wd wp Пошук: ⬜

Сігізмунд I Люксембургскі

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Сігізмунд.

Сігізмунд I Люксембургскі — кароль Венгрыі (1387—1437), Чэхіі (1419-21, 1436-37), імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі (з 1433), апошні прадстаўнік дынастыі Люксембургаў. Склікальнік Канстанцкага сабора, лічыцца віноўнікам смерці Яна Гуса.

Канстанцкі сабор

У 1412—1423 Сігізмунд праводзіў кампанію ў Італіі супраць Венецыі. Кароль скарыстаўся перавагай цяжкасцей Антырымскага папы Яна XXIII, каб атрымаць абяцанне, што сабор павінен прайсці ў Канстанце ў 1414, з мэтай пакласці канец расколу царквы. Ён браў вядучую ролю ў абмеркаванні гэтага збору, і на працягу паседжанняў зрабіў паездку ў Францыю, Англію і Бургундыю ў дарэмнай спробе дамагаўся складанне паўнамоцтваў з трох канкуруючых рымскіх пап. Сабор скончыўся ў 1418, падпісаннем Вялікага раскола, таксама на саборы было вынесена рашэнне па смерці чэшскага рэлігійнага рэфарматара, Яна Гуса, спаленага за ерась у ліпені 1415. Удзел у смерці Сігізмунда — пытанне супярэчнае. Сігізмунд падаў Яну Гусу ахоўнае сведчанне і запярэчыў супраць яго зняволення, але рэфарматар быў спалены ў час адсутнасці Сігізмунда.

Гусіцкія войны

У 1419, смерць Вацлава IV Люксембурга зрабіла Сігізмунда каралём Багеміі, але прайшло яшчэ сямнаццаць год перш чым чэхі прызналі яго. Паслядоўнікі Яна Гуса, абураныя яго смерцю хутка паўсталі, калі Сігізмунд аб’явіў намер пераследу прыхільнікаў ідэй Гуса. Тры кампаніі супраць гусітаў, скончыліся бедствам. Туркі зноў напалі на Венгрыю. Сігізмунд не мог атрымаць падтрымку ад нямецкіх прынцаў, таму быў нямоглы ў Багеміі. Яго спробам наняць войска перашкодзіла супраціўленне гарадоў. У 1424 выбаршчыкі, сярод якіх быў ранейшы саюзнік Сігізмунда, Фрэдэрык Гогенцолерн, імкнуліся ўзмацніць уласную ўладу за рахунак караля. Хоць схема патрывала няўдачу, небяспека для Германіі ад гусітаў прывяла да Бінгенскага саюза, які фактычна пазбавіў Сігізмунда лідарства вайны і кіраўніцтва Германіяй. У 1428 ён пачаў кампанію супраць туркаў, але зноў з нешматлікімі вынікамі. У 1431 Сігізмунд паехаў у Mілан, дзе 25 лістапада ён атрымаў Жалезную Карону. Пасля, заставаўся на працягу некаторага часу ў Сіене, каранаваны імператарам у Рыме 31 мая 1433, і пасля атрымання патрабаванняў ад рымскага папы, вернутага Багемія, дзе ён быў прызнаны як кароль у 1436, хоць яго ўлада была трохі больш чым намінальная.

Радавод

	1 Марыя Венгерская ∞ 1385	Сігізмунд Люксембург		2 Барбара Цэлейская ∞ 1408

			2

Эльжбета Люксембург

Зноскі

1 2 Czech National Authority Database Праверана 23 лістапада 2019.
↑ Union List of Artist Names — 2016. Праверана 21 мая 2021.
↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118614185 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 кастрычніка 2015.
↑ Czech National Authority Database Праверана 27 жніўня 2020.
1 2 (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
↑ http://mek.oszk.hu/05700/05724/html/#575

Літаратура

Сігізмунд I // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14: Рэле — Слаявіна. — С. 366. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сігізмунд I Люксембургскі

Папярэднік: Марыя Венгерская	Кароль Венгрыі 1387–1437	Пераемнік: Альбрэхт II Габсбург
Папярэднік: Вацлаў IV Люксембургскі	Кароль Багеміі 1419–1437	Пераемнік: Альбрэхт II Габсбург
Папярэднік: Карл IV Люксембургскі	Імператар Свяшчэннай Рымскай імперыі 1433–1437	Пераемнік: Фрэдэрык III Гогенцолерн

Імператары Свяшчэннай Рымскай імперыі (да Атона I — «рымскія імператары») (800—1806)

800		814		840		843		855		875		877		881		887		891
	Карл I		Людовік I		—		Лотар I		Людовік II		Карл II		—		Карл III		—

891		894		898		899		901		905		915		924		962		973		983
	Гвіда		Ламберт		Арнульф		—		Людовік III		—		Берэнгар I		—		Атон I		Атон II

983		996		1002		1014		1024		1027		1039		1046		1056		1084		1105		1111		1125		1133		1137		1155
	—		Атон III		—		Генрых II		—		Конрад II		—		Генрых III		—		Генрых IV		—		Генрых V		—		Лотар II		—

1155		1190		1197		1209		1215		1220		1250		1312		1313		1328		1347		1355		1378		1410
	Фрыдрых I		Генрых VI		—		Атон IV		—		Фрыдрых II		—		Генрых VII		—		Людовік IV		—		Карл IV		—

1410	1437		1452		1493		1508		1519		1530		1556		1564		1576		1612		1619		1637
	Жыгімонт	—		Фрыдрых III		—		Максіміліян I		—		Карл V		Фердынанд I		Максіміліян II		Рудольф II		Маціяс		Фердынанд II

1637		1657		1705		1711		1740		1742		1745		1765		1790		1792		1806
	Фердынанд III		Леапольд I		Іосіф I		Карл VI		—		Карл VII		Франц I		Іосіф II		Леапольд II		Франц II

Каралінгі — Саксонская дынастыя — Салічная дынастыя — Гогенштаўфены — Вітэльсбахі — Габсбургі