Чэмпіянат Еўропы па футболе 2008
Чэмпіянат Еўропы па футболе 2008 года, звычайна званы «Еўра-2008» — 13-ы па ліку футбольны турнір для еўрапейскіх краін, які праходзіць раз у чатыры гады пад эгідай УЕФА. Турнір праводзіўся сумесна Аўстрыяй і Швейцарыяй, пачаўся 7 чэрвеня 2008 і завяршыўся 29 чэрвеня 2008 года. Гэта быў другі чэмпіянат Еўропы, гаспадарамі якога з’яўляліся дзве краіны. Першым стаў турнір 2000 года(руск.) бел., праведзены ў Бельгіі і Нідэрландах.
У турніры ўдзельнічалі 16 каманд. Аўстрыя і Швейцарыя аўтаматычна кваліфікаваліся як краіны-арганізатары. Астатнія 14 каманд былі вызначаны паводле вынікаў кваліфікацыйнага турніру, які пачаўся ў жніўні 2006 года. Іспанія, як пераможца Еўра-2008, атрымала права прыняць удзел у Кубку канфедэрацый 2009 года(руск.) бел. ў Паўднёва-Афрыканскай Рэспублікі.
Гаспадары чэмпіянату
У ходзе выбараў гаспадара Еўра-2008 галоўнымі кандыдатамі лічыліся 4 прэтэндэнты: Венгрыя, Аўстрыя/Швейцарыя, Грэцыя/Турцыя і скандынаўская чацвёрка (Данія, Швецыя, Фінляндыя, Нарвегія). У выніку галасаванне выйгралі Аўстрыя/Швейцарыя, якім і прагназавалі перамогу.
Венгрыя прайграла ўжо другое галасаванне запар. У 2004 ў яна саступіла Партугаліі. Іншымі кандыдатамі, якія выбылі яшчэ да фінальнага галасавання, былі Шатландыя/Ірландыя, Расія і Харватыя/Боснія і Герцагавіна.
Гарады і стадыёны
Спаборніцтвы прайшлі на васьмі стадыёнах ў абедзвюх прымаюць краінах: чатыры ў Аўстрыі і чатыры ў Швейцарыі. Кожная арэна была разлічана як мінімум на 30 тысяч гледачоў. Найбуйнейшым стадыёнам чэмпіянату быў «Эрнст Хапель»(руск.) бел. у Вене ўмяшчальнасцю 53295 месцаў[1], на якім прайшоў фінальны матч чэмпіянату. Зборная Швейцарыі згуляла ўсе свае матчы на стадыёне «Санкт-Якаб Парк»(руск.) бел. у Базелі. На гэтай жа арэне праходзіла цырымонія адкрыцця турніру і першы матч. Зборная Аўстрыі правяла ўсе свае матчы на стадыёне «Эрнст Хапель».
У 2004 годзе ў арганізатараў узніклі праблемы з правядзеннем будучых спаборніцтваў у Цюрыху. Першапачаткова для гэтых мэтаў планавалася рэканструяваць стадыён «Хардтурм»(руск.) бел.. Аднак, з-за пратэстаў мясцовых жыхароў[2] рэканструкцыя затрымалася і ўжо не магла быць скончана ў тэрмін. Гэта выклікала занепакоенасць ва УЕФА, паколькі планавалася выкарыстаць па чатыры стадыёны ў кожнай з краін-гаспадынь турніру. Праблема вырашылася, калі арганізатары прапанавалі рэканструяваць іншую арэну — «Летцыгрунд»(руск.) бел.. У студзені 2005 года УЕФА зацвердзіў перагледжаны план. Стадыён «Летцыгрунд» прыняў першы футбольны матч 23 верасня 2007 года[3].
 Аўстрыя | |||
|---|---|---|---|
 Вена |
 Клагенфурт |
_COA.svg){kind=small} Зальцбург |
 Інсбрук |
| Эрнст Хапель Умяшчальнасць: 53 295 Хатняя арэна зборнай Аўстрыі |
Хіпо-Арэна(руск.) бел. Умяшчальнасць: 31 957 Клуб: Аустрыя Кернтэн(руск.) бел. |
Вальс-Зіцэнхайм(руск.) бел. Умяшчальнасць: 31 020 Клуб: Рэд Бул |
Цівалі Ной(руск.) бел. Умяшчальнасць: 31 600 Клуб: Вакер(бел. (тар.)) бел. |
 |
 |
 |
 |
| 3 матчы групы B 2 чвэрцьфіналы паўфінал і фінал |
3 матчы групы B | 3 матчы групы D | 3 матчы групы D |
| 3 матчы групы A (уключаючы матч адкрыцця) 2 чвэрцьфіналы і паўфінал |
3 матчы групы C | 3 матчы групы A | 3 матчы групы C |
 |
 |
 |
 |
| Санкт-Якаб Парк Умяшчальнасць: 42 000 Клуб: Базель |
Стад дэ Сюіс(руск.) бел. Умяшчальнасць: 31 907 Клуб: Янг Бойз |
Стад дэ Жэнеў(руск.) бел. Умяшчальнасць: 31 228 Клуб: Сервет(бел. (тар.)) бел. |
Летцыгрунд Умяшчальнасць: 30 000 Клуб: Цюрых(бел. (тар.)) бел. |
 Базель |
 Берн |
 Жэнева |
 Цюрых |
 Швейцарыя | |||
Знакі і атрыбуты
Лагатып чэмпіянату быў распрацаваны дызайнерскай фірмай «English & Pockett». На ім сімвалічна адлюстраваны горны ландшафт, уласцівы абодвум краінам, якія прымалі чэмпіянат, і выкарыстаныя колеры іх сцягоў[4].
Афіцыйная мелодыя была напісана Рола Армстрангам(англ.) бел. з Faithless(руск.) бел. спецыяльна для УЕФА[5]. Афіцыйным гімнам Еўра-2008 стала песня «Can You Hear Me», якую выканаў іспанскі спявак Энрыке Іглесіяс падчас цырымоніі закрыцця перад фіналам на стадыёне «Эрнст Хапель» у Вене 29 чэрвеня[6].
Талісманы
27 верасня 2006 года ў музейным комплексе Музейны квартал(руск.) бел. у Вене былі прадстаўлены талісманы Еўра-2008[7]. Імі сталі два блізнюкі Трыкс і Флікс, створаныя кампаніяй Warner Bros. Consumer Products. Яны апранутыя ў адпаведнасці з колерамі нацыянальных сцягоў Аўстрыі і Швейцарыі: Трыкс — у белай футболцы з нумарам 20, а Фликс — у чырвонай з нумарам 08. Імёны двайнят былі абраныя ў ходзе галасавання, праведзенага сярод 67 406 футбольных фанатаў Аўстрыі і Швейцарыі (Трыкс і Флікс атрымалі 63,3 % галасоў, Флітс і Бітс — 33,7 %, Загі і Зігі — 3,0 %)[8]. Варыянты імёнаў выбіраліся кароткія, простыя і лёгка вымаўляюцца на розных мовах.
Кубак
Перад пачаткам турніру была прадстаўлена новая версія Кубка Анры Дэланэ(руск.) бел., распрацаваная кампаніяй «Asprey London»[9]. Ён у асноўным ідэнтычны арыгінальнаму, створанаму Арцю Бертранам у 1960 годзе. Кубак пазбавіўся мармуровага пастамента мячом, якая знаходзілася на тыльным баку. Срэбная падстава была павялічана для ўстойлівасці. Назвы краін-пераможцаў, якія перш наносіліся на пастамент, цяпер знаходзяцца на заднім баку трафея. Кубак зроблены з чыстага срэбра, важыць 8 кг, яго вышыня роўная 60 см.
Мяч
Асноўны артыкул: Adidas Europass Спецыяльна для турніру фірмай Adidas быў створаны мяч, які атрымаў назву «Europass»(руск.) бел.. Прэзентацыя спартыўнага снарада прайшла 2 снежня 2007 года ў Люцэрне падчас лёсавання фінальнага этапу «Еўра-2008»[10]. Адметнай асаблівасцю мяча стала адсутнасць у яго складзе натуральных матэрыялаў. Дзякуючы гэтаму ўласцівасці снарада не мяняюцца пры змене ўмоў надвор’я (у дождж ён не ўбірае вільгаць і не становіцца цяжэй). Іншыя асаблівасці — гэта вялікая сіла ўдару, вялікая хуткасць скрута мяча, непрадказальнасць палёту[11][12]. Акрамя таго, 30 красавіка 2008 года ў Вене прэзідэнт УЕФА Мішэль Плаціні прадставіў адмысловую мадыфікацыю мяча — «Europass Gloria», распрацаваную адмыслова для фінальнага матчу чэмпіянату[13].
Дэвіз
За 500 дзён да правядзення турніру, 24 студзеня 2007 года, быў абвешчаны дэвіз «Еўра-2008»: «Дай волю эмоцыям» (англ.: Expect Emotions)[14].
Прэзідэнт УЕФА Мішэль Плаціні заявіў, што гэтая фраза «апісвае сутнасць чэмпіянату Еўропы-2008 і тое, што ён можа даць. А менавіта — эмоцыі на любы густ: радасць, засмучэнне, палёгку і нервовае напружанне аж да фінальнага свістка»[15].
Прызавыя грошы
УЕФА абвешчана аб агульнай суме у € 184 000 000 прызавых[16], якія размеркаваліся паміж шаснаццаццю камандамі фінальнай стадыі наступным чынам:
- Па € 7 500 000 за ўдзел у фінальнай стадыі.
- У кожным матчы групавой стадыі пераможца атрымлівае € 1 000 000, у выпадку нічыёй абедзве каманды атрымліваюць па € 500 000.
- За выхад у чвэрцьфінал каманды атрымаюць па € 2 000 000.
- Паўфіналісты атрымаюць па € 3 000 000.
- Сярэбраны прызёр атрымае € 4 500 000.
- Пераможца атрымае € 7 500 000.
Размеркаванне прызавых
- Максімальна магчымая сума прызавых склала € 23 000 000. Менавіта такую суму атрымала зборная Іспаніі, якая атрымала перамогі ва ўсіх сваіх матчах фінальнай стадыі.
- Сума прызавых зборнай Германіі склала € 19 000 000.
- Паўфіналісты, зборныя Турцыі і Расіі, атрымалі прызавыя ў памеры па € 14 500 000.
- Самая мінімальная сума прызавых ў зборнай Грэцыі — € 7 500 000. Пераможцы Еўра-2004 прайгралі ўсе тры гульні групавога этапу.
Адборачныя гульні
Асноўны артыкул: Чэмпіянат Еўропы па футболе 2008, адборачны турнір Лёсаванне адборачнага цыкла праходзіла ў Мантро, Швейцарыя, 27 студзеня 2006 года ў 12:00 па мясцоваму часу.
Адборачны тур пачаўся ў жніўні 2006 года, праз месяц пасля завяршэння чэмпіянату свету 2006 года. Аўстрыя і Швейцарыя атрымалі права ўзяць удзел у фінальнай стадыі як краіны-гаспадыні. Кваліфікацыйны фармат трохі змяніўся ў параўнанні з папярэднімі турнірамі: пераможцы і другія каманды з кожнай групы наўпрост трапілі ў фінальную частку чэмпіянату — стыкавых матчаў не было. Шэсць з сямі груп складаліся з 7 камандаў, яшчэ адна — з 8 камандаў.
Адборачныя групы
| Група A | Група B | Група C | Група D |
|---|---|---|---|
| Група E | Група F | Група G | |
Фінальны турнір
Лёсаванне
Паводле рэгламенту, дзве краіны-гаспадыні турніру і чэмпіёны Еўропы 2004 года, зборная Грэцыі, атрымалі месцы ў першым кошыку аўтаматычна. Да іх далучылася зборная Нідэрландаў, якая мела найвышэйшы рэйтынг паводле вынікаў адборачных турніраў да «ЧС-2006» і да «Еўра-2008».
Па астатніх кошыках каманды былі размеркаваны ў залежнасці ад каэфіцыента. У выпадку роўнасці каэфіцыента ў разлік браліся вынікі адборачнага цыкла да «Еўра-2008»: сярэдняя розніца мячоў, сярэдняя колькасць забітых мячоў, сярэдняя колькасць забітых мячоў на выездзе, а ў выпадку роўнасці ўсіх паказнікаў — жэрабя.
|
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Удзельнікі
Чэмпіёнствы зборнай пазначаны тлустым
1 Зборная 
ФРГ
2 Зборная 
СССР
3 Зборная 
СНД
4 Зборная 
Чэхаславакіі
Склады каманд
Паводле рэгламенту, склады камандаў-удзельніц чэмпіянату павінны былі быць абвешчаны за дзесяць дзён да першага матча турніру, то бок да 28 мая 2008 года. Усяго ў заяву маглі быць занесены 23 футбалісты (улучаючы 3 брамнікаў). Да першага згулянага матча каманды маюць права замяніць траўмаваных футбалістаў.
Экіпіроўка каманд
| Бренд | # | Зборныя |
|---|---|---|
| Adidas | 5 | Германія, Грэцыя, Іспанія, Румынія, Францыя |
| Nike(руск.) бел. | 5 | Нідэрланды, Партугалія, Расія, Турцыя, Харватыя |
| Puma(руск.) бел. | 5 | Аўстрыя, Італія, Польшча, Чэхія, Швейцарыя |
| Umbro(руск.) бел. | 1 | Швецыя |
Суддзі
У правядзенні турніру бралі ўдзел дванаццаць суддзяў з дваццаццю чатырма асістэнтамі:
| Футбольная асацыяцыя |
Арбітр | Асістэнты | |
|---|---|---|---|
 Англія(руск.) бел. |
Говард Уэб(руск.) бел. | Дэрэн Кэн | Майкл Маларкі |
| Аўстрыя(руск.) бел. |
Конрад Плаўц(руск.) бел. | Эгон Беройтэр | Маркус Майр |
.svg){kind=small} Бельгія(руск.) бел. |
Франк Дэ Блекерэ(руск.) бел. | Петэр Херманс | Алекс Верстратэн |
 Германія(руск.) бел. |
Херберт Фандэль(руск.) бел. | Карстэн Кадах | Фолькер Вецэль |
 Грэцыя(руск.) бел. |
Кірас Васарас(руск.) бел. | Дымітрыс Базацыдзіс | Дымітрыс Сараідарыс |
 Іспанія(руск.) бел. |
Мануэль Мехута Гансалес(руск.) бел. | Хуан Карлас Юстэ Хіменес | Хесус Кальва Гуадамура |
 Італія(руск.) бел. |
Раберта Разеці(руск.) бел.[17] | Алесандра Грызелі | Паала Кальканья |
 Нарвегія(руск.) бел. |
Том Хенінг Эўрэбё(руск.) бел. | Гейр-Оге Холен | Ян Петэр Рандэн[18] |
 Нідэрланды(руск.) бел. |
Пітэр Вінк(руск.) бел. | Адрыян Ініа | Ханс тэн Хове |
 Славакія(руск.) бел. |
Любаш Міхел(руск.) бел. | Роман Слышка | Марцін Балка |
| Швейцарыя(руск.) бел. |
Масіма Бузака(руск.) бел. | Матыяс Арне | Стэфан Кюа |
 Швецыя(руск.) бел. |
Петэр Фройдфельдт(руск.) бел. | Штэфан Вітберг | Хенрык Андрэн |
Заўвагі
- ↑ UEFA EURO 2008 (нявызн.). fussballtempel.net. Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 08.06.2008.
- ↑ УЕФА боится Евро-2008 (нявызн.) (недаступная спасылка). Газета.Ru. Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 19 чэрвеня 2008.
- ↑ Чемпионат Европы по футболу 2008. Стадион Летцигрунд (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 16 кастрычніка 2015.
- ↑ Логотип ЕВРО 2008 " Информационный вестник — Football Mundial Архівавана 11 студзеня 2012.
- ↑ The official UEFA EURO 2008 music (нявызн.) (PDF) (недаступная спасылка). UEFA (28 лютага 2008). Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2008. Праверана 16 кастрычніка 2015.
- ↑ Official UEFA EURO 2008 Song: “Can You Hear Me” by Enrique Iglesias (нявызн.) (PDF) (недаступная спасылка). UEFA (20 мая 2008). Архівавана з першакрыніцы 3 кастрычніка 2008. Праверана 20 June 2008.
- ↑ Trix and Flix make their debut // UefaDirect. — 2006. — № 12 (56). — С. 14. (англ.)
- ↑ Euro2008.uefa.com (29 мая 2008 г.). UEFA EURO 2008™ in figures (PDF). Прэс-рэліз. Праверана 2 июля 2008. Архівавана 18 сакавіка 2009. (англ.)
- ↑ Новый кубок на сайте УЕФА (нявызн.) (недаступная спасылка). Euro2008.uefa.com. Архівавана з першакрыніцы 21 красавіка 2008. Праверана 16 кастрычніка 2015.
- ↑ Официальный мяч ЕВРО (нявызн.) (недаступная спасылка). Euro2008.uefa.com. Архівавана з першакрыніцы 16 красавіка 2008. Праверана 2 июля 2008.
- ↑ Марко Амелиа: «Мяч Euro-2008 доставит проблем вратарям» (нявызн.). Sport-express.ru (27 мая 2008). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 2 июля 2008.
- ↑ Чех подверг критике официальный мяч Euro (нявызн.). Sport-express.ru (06 июня 2008). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 2 июля 2008.
- ↑ Мяч представлен в Вене (нявызн.) (недаступная спасылка). Euro2008.uefa.com (30 апреля 2008). Архівавана з першакрыніцы 5 мая 2008. Праверана 2 июля 2008.
- ↑ Девизом Euro-2008 избран слоган «Дай волю эмоциям» (нявызн.). Sport-express.ru (24 января 2007). Архівавана з першакрыніцы 27 студзеня 2012. Праверана 21 июля 2008.
- ↑ Дай волю эмоциям (нявызн.) (недаступная спасылка). Euro2008.uefa.com (19 августа 2007). Архівавана з першакрыніцы 8 студзеня 2009. Праверана 21 июля 2008.
- ↑ Размер призовых (нявызн.) (недаступная спасылка). www.rusfootball.info. Архівавана з першакрыніцы 21 чэрвеня 2008. Праверана 17 июня 2008.
- ↑ Судзіў фінальны матч
- ↑ Hundredeler for treig til EM-plass (нявызн.) (недаступная спасылка). Dagbladet.no (17 красавіка 2008). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016. Праверана 30 июня 2008. (нарв.)
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з рускай
Катэгорыя·Чэмпіянат Еўропы па футболе 2008
Катэгорыя·Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з тарашкевіцы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Старонкі з модулем Hatnote з чырвонай спасылкай