаваных адценняў жоўтага з’яўляецца кампанентам сістэмы CMYK. Яго шаснаццатковае пазначэнне ў сістэме RGB — #ffff00.

Прыродныя эталоны і ўзоры жоўтага колеру

Спектральныя крыніцы

Жоўтая лінія эмісійнага спектру іонаў натрыю.
Жоўтая охра і жоўты пясок абавязаныя сваім колерам іонам трохвалентнага жалеза.

Арганічныя рэчывы жоўтага колеру

Афарбоўка яечнага жаўтка выкліканая расліннымі карацінамі.
Жоўтае восеньскае лісце афарбаваныя антацыянамі.
Жоўты колер восеньскаму лісцю і зерням надае ксантафіл (xanthophyll), які ўдзельнічае ў фотасінтэзе нараўне з зялёным хларафілам.
Колер мачы здаровых жывёл вызначаецца арганічным пігментам — білірубінам, які ўтвараецца з гемаглабіна.
Жоўты колер яечнаму жаўтку надае той жа ксантафіл, а таксама аранжавыякаратынаіды. Яны ўтрымоўваюцца ў зернях раслін, з’яданых птушкамі.
Пры гепатыце печань не можа перапрацоўваць білірубін. Вялікая колькасць білірубіну назапашваецца ў крыві, з-за чаго скура і бялкі вока жоўкнуць. Гэты сімптом завуць жаўтухай.
Жоўць мае жоўты колер, таму ў сярэднія стагоддзі лекі з раслін жоўтага колеру давалі пры захворваннях печані. Дзіўна, але некаторыя з іх увайшлі ў навуковую медыцыну ў той жа ролі (дзьмухавец, гарычка).

Жоўтыя неарганічныя пігменты

Кадмій жоўты (кадміевы жоўты) — сульфід кадмія
Хромавы жоўты
Жоўтая охра

Сігнальныя колеры ў прамысловасці

Жоўты святло мае мінімальнае рассейванне у атмасферы, таму выкарыстоўваецца як сігнальны, папераджальны колер; часта ў спалучэнні з чорнымі касымі палосамі — для падвышэння візуальнай кантрастнасці.

Жоўтым колерам маркіруюць балоны газаў, выкарыстаючы яго для:

указанні назваў газаў Азот, Бутылен, Вуглекіслата;
афарбоўкі балонаў для Аміяка;
нанясення паласы сярністага ангідрыду, фрэона-22.

У культуры і этнаграфіі

Міфалогія і павер’і

Чувашы лічаць, што ад жаўтухі добра дапамагаюць пёры жаўтушкі (чув. Сар кайaк — Жоўтая птушка). У лесе адшукваюць яе гняздо, выбіраюць жоўтыя пёры, замочваюць у вадзе, пасля чаго гэтай вадой мыюць цела хворага.

Сувязі з Кітаем і Ўсходам

У Кітаі жоўты колер сімвалізаваў адначасова жыццё і смерць. Мясціну мёртвых звалі «Жоўтымі ключамі», але жоўты журавель быў алегорыяй неўміручасці. Архівавана 13 сакавіка 2007.
Жоўты колер сімвалізаваў Кітай і кітайскага імператара. Кітайскія прастачыны ў мінулым не мелі правы апранацца ў жоўтае, паколькі гэта быў колер кіравальнай дынастыі.
Графітавыя алоўкі фарбуюць у жоўты колер. Гэты звычай звязаны з тым, што лепшы графіт быў у Кітаі. У мінулым у жоўты колер фарбавалі толькі кітайскія алоўкі.
Жоўтай расой («жаўтатварымі») завуць мангалоідную расу, асабліва тых яе прадстаўнікоў, якія паходзяць з Азіі.
Жоўтае мора — названа так таму, што Хуанхэ - рака якая ўпадае ў яго прыносіць шмат вырабатаннага матэрыялу, замутняе ваду.

Культурныя асацыяцыі

Песня «Лісце жоўтыя над горадам кружацца» Райманда Паулса на вершы Шаферана і Петэрса. Архівавана 31 снежня 2014. .
Песня і мультфільм «Yellow submarine» (жоўтая падводная лодка) групы «Бітлз».
Песня англ.: „Yellow River“ («Жоўтая рака») брытанскай поп-групы Christie стала найбуйным і адзіным міжнародным хітом групы, заняўшы на недоўгачасовы час першае месца ў брытанскім ечарце сінглаў, другое — у Германіі, 23-ю пазіцыю ў гарачай сотні «Білборда».

. У рэгбі яна азначае выдаленне на 10 хвілін.

У вексілалогіі

Жоўты колер на дзяржаўным сцягу Ўкраіны — колер пшанічнага поля1 Архівавана 30 верасня 2006..
Жоўты колер на дзяржаўным сцягу Мазамбіка сімвалізуе багацце нетраў краіны.

У фальклоры

Жóўты кóлер — адзін са значных складнікоў колеравага кода. З ім звязаны ўяўленні пра знікненне жыццёвых сіл, далучанасць да замагільнага свету, у той самы час жоўтае як залатое выступае сімвалам нязменнасці, асацыюецца з сонечным святлом, нябесным і падземным агнём.

Жоўты колер з’яўляецца знакам і вынікам растраты апошніх летніх сіл. Скура памерлага чалавека таксама набывае жоўты колер, а з’яўленне жоўтай плямы на руцэ прадвяшчае смерць. Беларусы лічылі, што жоўты колер дзіцяці сведчыць пра яго хуткую смерць ад жаўтухі ці іншай хваробы.

Жоўтым колерам могуць характарызавацца і прадстаўнікі іншасвету (жоўты колер валасоў у дамавіка).

Усходнія славяне ў жоўты колер афарбоўваюць яйкі, прызначаныя для памінання ў велікодных, сёмушных, траецкіх абрадах. Асацыяцыі жоўтага колеру з іншасветам і міфалагічнымі істотамі, а таксама яго медыятыўная сімволіка знайшлі выяўленне ў замовах: у беларускіх скула, гад характарызуюцца як жоўтыя, гад-гадзіца, гадава царыца — як жоўта-жаўтавата.

Поле ўжывання жоўтага колеру даволі шырокае ў абрадах магічнага пазбаўлення ад хвароб, што абумоўлена сувяззю гэтага колеру з іншасветам і яго прадстаўнікамі, а таксама асацыяцыяй з сімптомамі пэўных хвароб. На Беларусі ад жаўтухі націралі шчокі залатой манетай, купалі хворага ў разрэджанай гліне, лячылі адварам жоўтага дзікага сухацвету.

Трыяда «жоўтае-чорнае-белае» выкарыстоўваецца з мэтай сімвалічнага аддзялення нячыстай сілы ад чалавека. Жоўты разам з чырвоным выступе як заменнік золата. Асацыяцыя жотага колеру з золатам матывавала ўяўленне пра тое, што расліны, характэрным колерам якіх з’яўляецца жоўты, могуць дапамагчы ў пошуку схаваных скарбаў.

Характэрна таксама асацыяцыя жоўтага з сонцам. Жоўты, як і чырвоны, можа быць колерам агню. Разам з тым ён можа проціпастаўляцца чырвонаму як адлюстраванне апазіцыі «здаровы-хворы». Жоўты, бледны, белы як колеры могуць нейтралізавацца чырвоным. Жоўты можа абазначаць не толькі няшчасце, хваробу, смерць, але і здраду, растанне, падман. Гэты колер непажаданы ў вянку нявесты.

Жоўты з’яўляецца амбівалентным колеравым сімвалам, бо вытрымлівае дзве процілеглыя тэндэнцыі: жыцця і смерці. Але пераважна жоўты мае негатыўную ацэнку.

Іншае аб жоўтым колеры

Неспрактыкаванага чалавека завуць жоўтаротам, таму што ў шматлікіх птушак дзюба птушанят жоўтая.
Жоўтай прэсай завецца нізкапробная прэса, якая ганяецца за сенсацыямі (часта выдуманымі ) і плёткамі. Гэты тэрмін паходзіць ад коміксу «Жоўтае дзіця» (The Yellow Kid), друкавальнага ў 1894—1898 гадах у газетах Нью-Ёрк Уорлд (New York World), якая выдаецца Джозафам Пулітцэрам і Нью-Ёрк Джорнал Амерыкэн (New York Journal American). Абедзве газеты, акрамя друкавання коміксу, былі вядомыя тым, што паведамлялі аб забойствах, няшчасных выпадках на пажарах і г. д. з мэтай пацешыць сваіх чытачоў.

Па іншай версіі, назва пахабна ад адцення нізкаякаснай таннай паперы, на якой друкаваліся нізкапробныя выданні

Жоўтыя старонкі — падзел тэлефоннага даведніка, які утрымоўвае тэлефоны дзелавых арганізацый і ўстаноў, адсартаваных па катэгорыях. У папяровых даведніках гэты падзел друкуецца на паперы жоўтага колеру.
Таксі ў Нью-Ёрку і ў некаторых іншых месцах, школьныя аўтобусы у Канадзе і ЗША і некаторыя аўтобусы ў Вялікабрытаніі фарбуюць у жоўты колер.
Жоўтым колерам выфарбаваныя паштовыя скрыні у Літве.
Доўгі час у Нідэрландах жоўты быў колерам грамадскага транспарта. У яго фарбавалі аўтобусы, трамваі і пасажырскія цягнікі.
Жоўты колер часам сімвалізуе шчасце і супакой.
Жоўтая хата — гутарковы тэрмін, які азначае псіхіятрычную лякарню. Сцены ў псіхіятрычных лякарнях часта фарбавалі ў жоўты колер. Лічылася, што гэта дзейнічае заспакаяльна на пацыентаў.
Жоўтым металам часта завуць золата.
Жоўты сплаў
Жоўтыя кнігі.

Астраномія

Жоўты карлік

Літаратура

Седакова И. Цветообозначения и их место в символике славянских родин // Кодови словенских култура. 2001. № 6.
Усачева В. Желтый цвет // Славянские древности. Этнолингвистический словарь: В 5 т. / Под общ. Ред. Н. Толстого. Т. 2: Д-К (Крошки). — Москва, 1999

Web colors	black	silver	grey	white	red	maroon	purple	fuchsia	green	lime	olive	yellow	orange	blue	navy	teal	aqua
Web colors

				Адценні жоўтага колеру
Бурштынавы	Бэж	Палевы	Кукурузны	Крэмавы	Dark Goldenrod	Ecru	Ільняны	Gamboge	Залаты
#FFBF00	#F5F5DC	#F0DC82	#FBEC5D	#FFFDD0	#B8860B	#CDB891	#EEDC82	#EF9B0F	#FFD700
Goldenrod	Хакі	Цытрынавы	Lemon Cream	Лайм	гарчычны	Navajo white	Колер старога золата	Аліўкавы	Papaya whip
#DAA520	#C3B091	#FDE910	#FFFACD	#BFFF00	#FFDB58	#FFDEAD	#CFB53B	#808000	#FFEFD5
Персікавы	Груша	Шафран	Колер школьнага аўтобуса	Адборны жоўты	Танжэрыннавы жоўты	Жоўты	Абрыкосавы	Колер металічнага золата	Жоўты шартрэз
#FADFAD	#D1E231	#f4c430	#ffd800	#FFBA00	#FFCC00	#FFFF00	#FBCEB1	#D4AF37	#DFFF00

Тэмы гэтай старонкі (4):
Катэгорыя·Колеры
Катэгорыя·Адценні жоўтага колеру
Катэгорыя·Сімвалы
Катэгорыя·Адценні