14 красавіка
14 красавіка — сто чацвёрты (сто пяты ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.
Падзеі
- 1282 да н.э.: Паводле Бібліі ад гуку труб абрынуліся муры Іерыхона.
- 972: Атон II Руды ажаніўся з пляменніцай Іаана I Цымісхія, Феафанай. Шлюб быў заключаны ў Саборы Святога Петра ў Рыме.
- 978: Адбылася каранацыя Этэльрэда Неразумнага як Караля Англіі.
- 1028: Дзесяцігадовы Генрых III Чорны быў каранаваны ў Ахене як кароль Германіі.
- 1129: Французскі кароль Людовік VI Тоўсты каранаваў свайго сына Філіпа.
- 1432: Пачатак валадарства Жыгімонта Кейстутавіча, вялікага князя літоўскага, які доўгі час не ўсімі часткамі Вялікага Княства Літоўскага прызнаваўся за законнага валадара.
- 1687: Якаў II, кароль англійскі, надаў роўныя правы каталікам і пратэстантам.
- 1849: Венгерскія паўстанцы абвясцілі аб незалежнасці Венгрыі ад Аўстрыі.
- 1871: У Германіі створаны парламент — Рэйхстаг.
- 1894: Адбылася першая публічная дэманстрацыя кінапраектара Томаса Эдысана.
- 1900: У Парыжы пачалася Сусветная выстаўка.
- 1909: Створана англа-персідская нафтавая кампанія (цяпер British Petrolium).
- 1912: «Тытанік» сутыкнуўся з айсбергам і затануў.
- 1923: У Вільні скончыўся з’езд педагогаў беларускіх гімназій.
- 1931: Звяржэнне манархіі і абвяшчэнне Каталонскай рэспублікі ў выніку Іспанскай рэвалюцыі (1931—1939).
- 1962: Жорж Пампіду заняў пасаду прэм’ер-міністра Францыі.
- 1975: На рэферэндуме ў дзяржаве Сікім большасць выбаршчыкаў выказалася за далучэнне краіны да Індыі.
- 1983: Пачатак продажу радыётэлефонаў у Вялікабрытаніі.
- 1988: У Варшаве адбыўся заснавальніцкі сход Беларускага аб’яднання студэнтаў.
- 2022: Затануў флагманскі карабель Чарнаморскага флоту Расіі ракетны крэйсер «Масква».
Нарадзіліся
- 216: Мані, персідскі прапаведнік, заснавальнік маніхейства (пам. 26.2.277)
- 1527: Абрагам Артэліус, фламандскі картограф, аўтар першага сучаснага атласу
- 1578: Філіп III, кароль іспанскі і партугальскі
- 1629: Хрысціян Гюйгенс, нідэрландскі матэматык, фізік
- 1744: Дзяніс Фанвізін, рускі пісьменнік
- 1754: Мікалай Румянцаў, дзяржаўны дзеяч Расійскай імперыі (пам. 3(15).1.1826)
- 1803: Фрыдрых фон Амерлінг, аўстрыйскі мастак
- 1852: Меер дэ Хан, нідэрландскі жывапісец
- 1853: Уладзімір Завітневіч, беларускі археолаг і гісторык (пам. 1927)
- 1862: Пётр Сталыпін, расійскі дзяржаўны дзеяч, прэм’ер-міністр Расіі
- 1880: Язэп Дыла, беларускі пісьменнік і культурны дзеяч (пам. 7.4.1973)
- 1885: Сымон Рак-Міхайлоўскі, беларускі публіцыст, грамадскі і палітычны дзеяч (пам. 27.11.1938)
- 1889: Арнольд Джозеф Тойнбі, англійскі гісторык і сацыёлаг
- 1898: Лі Трэйсі, амерыканскі акцёр
- 1902: Таматака Тасака, японскі рэжысёр
- 1904: Зоф’я Дабрынская, педагог, беларуская грамадская дзяячка (пам. 1992?)
- 1904: Джон Гілгуд, англійскі акцёр
- 1910: Алесь Пруднікаў, беларускі паэт (пам. 5.8.1941)
- 1920: Аляксей Карпюк, беларускі пісьменнік, грамадскі дзеяч (пам. 14.7.1992)
- 1921: Томас Шэлінг, амерыканскі эканаміст, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па эканоміцы (2005)
- 1937: Петэр Зоргэ, нямецкі мастак
- 1938: Леанід Барадзін, рускі пісьменнік і грамадскі дзеяч
- 1941: Поля Ракса, польская кінаактрыса
- 1951: Пётр Мамонаў, рускі рок-спявак і акцёр
- 1954: Брус Стэрлінг, амерыканскі пісьменнік-фантаст, журналіст і літаратуразнаўца
Памерлі
- 911: Сергій III, Папа Рымскі
- 1101: Усяслаў Брачыславіч, князь полацкі (нар. ~1029)
- 1132: Мсціслаў Уладзіміравіч, вялікі князь кіеўскі, апошні валадар адзінай Русі (нар. 1.6.1076)
- 1682: Авакум, пратапоп, вядомы дзеяч стараабрадства
- 1749: Бальтазар Дэнер, нямецкі мастак
- 1849: Ян Голы, славацкі паэт
- 1888: Мікалай Міклуха-Маклай, расійскі падарожнік і этнограф
- 1910: Міхаіл Аляксандравіч Урубель, рускі мастак
- 1917: Людвік Заменгоф, стваральнік мовы эсперанта
- 1924: Луіс Генры Салівен, амерыканскі архітэктар
- 1930: Уладзімір Маякоўскі, савецкі паэт (нар. 19.7.1893)
- 1936: Мікалай Ліхачоў, рускі гісторык, палеограф, мастацтвазнаўца
- 1950: Рамана Махаршы, індыйскі рэлігійны дзеяч і філосаф
- 1975: Фрэдрык Марч, амерыканскі акцёр
- 1980: Джані Радары, італьянскі дзіцячы пісьменнік і журналіст
- 2021: Анатоль Канстанцінавіч Клышка, беларускі пісьменнік
Святкуюць
- Бангладэш, Камбоджа: бенгальскі новы год
- Сальвадор, Гаіці, Гандурас, Венесуэла: Панамерыканскі дзень
Усе храналагічныя пералікі
14 красавіка
Дні па Грыгарыянскім календары