wd wp Пошук: ⬜

Франц фон Хіпер

Франц фон Хі́пер (ням.: Franz Hipper, 1916 Ritter von Hipper; 13 верасня 1863, Вайльгайм[4] — 25 мая 1932, Отмаршен[5], Гамбург) — адмірал Імператарскіх ВМС (ням.: Kaiserliche Marine) Германскай імперыі перыяду Першай сусветнай вайны, камандуючы Разведвальнымі Сіламі Флоту адкрытага мора, галоўнакамандуючы Флоту адкрытага мора (ням.: Hochseeflotte).

Біяграфія

Франц фон Хіпер нарадзіўся ў баварскім мястэчку Вайльгайм за 60 км ад Мюнхена. Праз тры гады памёр яго бацька Антон і Франц рос у прыёмнай сям’і. З 5 гадоў вучыўся ў Мюнхене ў каталіцкай школе, з 10 гадоў у гімназіі. Пасля навучання паступіў кадэтам на навучальны фрэгат SMS Niobe[6], пасля крэйсер-фрэгат[7] SMS Leipzig[8]. Пасля навучання ў Марской школе Кіля 21 лістапада 1884 года атрымаў афіцэрскі патэнт[9], паступіўшы 19 снежня 1885 года на службу ў званні ўнтэр-лейтэнанта. Ён выконваў розныя функцыі, у прыватнасці быў штурманам на яхце кайзера SMY Hohenzollern[10], дзе атрымаў у 1902 годзе званне карветэн-капітан.

Атрыманне звання дазволіла Францу фон Хіперу з 1 кастрычніка 1902 года прыняць камандаванне II эскадрай тарпедных лодак, пасля чаго наступіў працяглы перыяд, калі Хіпер ненадоўга займаў розныя камандныя пасады. Паміж 20 красавіка—22 жніўня 1906 года камандаваў лёгкім крэйсерам SMS Leipzig[11]; адміральскую вышэйшую пасаду ВМС на сушы — камандуючы ваенна-марскіх станцый Паўночнага мора; 30 верасня 1906 года камандзіра цяжкага крэйсера SMS Carl Friedrich; 6 сакавіка — 30 верасня 1908 камандзіра цяжкага крэйсера SMS Gneisenau[12]. У 1912 годзе атрымаў званне контр-адмірала, а з 1913 года камандуючы Разведвальнымі Сіламі Флоту адкрытага мора.

З пачаткам Першай сусветнай вайны правёў некалькі паспяховых аперацый лінейных крэйсераў супраць сіл Каралеўскіх ВМС Брытаніі. У снежні 1914 года быў абстраляны Скарбара, Уітбі[13], Хартлпул[14], што прывяло да ахвяраў сярод грамадзянскага насельніцтва. Гэтыя рэйды прывялі 24 студзеня 1915 года да бітвы ля Догер-Банкі [15] з праўзыходзячымі сіламі брытанскага ВМФ, дзе нямецкім караблям удалося сысці дзякуючы манеўрам Хіпера. У самай вялікай Ютландскай марской бітве вайны 31 мая—1 чэрвеня 1916 года Франц Хіпер камандаваў авангардам германскага флота, які затапіў 3 брытанскія лінейныя караблі. Пасля бітвы толькі дзеянні Хіпера не падвергнулі крытыцы і яго сталі лічыць лепшым стратэгам Кайзерліхе Марыне. 5 чэрвеня 1916 года кайзер Вільгельм II узнагародзіў яго вышэйшым прускім ордэнам Pour le Mérite, баварскі кароль Людвіг III узнагародзіў яго ордэнам Максіміліяна Іосіфа. Яму надалі персанальнае шляхецтва, запісаўшы ў матрыкул Ritter von Hipper (бел.: Рыцар фон Хіпер).

11 жніўня 1918 года фон Хіпер замяніў на пасадзе галоўнакамандуючага Флоту адкрытага мора Райнгарда Шэера, які заняў новую вышэйшую пасаду камандуючага Ваенна-марскога ўпраўлення (ням.: Seekriegsleitung)[16]. Пасля таго як Шэер сваім таемным загадам справакаваў Кільскае паўстанне маракоў, фон Хіпер даволі паспяхова вёў перамовы з маракамі. Ён адмовіўся 19 лістапада весці 74 караблі Хохзэефлоту для інтэрніравання ў Скапа-Флоў, 30 лістапада пакінуў пасаду галоўнакамандуючага і з 13 снежня 1918 года па яго просьбе быў адпраўлены з актыўнай службы ў адстаўку[17].

Канец жыцця ён правёў у прыгарадным участку Гамбурга Отмаршен, дзе памёр пасля працяглай хваробы. Яго пахавалі на Алсдорфскіх могілках [18] Гамбургу. Жалобны картэж складаўся з маракоў 3-й тарпеднай флатыліі Рэйхсмарынэ, развітальныя словы прамовілі адміралы Эрых Рэдэр і Вільгельм Сушон. Пасля прах фон Хіпера перанеслі да роднага горада Вайльгайм.

Узнагароды і ўшанаванні

Франц фон Хіпер быў узнагароджаны ордэнамі:

Жалезны крыж (1914) II і i класа
Чырвонага арла II класа з зоркай, дубовымі лісцем, мячамі
Кароны II класа. Прусія
Адрозненні за службу[19]. Прусія
За заслугі II класа з зоркай, мячамі. Баварыя
Альберта І класа з мячамі. Саксонія
За ваенныя заслугі Вюртэмберг
За ваенныя заслугі i класа[20]. Мекленбург
Ваенны Крыж Фрыдрыха-Аўгуста І класа. Ольдэнбург
Рыцарскі крыж Белага Сокала І класа[21]. Саксен-Веймар-Айзенах
Ганзейскі Крыж. Брэмен
Ганзейскі Крыж. Гамбург
Ганзейскі Крыж. Любек
Разнастайныя ваенна-марскія караблі і берагавыя будынкі былі названыя ў гонар Хіпера: цяжкі крэйсер Адмірал Хіпер(англ.) бел. з Крыгсмарынэ, навучальны фрэгат Хіпер[22] у Бундэсмарынэ і будынак нямецкай школы аперацый ВМС ЗША ў Брэмергафене.

Крыніцы

Dermot Bradley (Hrsg.), Hans H. Hildebrand, Ernest Henriot: Deutschlands Admirale 1849-1945. Die militärischen Werdegänge der See, Ingenieur-, Sanitäts-, Waffen - und Verwaltungsoffiziere im Admiralsrang. Band 1: A–G. Biblio Verlag, Osnabrück 1988, ISBN 3-7648-1499-3, pp. 106–108. (ням.)
Hugo von Waldeyer-Hartz: Admiral Hipper. Kittler. Leipzig 1933. (ням.)
Jürgen Busche: Heldenprüfung. Das verweigerte Erbe des Ersten Weltkriegs. Deutsche Verlags-anstalt, München 2004, ISBN 3-421-05779-6. (ням.)
Walther Hubatsch: Hipper, Franz Ritter von. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 9, Duncker & Humblot, Berlin 1972, ISBN 3-428-00190-7, стар 203 (ням.)
Rudolf von Kramer, Otto Freiherr von Waldenfels: VIRTUTI PRO PATRIA. Der königlich bayerische Militär-Max-Joseph-Orden. Kriegstaten und Ehrenbuch 1914-1918. Selbstverlag des königlich bayerischen Militär-Max-Joseph-суме заказаў, Мюнхен, 1966, с. 321-322. (ням.)
Раздзел 10: Franz Ritter von Hipper, in: Wilhelm Wolfslast: Helden der See. Band 1. Entdecker und Admirale, Berlin 1944, стар 157-174. (ням.)
Philbin, Tobias R., III (1982). Admiral von Hipper: The Inconvenient Hero. Amsterdam: B. R. Grüner Publishing Co. (ням.)

Заўвагі

↑ Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Берлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118774492 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.
1 2 Franz Ritter von Hipper // Brockhaus Enzyklopädie
1 2 Bibliothèque nationale de France Franz Ritter von Hipper // data.bnf.fr: платформа адкрытых дадзеных — 2011.
↑ Weilheim in Oberbayern (ням.)
↑ Hamburg-Othmarschen (ням.)
↑ SMS Niobe (1853) (ням.)
↑ Kreuzerfregatte (ням.)
↑ SMS Leipzig (1875) (ням.)
↑ Offizierspatent (ням.)
↑ SMY Hohenzollern (1892) (ням.)
↑ SMS Leipzig (1905) (ням.)
↑ SMS Gneisenau (1906) (ням.)
↑ Whitby (ням.)
↑ Hartlepool (ням.)
↑ Gefecht auf der Doggerbank (ням.)
↑ Seekriegsleitung (ням.)
↑ z. D. (Militärsprache) (ням.)
↑ Ohlsdorfer Friedhof (ням.)
↑ Dienstauszeichnung (ням.)
↑ Militärverdienstkreuz (Mecklenburg) (ням.)
↑ Hausorden vom Weißen Falken (ням.)
↑ Hipper (F 214) (ням.)