wd wp Пошук:
    ⬜

    Магутны Божа

    У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Магутны Божа (значэнні).

    Партытура гімна на магіле Міколы Равенскага

    «Магу́тны Бо́жа», аўтарская назва «Малі́тва» — верш Наталлі Арсенневай, напісаны ў 1943 годзе. У 1947 годзе кампазітар Мікола Равенскі паклаў вершы на музыку і пад назвай «Магутны Божа» яны сталі рэлігійным гімнам беларускага эмігранцкага руху. На пачатку 1990-х гадоў «Магутна Божа» прапаноўвалі зрабіць дзяржаўным гімнам Беларусі[1]. Твор набыў новую папулярнасць у грамадстве са жніўня 2020 года на фоне масавых пратэстаў у Беларусі.

    Тэкст

    У тэксту гімна «Магутны Божа» ёсць некалькі варыянтаў. Найбольш прынцыповае адрозненне ў словах перадапошняга радка: «Зрабі свабоднай…» або «Зрабі магутнай…»[2]. Ніжэй пададзены два асноўныя варыянты тэксту.

    Магутны Божа! Ўладар сусьветаў,
    вялізных сонцаў і сэрц малых,
    над Беларусяй ціхой і ветлай
    рассып праменьне Свае хвалы.
    Дай спор у працы будзённай, шэрай
    на хлеб штодзённы, на родны край.
    Павагу, сілу і веліч веры
    у нашу праўду, у прышласьць — дай!
    Дай урадлівасьць жытнёвым нівам,
    учынкам нашым пашлі ўмалот.
    Зрабі свабоднай, зрабі шчасьлівай
    краіну нашу і наш народ![3]

    Магутны Божа! Уладар сусьветаў,
    вялікіх сонцаў і сэрц малых!
    Над Беларусяй[4], ціхай і ветлай,
    рассып праменьні свае хвалы.
    Дай спор у працы штодзённай, шэрай,
    на лусту хлеба, на родны край,
    павагу, сілу і веліч веры,
    у нашу праўду, у прышласць — дай!
    Дай урадлівасьць жытнёвым нівам,
    учынкам нашым пашлі ўмалот!
    Зрабі магутнай, зрабі шчасьлівай
    краіну нашу і наш народ![5]

    Удзел у конкурсе на Дзяржаўны гімн

    Пасля таго, як 19 верасня 1991 года ў якасці дзяржаўных сімвалаў былі зацверджаны герб «Пагоня» і бел-чырвона-белы сцяг, паўстала пытанне пра новы Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь. У сувязі з гэтым Міністэрства культуры абвясціла адпаведны конкурс, які павінен быў прайсці ў два этапы: з 15 кастрычніка да 1 снежня 1991 года і з 1 снежня 1991 года да 1 студзеня 1992 года. Абвяшчэнне конкурсу выклікала ажыятаж сярод грамадскасці: паступіла звыш 300 варыянтаў новага гімна, з якіх да 1 студзеня 1992 года журы адабрала 50 найлепшых[6]. Яшчэ праз паўгады спіс кандыдатаў звузіўся да сямі твораў: трох класічных («Пагоня», «Мы выйдзем шчыльнымі радамі», «Магутны Божа»), трох сучасных («Жыве Беларусь!», «Радзіма Беларусь», «Не пакіне Бог нашу Беларусь») і аднаго чыста інструментальнага. Тэксты гімнаў былі апублікаваны 15 ліпеня 1992 года ў «Народнай газеце»[7], а 20 ліпеня ўсе сем твораў трансляваліся па радыё[6]. Прапанаваныя варыянты дзяржаўнага гімну выклікалі бурную рэакцыю сярод чытачоў і слухачоў, якія засыпалі журы лістамі з ухваленнем або абурэннем тым ці іншым кандыдатам[6].

    Паколькі ніякіх сацыялагічных звестак па конкурсе не захавалася, то адзінай крыніцай, на якую можна абапірацца, з’яўляюцца наяўныя ў Нацыянальным архіве лісты чытачоў у падтрымку таго ці іншага варыянту гімну. Паводле гэтага крытэрыю гімн «Магутны Божа» атрымаў трэцяе месца[6]:

    Аднак на гэтым пытанне з абраннем Дзяржаўнага гімну не было закрыта: працэс працягваўся яшчэ амаль тры гады, і на розных этапах на першы план выходзіў то адзін, то іншы твор. Кропка была пастаўлена 20 красавіка 1995 года, калі журы і парламенцкая камісія большасцю галасоў прагаласавалі за гімн «Магутны Божа»[8]. У выніку было прынята наступнае рашэнне[6]:

    Тым не менш, Вярхоўны Савет 12 склікання не толькі не зацвердзіў новы Дзяржаўны гімн, але нават не ўносіў гэта пытанне ў парадак дня[6].

    У палітычным крызісе 2020-х гадоў

    Пасля масавых фальсіфікацый на прэзідэнцкіх выбарах 2020 года, жорсткага разгону акцый пратэстаў, збіцця і катаванняў схопленых пратэстоўцаў, гімн «Магутны Божа» шматкроць спявалі ў розных месцах — на прыступках Белдзяржфілармоніі[9], у Вялікім тэатры оперы і балета[10], гандлёвых цэнтрах Dana Mall[11], Green City[12], «Галілеа»[13], «Сталіца»[14], на Камароўскім рынку[15] і чыгуначным вакзале[16] ў Мінску і іншых.

    14 жніўня 2020 года хор духавенства Гродзенскай епархіі спеў гімн у падтрымку беларускага народа на прыступках Пакроўскага сабора[17]. У адказ расійскія чарнасоценскія арганізацыі ад імя праваслаўнага Брацтва імя Святога раўнаапостальнага князя Уладзіміра (без яго ведама) звярнуліся да патрыярха Кірыла з просьбай зняць з гродзенскай кафедры архіепіскапа Арцемія, бо, на думку аўтараў заявы, сярод духавенства Гродзенскай епархіі распаўсюджваюцца нацыяналістычныя ідэі, заснаваныя на русафобіі, спевы нацыяналістычнага гімна «Магутны Божа», падтрымліваюцца пратэсты ў Беларусі, прапаведуецца ідэалогія «змагарства»[18]. 14 кастрычніка 2020 года новапастаўлены мітрапаліт Веніямін раіў не спяваць у цэрквах «Магутны Божа», бо, на яго думку, гэта гімн свецкага характару і раздзяляе грамадства[19]. Заява мітрапаліта выклікала абурэнне грамадства. 15 кастрычніка 2020 года прэс-сакратар БПЦ Сяргей Лепін патлумачыў, што мітрапаліт не рабіў праграмнай заявы на ўсю краіну і не ішло пра забарону выконваць «Магутны Божа», а тычылася найперш ужывання гімна ў богаслужэбным кантэксце[20].

    Выкананне 13 лістапада 2020 года гімна «Магутны Божа» каля архікафедральнага касцёла ў Мінску

    У 2020 годзе гімн увайшоў у патрыятычны музычны альбом «Годныя песні» Вольнага хора(бел. (тар.)) бел., прысвечаны забітаму ў час пратэстаў Раману Бандарэнку і ўсім беларусам, якія змагаюцца за сваю свабоду[21].

    У адказ на ліст Упаўнаважанага па справах рэлігій і нацыянальнасцей з заклікам да канфесій арганізаваць «малітву за Беларусь» ва ўсіх храмах краіны 3 ліпеня 2021 года, калі адзначаецца Дзень незалежнасці Беларусі, прыняты паводле прапановы Аляксандра Лукашэнкі на рэферэндуме 1996 года, 16 чэрвеня Курыя Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі апублікавала[22] афіцыйны заклік маліцца ў гэты дзень у касцёлах пра адзінства і мір у Беларусі ды пра тое, каб рашэнні, якія прымаюцца цяпер «не вялі да таго жаху, які меў месца ў ХХ стагоддзі», у канцы імшы было прапанавана выканаць гімн «Магутны Божа». Напярэдадні свята, 2 ліпеня, прамаўляючы на ўрачыстым сходзе ў Палацы Рэспублікі, А. Лукашэнка выступіў з пагрозай у адрас Касцёла[23]:

    " І ў апошні час сродкі масавай інфармацыі ўсё больш распаўсюджваюць факты пра тое, што ў касцёлах хочуць памаліцца (заўтра, ці то сёння) пад «магутны божа». Глядзіце – нарвяцеся.
    		"

    Дапаможны біскуп Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі Юрый Касабуцкі выказаўся з гэтай нагоды:[24]

    "

    Гімн «Магутны Божа» гэта перш за ўсё малітва за нашу бацькаўшчыну і за наш народ. Кожная малітва нясе ў сабе неверагодную сілу і здольная зрабіць нават вялікія цуды. Калі ж пэўная малітва мае вялікую моц, то і д’ябал будзе змагацца з ёй з найбольшай сілай і рабіць шматлікія перашкоды, каб людзі гэту малітву не ўжывалі.

    		"

    У альбомах

    Год Альбом Спасылкі
    2000 «Я нарадзіўся тут» [25]
    2006 «Дыхаць!» [26]
    2015 «Наша песня» [27][28]
    2020 «Годныя песні» [29]

    Зноскі

    1. ↑ «Магутны Божа», «Маладая Беларусь» і «Паланэз» Агінскага (бел.) . «Новы час». Праверана 1 ліпеня 2018.
    2. ↑ Гімн «Магутны Божа»: «зрабі магутнай» ці «зрабі свабоднай» (бел.) . «Krynica.info». Праверана 1 ліпеня 2018.
    3. ↑ Натальля Арсеньнева: Малітва (бел.) . «Родныя вобразы». Праверана 1 ліпеня 2018.
    4. ↑ Licentia poetica: слушная граматычная форма слова «Беларусь» у творным склоне — «Беларуссю».
    5. ↑ “Магутны Божа” (бел.) . «Радыё свабода». Праверана 1 ліпеня 2018.
    6. 1 2 3 4 5 6 Аляксандр Кур’яновіч.. «Магутны Божа», «Маладая Беларусь» і «Паланэз» Агінскага (бел.) . Сайт «Новы час» (4 верасня 2017). Праверана 12 ліпеня 2021.
    7. ↑ Беларускія песні і гімны, 2012, с. 157—158
    8. ↑ Дмитрий Корсак.. Такие песни любят не по распоряжению правительства. Историк про гимны Беларуси(руск.) . Сайт «Onliner.by» (13 кастрычніка 2020). Праверана 12 ліпеня 2021.
    9. ↑ Белдзяржфілармонія падтрымала акцыі пратэсту
    10. ↑ Отъезд Алексиевич, штраф главреду «Нашай Нiвы», акции в микрорайонах. Что происходило 28 сентября Архівавана 30 верасня 2020.
    11. ↑ Люди поют «Магутны Божа» на акции солидарности в ТЦ Dana Mall в Минске
    12. ↑ Люди спели «Магутны Божа» и гимн «Пагоня» в ТЦ Green City в Минске
    13. ↑ В столичном ТРЦ Галилео люди спели «Магутны Божа» и «Пагоня».
    14. ↑ Как красиво! Поют «Погоню» в ТЦ Столица. С Днём независимости! | протесты в Беларуси 2020
    15. ↑ Люди поют «Магутны Божа» и «Пагоню» на Комаровском рынке
    16. ↑ Люди спели «Магутны Божа» и гимн «Пагоня» на ЖД вокзале в Минске
    17. ↑ «Магутны Божа» у падтрымку беларускага народа
    18. ↑ На беларускага архіепіскапа, які выступіў за Праўду, пачаліся нападкі Архівавана 26 кастрычніка 2020.
    19. ↑ Кіраўнік БПЦ Веніямін рэкамендаваў не выконваць у цэрквах «Магутны Божа»
    20. ↑ У БПЦ метафарычна патлумачылі, чаму забаранілі «Магутны Божа»
    21. ↑ «Вольны хор» прэзентаваў унікальны альбом «Годныя песні». 16-11-2020
    22. ↑ Паведамленне Курыі Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі. 16.06.2021
    23. ↑ Лукашенко об организаторах терактов: они перешли черту. 02 июля 2021
    24. ↑ facebook.com
    25. ↑ Я Нарадзіўся Тут (Супольны Музычны Праект) – Я Нарадзіўся Тут (Фотаальбом) (нявызн.). Сайт «Discogs». Праверана 15 лютага 2021.
    26. ↑ Various – Дыхаць! (нявызн.). Сайт «Discogs». Праверана 15 лютага 2021.
    27. ↑ WZ-Orkiestra & Змiцер Вайцюшкевiч* – Наша Песня (нявызн.). Сайт «Discogs». Праверана 15 лютага 2021.
    28. ↑ Выйшаў новы альбом Вайцюшкевіча «Наша песьня» (аўдыё) (бел.) . Сайт «Тузін Гітоў» (25 чэрвеня 2015). Праверана 15 лютага 2021.
    29. ↑ «Вольны хор» прэзентаваў унікальны альбом «Годныя песні»

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (7):
    Гімны
    Песні паводле алфавіта
    Песні на беларускай мове
    Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы
    Творы 1943 года
    Вікіпедыя:Запыты на пераклад з рускай
    Вікіпедыя:Запыты на пераклад з тарашкевіцы