Хібі Марыя Пастар дэ Банафіні (4 снежня 1928 — 20 лістапада 2022) — аргентынская актывістка, адна з заснавальніц Асацыяцыі маці Пласа-дэ-Мая[4], арганізацыі аргентцінскіх маці, чые сыны зніклі(руск.) бел. падчас Працэса нацыянальнай рэарганізацыі(руск.) бел. ваеннай дыктатуры[5][6][7].
Будучы прэзідэнтам Асацыяцыі Маці Пласа-дэ-Мая, пачынаючы з 1979 года, Банафіні выступала ў абарону правоў чалавека як у Аргенціне, так і за мяжой, атрымаўшы міжнароднае прызнанне; яна атрымала прэмію ЮНЕСКА за выхаванне ў духу міру(укр.) бел. ў 1999 годзе. У 1980 годзе Банафіні запатрабавала неадкладнага ўліку ўсіх гвалтоўных знікненняў(руск.) бел., у тым ліку яе сыноў. На фоне паступовага паслаблення абмежаванняў яна арганізавала Марш Супраціву ўздоўж Авеніда дэ Мая(укр.) бел. 10 снежня 1982 года. Гэтая падзея адзначыла першы раз, калі група прайшла каля аднайменнай плошчы >Пласа-дэ-Мая(укр.) бел., і ўпершыню да яе далучыліся вялікія натоўпы прыхільнікаў[8].
Пасля вяртання да грамадзянскага кіравання ў 1983 годзе ў арганізацыі пачалі ўзнікаць рознагалоссі ў сувязі з занадта асцярожным прагрэсам прэзідэнта Рауля Альфансіна ў пераследзе вінаватых у Бруднай вайне. Альфансін заснаваў у 1985 годзе Суд над хунтамі(англ.) бел.; але рашэнне абмежаваць разбіральніцтва дзевяццю вядучымі членамі ваеннай хунты(укр.) бел., а таксама апраўдальныя прысуды, вынесеныя пяці з іх, выклікалі яшчэ большую антаганізацыю Банафіні, якая лічыла, што прэзідэнт адмовіцца ад далейшага судовага пераследу па палітычных меркаваннях. Асацыяцыя маці раскалолася ў 1986 годзе, стварыўшы дзве групы прыкладна з 2000 членаў кожная: асацыяцыю Маці Банафіні з Пласа-дэ-Мая і Маці з Пласа-дэ-Мая — Лінія заснавальнікаў. Банафіні, як правіла, атаясамлівалі з больш радыкальнай фракцыяй, якая вырашыла апраўдаць метады, што ўжывалі партызаны падчас дыктатуры[8].
Пасля тэрактаў 11 верасня 2001 года Банафіні выклікала міжнародную палеміку, калі яна абараніла дзеянні тэрарыстаў-захопнікаў авіялайнераў, сказаўшы: «Я адчувала, што ў той момант было шмат людзей, якія былі шчаслівыя, і адчувала, што кроў многіх у той момант была адпомшчаная … таму што бамбардзіроўкі НАТА, блакады і мільёны дзяцей, якія паміраюць ад голаду ў гэтым свеце, гэта адбылося дзякуючы гэтай уладзе, на якую гэтыя людзі напалі сваімі целамі. І ўсе гэта ведалі». Банафіні падтрымала арганізацыі, якія абвінавачваюцца ў тэрарызме, такія як FARC. Вальтэр Вендэлін(баскск.) бел., лідар арганізацыі ЭТА Нацыянальна-вызваленчага руху баскаў(англ.) бел., быў запрошаны ў якасці запрошанага выкладчыка ва Універсітэт Маці Пласа-дэ-Мая[9].
Журналіст Гарацыа Вярбіцкі(англ.) бел. раскрытыкаваў яе падтрымку тэрактаў, а Банафіні адказала: «Вярбіцкі — слуга Злучаных Штатаў. Ён атрымлівае заробак ад фонда Форда(укр.) бел. і, акрамя таго, што ён яўрэй, ён і цалкам амерыкафіл»[10]. Яе абвінавацілі ў антысемітызме, але яна адмовілася ад гэтага, заявіўшы, што проста мела намер назваць Вярбіцкага амерыканскім агентам[10]. Вярбіцкі запытаў запісы інтэрв’ю ў часопіса, які іх апублікаваў, і пацвердзіў, што Банафіні сапраўды сказала тое, пра што паведаміла часопіс[10]. У 2005 годзе яна выклікала яшчэ больш спрэчак, заявіўшы, што, паколькі Папа Ян Павел II «зрабіў шмат грахоў, ён [пойдзе] ў пекла». Яна дадала, што «не сказала больш таго, чаму мяне вучыў Рымска-каталіцкі касцёл»[11].
Адносіны адміністрацыі Нестара(англ.) бел. і Крысціны Фернандэс дэ Кіршнер(англ.) бел. з Банафіні былі вельмі блізкімі. Прэзідэнт Нестар Кіршнер прыняў Банафіні ў Каса-Расада на працягу некалькіх дзён пасля сваёй інаўгурацыі 25 мая 2003 года і рэгулярна кансультаваўся з ёй падчас свайго знаходжання на пасадзе[12][13].
Банафіні абвясціла ў студзені 2006 года, што яе арганізацыя спыніць свой штогадовы Марш Супраціву ў знак прызнання поспеху прэзідэнта Нестара Кіршнера ў прызнанні Закона поўнага спынення(англ.) бел. і Закона аб належнай паслухмянасці(англ.) бел. (дзве меры эпохі Альфансіна, якія фактычна спынілі большасць судовых пераследаў за Брудную вайну) неканстытуцыйнымі[14]. Асацыяцыя Маці Пласа-дэ-Мая, якую ўзначальвала Банафіні, атрымала выгаду ад павелічэння дзяржаўнага фінансавання падчас адміністрацыі Кіршнера і пашырыла свой уплыў праз газету («La Voz de las Madres»), радыёстанцыю і ўніверсітэт (Народны ўніверсітэт Маці Пласа-дэ-Мая(ісп.) бел.). [15]
Асацыяцыя таксама кіруе жыллёвай праграмай Sueños Compartidos («Агульныя мары»), якая фінансуецца з федэральнага бюджэту, і да 2008 года было пабудавана больш за 2600 адзінак жылля, прызначаных для жыхароў трушчоб(укр.) бел.[16]. Да 2011 года кампанія Sueños Compartidos завяршыла будаўніцтва 5600 адзінак жылля і мноства іншых аб’ектаў у шасці правінцыях і горадзе Буэнас-Айрэс[17][18]. Яе растучы бюджэт, які склаў каля 300 мільёнаў долараў ЗША, выдзеленых паміж 2008 і 2011 гадамі (з якіх 190 мільёнаў долараў было выдаткавана), стаў прадметам пільнай увагі і выклікаў агульнанацыянальныя спрэчкі, калі выявіўся падазраваны выпадак прысваення(укр.) бел. сродкаў фінансавым дырэктарам Sueños Compartidos Скандал Шоклендэраў(англ.) бел. і яго братам Пабла (павераны фірмы)[18]. Браты Шоклендэры, якія ў 1981 годзе былі асуджаныя за забойства сваіх бацькоў(англ.) бел. і правялі пятнаццаць гадоў у турме, заваявалі давер Банафіні і кіравалі фінансамі праекта без асаблівага кантролю ні з боку Маці Пласа-дэ-Мая, ні з боку ліцэнзіяра праграмы, Сакратарыяту грамадскіх работ(ісп.) бел.. Іх супрацоўніцтва скончылася ў чэрвені 2011 года, пасля таго, як Банафіні стала вядома аб парушэннях у іх абыходжанні з фінансамі групы[19]. Пасля расследавання, якое ініцыяваў федэральны суддзя {{нп3|Нарберта Марыа Аярбідэ|||Norberto Mario Oyarbide}}, Сакратарыят грамадскіх работ скасаваў кантракт Sueños Compartidos у жніўні і перадаў незавершаныя праекты Намесніку міністра жыллёвага будаўніцтва і гарадскога развіцця[18].
Банафіні выказала падтрымку такім дзеячам, як Чэ Гевара, Фідэль Кастра, Аўгуста Сандзіна, Ясір Арафат, Уга Чавес, Эва Маралес і маці вязняў ЭТА. Яна абвясціла сябе супраць сацыял-дэмакратыі, капіталізму, неалібералізму(укр.) бел., глабалізацыі і Міжнароднага валютнага фонду[15]. Яна таксама напала на балівійскіх пратэстоўцаў за тое, што яны занялі Пласа-дэ-Мая(укр.) бел., назваўшы іх «дзярмовымі»; і прапанавала гвалтоўна звярнуцца ў Вярхоўны суд за затрымкі прымянення Закона аб аўдыёвізуальных СМІ(ісп.) бел.[20].
Нарадзілася ў Энсенадзе(англ.) бел. 4 снежня 1928 года[21][22]. Памерла ў Ла-Плаце 20 лістапада 2022 года ва ўзросце 93 гадоў[22][21].