wd wp Пошук: ⬜

Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Аркадзя Куляшова

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. МДУ. Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Аркадзя Куляшова — беларуская дзяржаўная вышэйшая навучальная ўстанова са статусам універсітэта, якая знаходзіцца ў Магілёве.

Гісторыя

Магілёўскі настаўніцкі інстытут

У пачатку ХХ стагоддзя ў беларускіх губернях адчуваўся востры недахоп кваліфікаваных настаўнікаў. Ва ўмовах хуткага пашырэння сеткі пачатковых школ і слабаразвітай сістэмы падрыхтоўкі педагагічных кадраў Віленскі настаўніцкі інстытут не мог забяспечыць патрэбы краю. Магілёўскія губернскія і гарадскія ўлады з 1909 года рабілі пэўныя захады дзеля таго, каб дамагчыся адкрыцця інстытута ў горадзе[2].

Летам 1913 г. было канчаткова вырашана адкрыць 1 ліпеня 1913 г. у г. Магілёве настаўніцкі інстытут «з гарадскім пры ім вучылішчам»[2]. Магілёў стаў другім, пасля Віцебска, горадам на тэрыторыі сучаснай Беларусі, у якім пачаў дзейнічаць настаўніцкі інстытут[2]. Першым дырэктарам быў стацкі саветнік, кандыдат багаслоўя У. М. Тычынін.

Урачыстае адкрыццё інстытута адбылося 1 кастрычніка 1913 года. У той жа дзень Педагагічны Савет інстытута адгукнуўся «асабліва сардэчнай спагадай» на прапанову дырэктара прысвоіць інстытуту назву «Раманаўскі» ў гонар кіруючага дому Раманавых. Але вышэйстаячыя органы Міністэрства народнай асветы прызналі хадайніцтва назвы такім ганаровым званнем інстытута заўчасным[2].

Інстытут размясціўся ў арандаваным двухпавярховым[3] будынку дома стацкага саветніка Рыгора Мікалаевіча Гартынскага па вуліцы Быхаўскай, 22 (сёння вул. Вароўскага)[4]. Першы выпуск у колькасці 33 чалавек адбыўся ў 1916 годзе[3].

Гарадскія ўлады адразу выдзелілі пад будаўніцтва інстытута ўчастак зямлі, які пасля павелічэння яго тэрыторыі меў плошчу 255,3 квадратных сажань. Ен займаў амаль квартал, паміж вуліцамі Нова-Базарнай, Капітанаўскай, Інжынернай (недалёка ад ваеннай царквы, сёння прыблізна ў раёне завода «Строммашына»). Участак быў выдзелены бясплатна, на ўмовах, што на працягу трох гадоў вучэбнае ведамства прыступіць да будаўніцтва[5]. Быў распрацаваны праект будынка інстытута, які Міністэрства зацвердзіла ў сакавіку 1914 г. Але неўзабаве пачалася Першая сусветная вайна, i будаўніцтва так і не пачалося[2].

Рыхтаваў настаўнікаў для вышэйшых пачатковых вучылішч і лічыўся сярэдняй навучальнай установай з трохгадовым тэрмінам навучання. Пры ім было створана двухкласнае гарадское вучылішча[3]. У інстытут прымаліся асобы мужчынскага полу праваслаўнага веравызнання ад 16 да 25 гадоў[2] з сярэдняй адукацыяй[3].

У гады Першай сусветнай вайны інстытут меў цяжкасці з наборам студэнтаў і памяшканнем. Частка калектыву была мабілізавана на фронт. Тым не менш, інстытут працягваў рыхтаваць настаўнікаў[2]. Першы выпуск у колькасці 33 чалавек адбыўся ў 1916 годзе[3]. У інстытуце ў той час працавала 8 выкладчыкаў.

Сфарміраваны пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 г. Часовы ўрад ужо летам дазволіў прымаць у настаўніцкія інстытуты асоб як мужчынскага, так і жаночага полу. Набор 1917 г. прайшоў па адпрацаванай раней схеме. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі ў студзені 1918 г. заняткі ў інстытуце аднавіліся. Але ў сакавіку горад быў заняты польскімі ўзброенымі фарміраваннямі, якіх у маі змянілі германскія войскі. Цяпер адміністрацыя інстытута прасіла дазволу і ўзгадняла свае рашэнні з акупацыйнымі ўладамі[2].

Пасля ўступлення ў Магілёў 31 кастрычніка 1918 г. войск Чырвонай Арміі і пераходу ўлады да губернскага рэвалюцыйнага камітэта дзейнасць інстытута каардынавалася ўжо з органамі савецкай улады. Дзякуючы велізарным намаганням, самаадданай працы супрацоўнікаў, інстытут не прыпыніў сваёй дзейнасці ні ў рэвалюцыйных умовах 1917 г., ні ў час грамадзянскай вайны [2].

Магілёўскі педагагічны інстытут

Рэвалюцыя прывяла да кардынальных пераўтварэнняў у грамадстве, у тым ліку і ў сферы адукацыі. У адпаведнасці з пастановай Усерасійскага з’езда дэлегатаў настаўніцкіх інстытутаў Магілёўскі настаўніцкі інстытут у снежні 1918 года быў пераўтвораны ў Магілёўскі педагагічны інстытут[2], ён атрымаў статус вышэйшай навучальнай установы з чатырохгадовым тэрмінам навучання[3]. У склад яе супрацоўнікаў увайшлі лепшыя выкладчыкі навучальных устаноў Магілёва, таксама былі запрошаны спецыялісты з іншых гарадоў Расіі, у тым ліку і сталічных. Інстытут меў 3 аддзяленні і рыхтаваў настаўнікаў школ І і ІІ ступеняў, а таксама работнікаў дашкольных устаноў. Настаўнікаў для школ другой ступені вучылі на фізіка-матэматычным, сацыяльна-гістарычным, біялагічным, літаратурнамастацкім і геаграфічным цыклах. Кіраўніцтва інстытута ў 1919 г. прыняло абгрунтаваную, але, відавочна, не разлічаную на ўмовы грамадзянскай вайны праграму развіцця новай установы[2].

Вучэбную і выхаваўчыю работу вялі каля 40 выкладчыкаў. У гады грамадзянскай вайны і пасляваеннай разрухі заняткі вяліся ў вячэрні час[3].

У 1919 г. інстытуту перадалі будынак былой Марыінскай жаночай гімназіі [3].

Магілёўскі інстытут народнай адукацыі

У Маскве ў 1919 годзе была зацверджана чарговая рэарганізацыя: педагагічныя інстытуты пераўтвараліся ў інстытуты народнай адукацыі з больш шырокім профілем выпускаемых спецыялістаў. Яны ў залежнасці ад матэрыяльнай базы, патрэбнасці рэгіёнаў, наяўнасці выкладчыцкіх кадраў маглі мець да пяці аддзелаў і таксама адносіліся да вышэйшых навучальных устаноў. Усяго на Беларусі на базе педагагічных інстытутаў былі створаны тры такія ўстановы: у Магілёве, Віцебску і Менску [2].

У кастрычніку 1919 года інстытут быў адкрыты з чатырма аддзеламі: 1) дашкольным, 2) па падрыхтоўцы выкладчыкаў для школ І ступені, 3) па падрыхтоўцы выкладчыкаў для школ ІІ ступені, 4) па падрыхтоўцы інструктараў працоўных працэсаў. Ва ўмовах грамадзянскай вайны калектыў інстытута «увесь час змагаўся з велізарнымі, часта непераадольнымі перашкодамі». Сярод паступіўшых студэнтаў была «маса асоб без усялякай падрыхтоўкі». З-за цяжкасцяў жыцця ў прыфрантавым горадзе, бядотнага матэрыяльнага стану, сацыяльнай няпэўнасці і іншых прычын назіралася вялікая цякучасць кадраў[2].

Летам 1921 года вучэбны працэс нармалізаваўся, умацавалася матэрыяльная база. Менавіта ў гэты час пачалася чарговая рэарганізацыя ў сістэме народнай адукацыі: інстытуты народнай адукацыі пераўтвараліся або ў практычныя інстытуты, або ў педагагічныя тэхнікумы. У Менску, як цэнтры краю, планавалася стварыць педфак, а ў Гомелі, як цэнтры губерні, — практычны інстытут, у Магілёве, як павятовым горадзе, — педтэхнікум. Перспектыва пераўтварэння інстытута ў тэхнікум не задавальняла ні выкладчыкаў, ні студэнтаў. Савет інстытута прызнаў магчымым і неабходным існаванне практычнага інстытута ў Магілёве, інфармаваў аб гэтым цэнтральныя ўлады, запрашаў дэлегата «цэнтра» ў Магілёў для азнаямлення з сітуацыяй на месцы. Каля 200 студэнтаў напісалі заявы з просьбай перавесці іх у практычны інстытут народнай адукацыі[2].

Магілёўскі практычны інстытут народнай адукацыі і закрыццё

На пасяджэнні яго Савета 3 кастрычніка 1921 г. у адпаведнасці з рашэннем Галоўпрафадукацыі, з улікам таго, што інстытут мае «лепшыя ў губерні выкладчыцкія кадры», было абвешчана аб адкрыцці Магілёўскага практычнага інстытута народнай адукацыі[2].

Практычныя інстытуты, як новая форма падрыхтоўкі кваліфікаваных кадраў, заставаліся вышэйшымі навучальнымі ўстановамі і падпарадкоўваліся цэнтральным уладам у Маскве. Мэтай іх дзейнасці была падрыхтоўка «на навуковай аснове і адпаведных тэхнічных, прыродазнаўчых, педагагічных і эканамічных дысцыплін высокакваліфікаваных практычных дзеячаў», неабходных канкрэтнаму рэгіёну. Адметнасцю іх вучэбных планаў стала шырокае прымяненне практычных, лабараторных работ і практыкі студэнтаў[2].

З заканчэннем грамадзянскай вайны становішча не палепшылася. Востры фінансавы, сацыяльна-эканамічны крызіс, высокія тэмпы інфляцыі паставілі многія інстытуты на мяжу выжывання. Дзяржава была не ў стане ўтрымліваць вялікую колькасць ВНУ. У ліпені 1923 г. СНК СССР прыняў дэкрэт «Аб закрыцці і рэарганізацыі некаторых вышэйшых навучальных устаноў». Да новага навучальнага года Магілёўскі інстытут перадаў сваю матэрыяльную базу Магілёўскаму педтэхнікуму. Туды была пераведзена частка выкладчыкаў, студэнты падрыхтоўчага аддзялення і першага курса. Старшакурснікі атрымалі магчымасць працягнуць вучобу на педагагічным факультэце Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта [2].

Магілёўскі дзяржаўны педагагічны інстытут

Развіццё школьнай сеткі і рост колькасці навучальных устаноў запатрабаваў ужо ў канцы 1920-х гг. тэрміновага паляпшэння сістэмы падрыхтоўкі педагагічных кадраў. У 1930 г. было прынята рашэнне аб аднаўленні педінстытутаў у Магілёве і Віцебску, стварэнні яго ў Гомелі. У адпаведнасці з пастановай 1 кастрычніка 1930 г. распачаў дзейнасць і Магілёўскі дзяржаўны педагагічны інстытут у складзе гісторыка-эканамічнага і літаратурна-лінгвістычнага аддзяленняў[2].

Да восені 1932 г. Магілёўскаму педагагічнаму інстытуту было прысвоена імя буйнейшага савецкага гісторыка М. М. Пакроўскага, які памёр восенню таго года. У сярэдзіне 1930-х гг. у савецкай гістарычнай навуцы пачаўся пераход ад інтэрнацыяналістычнай да савецкай дзяржаўна-патрыятычнай канцэпцыі. У афіцыйнай прапагандзе пачалося ўсхваленне асобных перыядаў расійскага мінулага. Пасмяротна Пакроўскі быў абвінавачаны ў «антымарксізме і ачарненні гісторыі Расіі». Пасля крытычнага выступлення Сталіна ў 1936 г. пачалася кампанія крытыкі поглядаў нябожчыка[2].

У 1934 г. было прынята рашэнне аб пераўтварэнні аддзяленняў інстытута ў профільныя факультэты з чатырохгадовым тэрмінам навучання: гістарычны, геаграфічны, мовы і літаратуры (рускае і беларускае аддзяленні). З 1934 г. выкладчыкі і студэнты пачалі геаграфічнае, гістарычнае і фальклорнае вывучэнне Магілёўскага рэгіёна. Да 1935 годзе ўсім грамадзянам СССР, якія скончылі сярэднюю школу і здалі іспыты, было дадзена права паступлення ў ВНУ незалежна ад іх сацыяльнага паходжання, праз гэта толькі на дзённым аддзяленні колькасць студэнтаў вырасла да 800 чалавек. У гэтым. Стыпендыя цяпер таксама залежала ад поспехаў у вучобе, а не паходжання. У наступным годзе пры інстытуце былі арганізаваны аднагадовыя курсы для падрыхтоўкі настаўнікаў (5 — 7 класаў)[2].

Выключэнні з партыі, звальненні з працы і арышты гісторыкаў прывялі да таго, што ў Магілёўскім педінстытуце ў 1935 востра не хапала, а ў 1936—1938 гг. практычна не засталося сваіх лектараў-гісторыкаў. Неўкамплектаванасць кадрамі прыводзіла да зрыву заняткаў, вычыткі лекцый іншагароднімі, у тым ліку ленінградскімі, выкладчыкамі. З-за знішчэння «шкодніцкіх кніг ворагаў народа» востра не хапала гістарычнай літаратуры. Да таго ж шэраг лекцыйных гістарычных курсаў, якія раней вычыталі так званыя «ворагі народа», перачытваўся нанава. У пачатку першай паловы 1937 года з назвы знікла імя Пакроўскага[2].

У 1937 г. пры педагагічным ствараецца настаўніцкі інстытут з двухгадовым тэрмінам навучання, які рыхтаваў настаўнікаў для няпоўнай сярэдняй школы, а ў наступным годзе была адкрыта аспірантура. Напачатку 1940-х гг. на дзённым і завочным аддзяленнях навучалася больш за 2 тысячы студэнтаў. Побач з вучэбным корпусам быў пабудаваны інтэрнат, мелася вялікая бібліятэка, спартыўная зала і стралковы цір, добра абсталяваныя кабінеты і лабараторыі [2].

У 1940 г. было вырашана ўрачыста адсвяткаваць дзесяцігоддзе педагагічнага інстытута. Бюро Магілёўскага гарадскога камітэта партыі на сваім пасяджэнні 29 мая 1940 г., заслухаўшы даклад дырэктара МПІ Кірылава, пастанавіла падтрымаць меркаванне партарганізацыі і студэнтаў педінстытута прасіць Вярхоўны Савет БССР прысвоіць яму імя вядомага вучонага, даследчыка Арктыкі І. Д. Папаніна. Прэзідыум Вярхоўнага Савета Беларускай ССР 23 чэрвеня 1940 года прыняў адпаведны ўказ[2].

Вайна і пасляваеннае адраджэнне

У пачатку Вялікай Айчыннай вайны Магілёўскі педагагічны і настаўніцкі інстытуты планавалася эвакуіраваць на Урал у г. Чалябінск. Але вывезці калектыў і абсталяванне не ўдалося. На час нямецкай акупацыі і заняткі ў інстытуце прыпыніліся[2]. Многія выкладчыкі і студэнты змагаліся супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў, навучальны корпус інстытута быў спалены.

Пасля вызвалення Магілёва ў адпаведнасці з пастановай № 423 Савета Народных Камісараў Беларускай ССР ад 24 ліпеня 1944 г. інстытут пачынаў нанава сваю дзейнасць у складзе гістарычнага, мовы і літаратуры і геаграфічнага факультэтаў. Адраджэнне адбывалася ў вельмі складаных умовах. Перададзеныя будынкі былі ў гады вайны моцна пашкоджаны і патрабавалі рамонту. Не хапала абсталявання, падручнікаў, кадраў. Тым не менш, 16 лістапада рэгулярныя заняткі аднавіліся. Да канца 1950-х гадоў з назвы паступова знікла імя Папаніна[2].

За першыя дзесяць пасляваенных гадоў інстытут падрыхтаваў 3500 настаўнікаў. У ім працавалі факультэты фізіка-матэматычны, мовы і літаратуры, гістарычны і геаграфічны. У 1958 г. быў адкрыты факультэт педагогікі і методыкі пачатковага навучання. У 1959 г. завершана будаўніцтва інтэрната са сталовай па вул. Ленінскай, 33[2].

У 1971 г. пабудаваны новы вучэбны корпус, сталовая і спартыўны комплекс, а пазней і новы інтэрнат па вул. Касманаўтаў [2].

У 1978 годзе інстытут адзначыў сваё 60-годдзе, яму было прысвоена імя народнага паэта БССР, ураджэнца Магілёўшчыны Аркадзя Куляшова. З гэтага часу ўстанова афіцыйна пачала называцца «Магілёўскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя А. А. Куляшова»[2].

З 1980 г. у інстытуце былі створаны факультэты дашкольнага выхавання, зараз — педагогікі і псіхалогіі дзяцінства, пачатковай ваеннай падрыхтоўкі і фізічнага выхавання, у 1990 г. — біялагічны, цяпер — прыродазнаўства, у 1997 г. — факультэт даўніверсітжцкай падрыхтоўкі і прафарыентацыі. У снежні 1991 г., пасля шматгадовага перапынку, зноў была адкрыта аспірантура. У 1996 г. выйшаў першы нумар уласнага перыядычнага выдання «Педагог», якое праз год пачало называцца «Універсітэцкі веснік»[2].

Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова

30 чэрвеня 1997 г. педагагічны інстытут пераўтвораны ў Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова. Пасля атрымання новага статусу навучальная ўстанова, якая доўгі час была поліпедагагічнай, пачала падрыхтоўку спецыялістаў і для іншых галіні[2].

З 1998 года друкуецца навуковы і метадычны часопіс «Веснік МДУ імя А. А. Куляшова». У гэтым жа годзе адкрыты факультэты эканомікі і права, замежных моў. Пры універсітэце з 2000 г. дзейнічае інстытут павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў[2].

У 2015 годзе створаны гісторыка-філалагічны факультэт і факультэт матэматыкі і прыродазнаўства. У 2018 годзе Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова адзначае 105-годдзе.

Структура

Факультэты

Інстытуты

Інстытут павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі

Каледжы

Навуковая дзейнасць

Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 22 красавіка 2020 г. № 136 «Аб занясенні на Рэспубліканскую дошку Гонару пераможцаў спаборніцтва за 2019 год» сярод навуковых арганізацый МДУ імя А. А. Куляшова прызнаны адным з пераможцаў.

У 2019 годзе супрацоўнікамі ўніверсітэта апублікаваныя 551 артыкул у навуковых выданнях, у тым ліку ў рэцэнзуемых навуковых часопісах і выданнях — 138, кніжных выданнях — 106, у тым ліку манаграфій — 8. У Расійскі індэкс навуковага цытавання ўваходзіць 11 167 адзінак, з іх у 2019 годзе ўвайшло 937; у Web of Science ўключана 116 адзінак, з іх у 2019 г. — 8; у Scopus — 132 адзінкі, з іх у 2019 г. — 12.

Універсітэт ажыццяўляе падрыхтоўку навуковых работнікаў вышэйшай кваліфікацыі ў аспірантуры па 10 спецыяльнасцях. Колькасць аспірантаў на канец 2019 г. склала 44 чалавекі. Загадам Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь 2017/06/26 № 447 ва ўніверсітэце адкрыта падрыхтоўка па спецыяльнасці 07.00.02 «Айчынная гісторыя» гістарычнай галіны навукі для рэалізацыі адукацыйнай праграмы дактарантуры.

У адпаведнасці з загадам Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Рэспублікі Беларусь № 206 ад 2017/10/02 г. пры ўніверсітэце створаны савет па абароне дысертацый К 02.03.01, якому дазволена праводзіць абароны дысертацый на атрыманне вучонай ступені кандыдата навук па спецыяльнасці 07.00.02 — айчынная гісторыя (гістарычныя навукі).

У 2019 годзе ў дадзеным савеце былі абароненыя 3 дысертацыйныя работы на суісканне вучонай ступені кандыдата гістарычных навук. Абараніла ў савеце дысертацыю Я. А. Рыер, якая стала лаўрэатам конкурсу ВАК Рэспублікі Беларусь 2019 года на найлепшую кандыдацкую дысертацыю ў намінацыі «гуманітарныя навукі» (дысертацыя «Кіраўнік і грамадства на беларускіх землях у XIII — першай трэці XV стст .: асноўныя механізмы палітагенеза, легітымізацыі і сакралізацыі ўлады», навуковы кіраўнік — І. А. Марзалюк, доктар гістарычных навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусі, старшыня Пастаяннай камісіі па адукацыі, культуры і навуцы Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь).

У 2019 годзе ў МДУ імя А. А. Куляшова выконвалася 18 заданняў у 6 ДПНД: «Фундаментальныя і прыкладныя навукі — медыцына» (1 заданне), «Фатоніка, опта- і мікраэлектроніка» (2 задання), «Фізічнае матэрыялазнаўства, новыя матэрыялы і тэхналогіі» (1 заданне), «Прыродакарыстанне і экалогія» (1 заданне), « Канвергенцыя — 2020» (2 задання), «Эканоміка і гуманітарнае развіццё беларускага грамадства» (11 заданняў).

Акрамя таго, у 2019 годзе ўніверсітэт выконваў 5 праектаў БРФФД, 6 грантаў Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, 1 грант МДУ імя А. А. Куляшова. Атрыманыя важныя вынікі ў галіне прародазнаўчых навук, у галіне сацыяльна-эканамічных і грамадскіх навук, у галіне гуманітарных навук.

У навучальны працэс ўстановы адукацыі «Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова», іншых устаноў адукацыі рознага ўзроўню у 2019 годзе ўкаранёна 257 распрацовак. У 2019 годзе ажыццяўлялася ўкараненне навуковых распрацовак у навучальны працэс ўстаноў адукацыі рознага ўзроўню (257 распрацовак), сацыяльную сферу, вытворчасць, выканана 8 дамоў на аказанне паслуг.

6 выкладчыкаў МДУ імя А. А. Куляшова з’яўляюцца кансультантамі інавацыйных праектаў, якія ўключаны ў загад Міністра адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 2019/07/30 г. № 617 «Аб арганізацыі эксперыментальнай і інавацыйнай дзейнасці ў 2019/2020 навучальным годзе». Кожны з праектаў ахоплівае ад 6 да 36 устаноў адукацыі.

Міжнародная навуковая дзейнасць універсітэта ажыццяўляецца ў рамках міжнародных праектаў БРФФД-РФФД з ФДБАУ ВА «Бранскі дзяржаўны ўніверсітэт імя акадэміка І. Г. Пятроўскага», ФДБАУ ВА «Санкт-Пецярбургскі дзяржаўны Ўніверсітэт», Федэральным навукова-даследчым цэнтрам «Крышталаграфія і фатоніка» РАН.

Універсітэт рэгулярна арганізоўвае міжнародныя навуковыя канферэнцыі, у якіх прымаюць удзел вучоныя краін блізкага і далёкага замежжа. У 2019 годзе ва ўніверсітэце праведзена 15 міжнародных канферэнцый. Супрацоўнікі ўніверсітэта прынялі ўдзел з дакладамі ў шматлікіх навуковых мерапрыемствах, на якіх было прадстаўлена 1034 даклады. З мэтай прасоўвання інавацыйнай прадукцыі на замежныя рынкі распрацоўкі навукоўцаў універсітэта ў 2019 годзе дэманстраваліся на міжнародных выстаўках.

Рэктары

(1913—1918) — Уладзімір Мікалаевіч Тычынін
(1918—1923) — Яўген Іосіфавіч Бычкоў
(1935—1938) — Фядот Мікалаевіч Казакоў
(1939—1941) — Міхаіл Канстанцінавіч Кірылаў
(1944—1945) — Уладзімір Іванавіч Хома
(1946—1948) — Міхаіл Канстанцінавіч Кірылаў
(1948—1955) — Ніканор Зіноўевіч Назаранка
(1955—1960) — Фёдар Восіпавіч Папоў
(1960—1971) — Іван Пятровіч Ларчанка
(1971—1994) — Яўген Паўлавіч Кудрашоў
(1994—2001) — Міхаіл Аляксандравіч Аўласевіч
(2001—2003) — Аляксандр Міхайлавіч Радзькоў
(2003—2017) — Канстанцін Міхайлавіч Бандарэнка
(з 2017) — Дзяніс Уладзіміравіч Дук

Абвінавачванні ў палітычных рэпрэсіях супраць студэнтаў

Паводле справаздачы, падрыхтаванай Польскім фондам свабоды і дэмакратыі, Канстанцін Бандарэнка, рэктар універсітэта, адлічаў студэнтаў за іх палітычную дзейнасць[6].

Выпускнікі

Уладзімір Васілевіч Амелькін — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар.
Святлана Мікалаеўна Баітава — алімпійская чэмпіёнка 1988 года ў камандным першынстве, чэмпіёнка свету, неаднаразовая чэмпіёнка СССР, заслужаны майстар спорту СССР.
Міхаіл Гапеевіч Булахаў — доктар філалагічных навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі БССР, лаўрэат прэміі Савета Міністраў СССР.
Валянцін Цярэнцьевіч Борух — доктар фізіка-матэматычных навук.
Валеры Васілевіч Баранчыкаў — заслужаны настаўнік Рэспублікі Беларусь.
Леанід Мацвеевіч Баркоўскі — доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар, член Амерыканскага аптычнага грамадства (OSA), карэспандэнт Міжнароднага саюза радыёфізікаў.
Аляксандр Іванавіч Болсун — кандыдат фізіка-матэматычных навук, дацэнт, сябра Беларускага фізічнага таварыства.
Дзмітрый Якаўлевіч Бугаёў — кандыдат філалагічных навук, прафесар, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларускай ССР імя Якуба Коласа, член Саюза пісьменнікаў СССР, член Беларускага ПЭН — цэнтра.
Браніслаў Аляксандравіч Зубкоўскі — беларускі пісьменнік, краязнавец.
Міхаіл Васілевіч Зімянін — савецкі партыйны дзеяч, сакратар ЦК КПСС, Надзвычайны і Паўнамоцны пасол СССР, дэпутат Савета Нацыянальнасцяў Вярхоўнага Савета СССР 2-3 і 7-11 скліканняў ад РСФСР.
Анатоль Мікалаевіч Канапелька — паэт, перакладчык, педагог, літаратуразнаўца, член Саюза беларускіх пісьменнікаў і Беларускага ПЭН-цэнтра.
Ніна Васілеўна Каменская — доктар гістарычных навук, прафесар, член- карэспандэнт Акадэміі навук Беларускай ССР.
Уладзімір Яўгенавіч Кухараў — беларускі дзяржаўны дзеяч
Уладзімір Маісеевіч Ліўшыц — кандыдат філасофскіх навук, дацэнт, член беларускага Саюза пісьменнікаў, Саюза журналістаў Рэспублікі Беларусь,Міжнароднага Саюза пісьменнікаў «Новы сучаснік», акадэмік грамадскай Міжнароднай акадэміі сацыяльных тэхналогій.
Леанід Паўлавіч Ліпінскі — доктар гістарычных навук, прафесар.
Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка — Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь.
Ігар Аляксандравіч Марзалюк — доктар гістарычных навук, прафесар.
Уладзімір Фёдаравіч Мацвяйчук — былы міністр культуры Беларусі (2004—2009).
Сяргей Валянцінавіч Новікаў — беларускі біятланіст, сярэбраны прызёр Алімпійскіх гульняў 2010 года ў індывідуальнай гонцы, трохразовы чэмпіён зімовай універсіядзе, двухразовы чэмпіён Еўропы, заслужаны майстар спорту Рэспублікі Беларусь.
Аляксандр Эдуардавіч Плятнёў — педагог, аўтар навукова-папулярных, навучальных і даведачных кніг, лаўрэат Усерасійскага фестывалю педагагічных ідэй «Адкрыты ўрок −2007», прэміі ім. С. І. Вавілава, шостага конкурсу метадычных распрацовак педагагічных работнікаў Рэспублікі Беларусь «Адкрыты ўрок», стыпендыят Міжнароднага Алфёраўскага фонду падтрымкі адукацыі і навукі.
Аляксандр Міхайлавіч Радзькоў — доктар педагагічных навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь, былы міністр адукацыі Беларусі.
Якаў Рыгоравіч Рыер — доктар гістарычных навук, прафесар.
Алег Уладзіміравіч Салтук — паэт і перакладчык, член Саюза беларускіх пісьменнікаў, лаўрэат літаратурных прэмій Ленінскага камсамола Віцебшчыны, імя Уладзіміра Караткевіча, часопіса «Маладосць», «Сузор’е муз».
Анка Упала — беларуская пісьменніца.
Дар’я Чульцова — беларуская журналістка, палітычная зняволеная.
Ігар Іванавіч Шклярэўскі — паэт, старшыня Саюза расійскіх пісьменнікаў, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР, Дзяржаўнай Пушкінскай прэміі Расіі.
Уладзімір Дзям’янавіч Ягораў — старшыня КДБ Рэспублікі Беларусь (1994—1995).

Выкладчыкі

Алесь Макарэвіч
Аляксандр Рыгоравіч Агееў
Мікалай Максімавіч Раганоўскі (нар. 1942) — прафесар кафедры методыкі выкладання матэматыкі факультэта матэматыкі і прыродазнаўства.
Сяргей Іванавіч Сідор (1937—1998) — беларускі географ.

Зноскі

1 2 3 4 5 6 7 (unspecified title) Праверана 21 лістапада 2021.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Гісторыя Магілёўскага дзяржаўнага універсітэта (1913—1940 гг.): дакументы і матэрыялы / аўт.-склад.: А. Р. Агееў, К. М. Бандарэнка, В. П. Клімковіч; пад агульн. рэд. К. М. Бандарэнкі. — Магілёў: МДУ імя А. А. Куляшова, 2008. — 216 с. ISBN 978-985-480-500-9.
1 2 3 4 5 6 7 8 Магілёўскі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. А. Куляшова
↑ 105 ГАДОЎ ПАДРЫХТОЎКІ АДМЫСЛОЎЦАЎ ДЛЯ ГРАМАДСТВА І КРАЇНЫ Ў МДУ ІМЯ А. А. КУЛЯШОВА. Агееў Аляксандр Рыгоравіч
↑ Агееў А. Р., ДА ГІСТОРЫІ АДКРЫЦЦЯ НАСТАЎНІЦКАГА ІНСТЫТУТА У г. МАГІЛЁВЕ.
↑ Беларуская сістэма рэпрэсій. Пераследнікі і іх ахвяры = Białoruski system represji. Prześladowcy i ich ofiary / pod redakcją dr Dariusza Zalewskiego, Marka Bućko(польск.) бел., Michała Kurkiewicza i Tomasza Pisuli. — Warszawa: Fundacja Wolność i Demokracja, 2007. — С. 42. — 72 с.

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. Т. 9. — Мінск, 1999.
Республика Беларусь: энциклопедия. [В 7 т.]. Т. 5. — Минск, 2007.

Спасылкі

Афіцыйны сайт МДУ імя Куляшова