wd wp Пошук:
    ⬜

    Авіяўдар па міжнародным аэрапорце Багдада 3 студзеня 2020 года

    Асноўны артыкул: Іранскі крызіс (з 2019 года)

    Касем Сулейманi (злева) і Абу Махдзі аль-Мухандзiс (справа).

    Авіяўдар па міжнародным аэрапорце Багдада 3 студзеня 2020 года — авіяўдар па канвою паблізу міжнароднага аэрапорта Багдада і самому аэрапорце, нанесеную ўзброенымі сіламі ЗША 3 студзеня 2020 года. Мэтай ўдару былі Касем Сулеймані — камандуючы атрадам «Кодс» іранскага Корпуса Вартавых Ісламскай рэвалюцыі і Абу Махдзі Аль-Мухандзіс — камандзір іракскай групоўкі шыіцкіх апалчэнцаў «Сілы народнай мабілізацыі» i кіраўнік Катаіб Хезбала. У выніку ракетнай атакі беспілотнікі канвой быў знішчаны. Сулейманi і Абу Махдзіса загінулі[1][2][3].

    У сувязі з забойствам генерала Сулеймані ў Іране была абвешчана трохдзённая жалоба[4].

    Перадгiсторыя

    Вясной 2019 года ЗША прызналі іранскі КВІР тэрарыстычнай арганізацыяй. Тады ж Дзяржаўны сакратар ЗША Майк Пампеа назваў генерала Сулейманi тэрарыстам[5].

    27 снежня была абстраляная ваенная база К1, размешчаная непадалёк ад іракскага горада Кіркук, падчас чаго загінуў адзін грамадзянскі падрадчык, які мае амерыканскае грамадзянства[6]. Урад ЗША абвінаваціла ва ўсім шыiцкую праіранскую групоўку Катаіб Хезбала. Неўзабаве амерыканская авіяцыя нанесла авіяўдары па пяці аб’ектах апалчэнняў ў Іраку і Сірыі, забіўшы некалькіх чалавек. Як паведамляецца, пахаванне загінулых ад бамбардзіровак паступова перарасло ў антыамерыканскi пратэстны мiтынг. 31 снежня 2019 года некалькі сотняў пратэстоўцаў атакавалі пасольства ЗША ў Багдадзе[7]. Прэзідэнт ЗША Дональд Трамп абвінаваціў Іран у нападах, заявіўшы ў Twitter, што яго ўлады заплацяць «вельмі вялікую цану»[8].

    Як пазней заявілі амерыканскія ўлады, у нападзе на пасольства ўдзельнічалі прыхільнікі апалчэння Сіл народнай мабілізацыі, чыю акцыю меркавана арганiзаваў генерал Касем Сулеймані. На думку расійскага палітолага Армена Гаспарана, сапраўднай прычынай бамбавання стала працэдура імпічменту Трампа, якому, каб пазбегнуць страты ўлады, неабходна было падняць свой аўтарытэт і рэйтынг за кошт канфлікту з Іранам. Гаспаран правёў паралель з Білам Клінтанам, які, па некаторых здагадках, таксама каб пазбегнуць імпічмент пачаў ваенную аперацыю супраць Югаславіі[9].

    Атака

    Інцыдэнт адбыўся ў ноч з 2 на 3 студзеня.

    Па заяве Пентагона, бамбаванне з’яўлялася спецаперацыяй па знішчэнні Касема Сулейманi, якая была праведзеная па асабістым распараджэнні прэзідэнта ЗША Дональда Трампа[10][11], пры гэтым Кангрэс ЗША ня быў апавешчаны загадзя пра нанясенне ўдару з боку ЗША[12][13]. Газета The New York Times паведаміла, што аўтамабіль Сулейманi i Махдзіса быў знішчаны ракетамі, запушчанымі з беспілотніка[14][15]. Па дадзеных выдання The New York Times, акрамя Сулейманi i Махдзіса былі забітыя яшчэ чатыры чалавекі, якія прыбылі ў сталіцу Ірака на самалёце з Сірыі; ракеты пабілі мэты падчас ад’езду машын з тэрыторыі аэрапорта Багдада. Пры гэтым — па дадзеных газеты — ракетны ўдар быў другім па ліку, а першы нанеслі некалькі гадзін раней, было выпушчана тры ракеты, але яны не прывялі да ранення або гібелі людзей. Паводле паведамлення тэлеканала Fox News, Сулейманi апазналі па кольцы на руцэ[16][17]; афіцыйны прадстаўнік Пентагона паведаміў, што Міністэрства абароны ЗША чакае правядзення аналізу ДНК, каб канчаткова пацвердзіць факт смерці Сулейманi[18][19].

    Пазней высветлілася, што бамбаванне было здзейснена беспілотным лятальнымі апаратамі, калі іранскі генерала вяртаўся з сустрэчы з лідарамі мясцовага шыіцкага апалчэння. Агульная колькасць загінуўшых узрасла да васьмі[20]. Як дадалi прадстаўнікі апалчэнняў, Сулейманi і Мухандзiс ехалі ў адным транспартным сродку і накіроўваліся з залы прыбыцця на дарогу, якая вядзе з аэрапорта Багдада, калі былі ўражаны двума паслядоўнымі кіраванымі ракетамі, выпушчанымі не з беспілотніка, а з баявога верталёта. Другая машына, у якой ехалі целаахоўнікі, таксама была падарваная[5].

    Прэзідэнт ЗША Дональд Трамп пасля правядзення спецаперацыі апублікаваў у сваім Twitter амерыканскі сцяг[5].

    Як высветлілася 28 студзеня ў сувязі з крушэннем амерыканскага транспартнага самалёта ў Афганістане, дзе загінуў супрацоўнік ЦРУ Майкл дэ Андрэа, ён жа і кіраваў атакай на аэрапорт. Андрэа таксама прыпісваюць арганізацыю забойства 300 дэманстрантаў падчас хваляванняў у Іраку[21].

    Правамернасць

    Як заявіў саветнiк прэзідэнта ЗША па пытаннях нацыянальнай бяспекі Роберт О’Браэн, амерыканскія ваенныя здзейснілі забойства іранскага генерала ў адпаведнасці са становішчам Дазволу на прымяненне ваеннай сілы супраць тэрарыстаў (AUMF)[22]. Юрыст-міжнароднік, дацэнт юрыдычнага факультэта Вышэйшай школы эканомікі Глеб Богуш заявіў, што, нанёсшы авіяўдар, ЗША пераступілі норму міжнароднага права, якая забараняе адвольнае пазбаўленне чалавека жыцця[22].

    Белтэлерадыёкампанія адзначае, што ЗША толькі пасля атакi на аэрапорт запыталі ў Савеце Бяспекі ААН ацэнку нападу на амерыканскае пасольства ў Іраку, а сам удар быў праведзены без узгаднення з іракскімі ўладамі[23].

    Спецыяльны дакладчык па пазасудовых расправах і пакараннях смерцю Упраўлення Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека Агнес Каламар заявіла, што «мэтанакіраванае забойства Касема Сулеймані, хутчэй за ўсё, незаконна і парушае міжнароднае гуманітарнае права»[24][25].

    Наступтсвы

    Атака прывяла да эскалацыi амерыкана-iранскага канфлiкту. З-за гэтага падчас сусветных таргоў нафта падаражэла да максімуму з верасня 2019 года (у сярэднiм на 4 %)[23][26].

    4 студзеня ля будынка пасольства ЗША адбыўся выбух. Інфармацыі пра забітых і параненых няма. Разам з тым, бліжэйшыя тэрыторыі штаба сіл бяспекі Ірака падвергнуліся мінамётнаму абстрэлу. Адзначаецца, што інцыдэнт адбыўся на поўначы краіны ў правінцыі Найнава. Невядомыя абстралялі ўрадавыя будынкі блізу штаба, якія выкарыстоўваліся ваеннымі ЗША. Акрамя таго, ракетным ударам падвергліся квартал аль-Джадрыя і таксама размешчаная на поўначы ваенная база «Балада», якую выкарыстоўвалі амерыканскія сілы[27].

    5 студзеня ўрад Ірана аб’явіў, што адмаўляецца ад апошніх абмежаванняў па ядзернай здзелцы, заключанай у 2015 годзе Іранам і шасцёркай міжнародных пасярэднікаў. Тэгеран заявіў, што гатовы вярнуцца да выканання абавязацельстваў у выпадку зняцця санкцый, а таксама напрамую звязаў сваё рашэнне з забойствам Сулеймані. Іранскія ўлады дадалі, што працягнуць супрацоўніцтва з МАГАТЭ і вернуцца да выканання сваіх абавязацельстваў па ядзернай здзелцы, калі санкцыі ў дачыненні да краіны будуць знятыя, а інтарэсы краіны будуць улічаныя[28].

    Багдад расцаніў забойства Сулейманi як парушэнне ўмоў размяшчэння амерыканскіх вайскоўцаў у Іраку. 5 студзеня 2020 года іракскі парламент прагаласаваў за вывад замежных войскаў з краіны[29]. Аднак амерыканскі прэзідэнт Д. Трамп адмовіўся выводзіць вайсковыя кантынгенты, пакуль Ірак не заплаціць за пабудаваныя амерыканцамі базы, у адваротным выпадкі на краіну будуць накладзеныя магутныя санкцыі[30].

    Рэакцыя

    Iрак i Iран

    У той жа дзень два найбуйнейшых блока ў парламенце Ірака — «Саірун» і «аль-Фатх» — заклікалі прыняць закон аб вывадзе замежных войскаў з тэрыторыі краіны[31].

    Былы прэм’ер-міністра Ірака Адзіль Абдул-Махдзі раскрытыкаваў аперацыю ЗША. Палітык заявіў, што аперацыя ЗША з’яўляецца «небяспечнай эскалацыяй, якая запаліць кнот разбуральнай вайны ў Іраку, у рэгіёне і свеце». Міністр замежных спраў Ірана Джавад Зарыф назваў аперацыю «актам міжнароднага тэрарызму» і прыгразіў наступствамі[32].

    Духоўны лідар іракскіх шыітаў аятала Алі Сістані заклікаў іракцаў да адэкватным паводзінам і стрыманасці ў сувязі з забойствам кіраўніка спецпадраздзялення «Кудс»[33]. У сваю чаргу Вярхоўны лідар Ірана Алі Хаменеі паабяцаў адпомсціць за смерць генерала[34].

    Пазней у сталіцы Ірана Тэгеран некалькі дзясяткаў тысяч чалавек выйшлі на антыамэрыканскі мітынг. Пратэстоўцы скандавалi «смерць Амерыцы» і трымалi ў руках постэры з фотам Касема Сулейманi. Такія ж мітынгі прайшлі ў гарадах Эрак, Байнурд, Хамадан, Хармазган, Санандай, Семнан, Шыраза і Езд. Пратэстная акцыя таксама прайшла ля офіса ААН у Тэгеране. Удзельнікі акцый спальвалі амерыканскія і брытанскія сцягі. Нават у некаторых мячэцях падчас пятнічнай малітвы прыхаджане выкрыквалі антыамерыканскія лозунгі[35].

    ЗША

    У камюніке Міністэрства абароны ЗША групоўка «Сілы Аль Кудс» і асабіста Касем Сулейманi названыя тэрарыстамі, адказнымі за гібель сотняў амерыканскіх вайскоўцаў. І далей: «Злучаныя Штаты будуць і надалей прымаць усе неабходныя меры па абароне сваіх грамадзян і інтарэсаў ЗША, дзе б яны ні знаходзіліся»[36]. Дзяржсакратар ЗША Майк Пампеа ў інтэрв’ю CNN заявіў, што «удар быў непазбежным», аперацыя «дазволіла выратаваць жыцці амерыканцаў», а ЗША «гатовыя да любога магчымага адказу Ірана»[37][38]. Ён жа напісаў у Twitter, што жыхары Ірака радуюцца забойству генерала[39][40]:

    «Іракцы — іракцы! — Танчаць на вуліцах у падтрымку свабоды. Яны ўдзячныя, што генерала Сулейманi больш няма».

    Былы віцэ-прэзыдэнт ЗША Джо Байдэн распаўсюдзіў заяву, у якой назваў забойства Сулейманi «эскалацыяй ў небяспечным рэгіёне» і заявіў, што замест спробы прадухіліць «далейшыя напады Ірана» «гэтыя дзеянні амаль напэўна будуць мець супрацьлеглы эфект і прэзідэнт Трамп толькі што кінуў дынаміт у парахавую бочку»[41][42].

    Cенатор-рэспубліканец Ліндсі Грэм ухваліў забойства Сулейманi, назваўшы яго «рашучымі дзеяннямі прэзідэнта Дональда Трампа супраць іранскай агрэсіі», якія ён ўхваляе[43][44]. Сенатар-рэспубліканец Марка Рубіа назваў аперацыю ЗША «абарончымі дзеяннямі», але пры гэтым асудзіў дзеянні Трампа, назваўшы іх «безразважнымі» і «імпульсіўным»[45]. Сенатар-дэмакрат і кандыдат у прэзідэнты ЗША Берні Сандэрс асудзіў атаку, назваўшы яе «небяспечнай эскалацыяй», якая «набліжае да яшчэ адной катастрафічнай вайне на Блізкім Усходзе»[46][47].

    Спікер Палаты прадстаўнікоў Кангрэсу ЗША Нэнсі Пэласі заявіла, што забойства Сулейманi выклікала рызыку небяспечнай эскалацыі гвалту і запатрабавала ад Белага дома неадкладна праінфармаваць Кангрэс аб сітуацыі, якая склалася[48].

    4 студзеня на фоне атакі на Багдадскі аэрапорт каля Белага дома адбылася акцыя пратэсту супраць палітыкі Вашынгтона на Блізкім Усходзе і магчымай вайны Злучаных Штатаў з Іранам. У сталічнай рэзідэнцыі прэзідэнта ЗША Дональда Трампа сабраліся некалькі сотняў дэманстрантаў, многія трымалі ў руках самаробныя плакаты з надпісамі «Спыніце бамбіць Ірак!» І «Выводзьце войскі ЗША з Ірака!»[49]. Падобнае мерапрыемства адбылося на плошчы Таймс-сквер у Нью-Ёрку. У шэсці ўдзельнічалі прадстаўнікі грамадскіх, рэлігійных, ветэранскіх і іншых арганізацыяў. Пратэстоўцы прынеслі з сабой сцягі Ірана і партрэты загінулага Сулейманi[50].

    Палесцiна

    Палесцiнскі рух ХАМАС выступіў з асуджэннем забойства. У заяве групоўкі гаворыцца[34]:

    «ХАМАС выказвае глыбокія спачуванні іранскаму камандаванню і народу ў сувязі з гібеллю Касема Сулейманi, аднаго з самых выбітных іранскіх камандуючых, які адыграў вялікую ролю ў падтрымцы палестынскага супраціву ў розных напрамках».

    Кіраўніцтва iншай палесцiнскай групоўкі «Джыхад Аль-Іслямі», у сваю чаргу, выказала ўпэўненасць, што іранскі народ працягне барацьбу супраць «амерыканскай гегемоніі», запэўніўшы ў тым, што палесцiнскі супраціў па-ранейшаму застанецца на баку іракцаў да поўнага вызвалення Ірака і Палесціны. Рух «Джыбха Шаабія» назваў забойства Сулейманi асаблівым відам агрэсіі ЗША ў каардынацыі з Ізраілем[34].

    Астатнi свет

    Міністэрства замежных спраў Расійскай Федэрацыі выказала спачуванні іранскаму народу і заявіла, што забойства генерала з’яўляецца «авантурным крокам, які прывядзе да росту напружанасці ва ўсім рэгіёне»[51]. З асуджэннем дзеянняў амерыканскіх вайскоўцаў таксама выступілі Сірыя і Францыя[52]. У сваю чаргу Ізраіль, Саудаўская Аравія, ААЭ, Іарданія і Егіпет падтрымалі атаку[53].

    Канцлер ФРГ Ангела Меркель, прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон і прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі Барыс Джонсан заклікалі Іран да стрыманасцi.

    Між тым, Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін і французскі лідар Эмануэль Макрон правялі тэлефонныя перамовы, у ходзе якіх яны абмеркавалі забойства іранскага генерала Касема Сулейманi амерыканскімі вайскоўцамі. Як заявіла прэс-служба Крамля: «З абодвух бакоў выказана заклапочанасць у сувязі з гібеллю камандуючага сіламі спецыяльнага прызначэння «Кудс» Корпуса вартавых Ісламскай рэвалюцыі Ірана Касема Сулейманi ў выніку ракетнага ўдару ЗША па аэрапорце Багдада». Удакладняецца, што кіраўнікі дзвюх дзяржаў канстатавалі, што гэтая акцыя можа сур’ёзна абвастрыць сітуацыю ў рэгіёне. Прэс-служба Крамля дадала, што Пуцін і Макрон таксама абмеркавалі сітуацыю ў Сірыі і Лівіі[54].

    Прэм’ер-міністр Ізраіля Біньямін Нетаньяху паведаміў пра «падтрымцы дзеянняў ЗША», назваў Сулейманi «адказным за гібель амерыканскіх грамадзян і многіх іншых нявінных людзей», заявіў, што генерал «планаваў чарговыя атакі»[55][56]; па словах палітыка, «прэзыдэнт ЗША заслугоўвае ўсялякіх хвал за хуткія, рашучыя і магутныя дзеянні», а ЗША «маюць права на самаабарону».

    Міністр абароны Вялікабрытаніі Бэн Уолес заявіў, што генерал Сулеймані быў забіты ЗША, таму што яны маюць права «абараняць сябе ад тых», хто пагражае іх грамадзянам. Уолес дадаў, што за апошнія тры месяцы армію ЗША ў Іраку не раз атакавалі апалчэнцы, якія маюць падтрымку з боку Ірана, і Сулейманi з’яўляўся для Злучаных Штатаў пагрозай[57].

    Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрэш заклікаў бакі да стрыманасці і заявіў, што «свет не павінен дапусціць яшчэ адну вайну ў Персідскім заліве»[58].

    Гл. таксама

    Зноскі

    1. ↑ Top Iranian General Qassim Suleimani Is Killed on Trumps’s Orders. Officials Say (нявызн.). The New York Times (2 студзеня 2020). Архівавана з першакрыніцы 3 January 2020.
    2. ↑ Lawler, Dave. U.S. kills top Iranian commander Qasem Soleimani (нявызн.), Axios (2 January 2020).
    3. ↑ Top Iranian general killed by US in Iraq(нявызн.) , BBC (3 January 2020).
    4. ↑ Власти Ирана пообещали отомститьза убийство генерала Сулеймани // Sputnik Belarus, 3 января 2020
    5. 1 2 3 США нанесли ракетный удар по Багдаду. Погиб генерал Корпуса стражей исламской революции Архівавана 3 студзеня 2020. // ТУТ БАЙ МЕДИА, 3 января 2020
    6. ↑ Американские военные были обстреляны на базе в Ираке // Военное обозрение, 28 декабря 2019
    7. ↑ Глава Ирака осудил нападение протестующих на посольство США в Багдаде // РИА Новости, 31 декабря 2019
    8. ↑ США направят в Ирак 750 военных после нападения на посольство // Буквы, 1 января 2020
    9. ↑ Гаспарян об убийстве Сулеймани (Видео на Youtube)(недаступная спасылка)
    10. ↑ Statement by the Department of Defense(нявызн.) . U.S. DEPARTMENT OF DEFENSE. Праверана 3 студзеня 2020.
    11. ↑ Пентагон подтвердил гибель лидера «Аль-Кудс» Сулеймани в результате ракетного удара США (нявызн.). ТАСС. Праверана 3 студзеня 2020.
    12. ↑ Конгресс США не был уведомлен заранее о нанесении США удара по Сулеймани (нявызн.). ТАСС. Праверана 3 студзеня 2020.
    13. ↑ Администрация США не уведомила конгресс об операции против Сулеймани(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    14. ↑ Crowley, Michael. Top Iranian General Qassim Suleimani Is Killed on Trump’s Orders, Officials Say (нявызн.), The New York Times (2 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    15. ↑ NYT: лидера “Аль-Кудс” устранили с помощью американских БПЛА (нявызн.). ТАСС. Праверана 3 студзеня 2020.
    16. ↑ Frank Miles. Trump orders attack that kills Iranian Gen. Qassim Soleimani, other military officials in Baghdad, Pentagon says(нявызн.) . Fox News (2 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    17. ↑ Fox: лидера “Аль-Кудс” опознали по кольцу (нявызн.). ТАСС. Праверана 3 студзеня 2020.
    18. ↑ Tom O’Connor, James LaPorta On 1/2/20 at 7:34 PM EST. Trump orders U.S. drone strike killing Iranian general who had “plans to attack” American diplomats and military(англ.) . Newsweek (2 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    19. ↑ СМИ: в Пентагоне ждут результата теста ДНК для подтверждения смерти лидера «Аль-Кудс» (нявызн.). ТАСС. Праверана 3 студзеня 2020.
    20. ↑ УБИТ ОДИН ИЗ САМЫХ ВЛИЯТЕЛЬНЫХ ПРЕДСТАВИТЕЛЕЙ ИСЛАМСКОГО МИРА ОТКРЫТО УГРОЖАВШИХ США // Pravda-tv.ru, 3 января 2020
    21. ↑ Организатор убийства генерала Сулеймани погиб в Афганистане в авиакатастрофе Архівавана 28 студзеня 2020. // ИноСМИ, 28 января 2020
    22. 1 2 В Белом доме назвали основания для убийства иранского генерала Сулеймани Архівавана 4 студзеня 2020. // ТУТ БАЙ МЕДИА, 4 января 2020
    23. 1 2 Тэгеран абяцае «знішчальны адказ» за забойства генерала Сулеймані // Белтэлерадыёкампанія, 3 студзеня 2020
    24. ↑ Agnes Callamard. #Iraq: The targeted killings of Qasem Soleiman and Abu Mahdi Al-Muhandis are most lokely unlawful and violate international human rights law: Outside the context of active hostilities, the use of drones or other means for targeted killing is almost never likely to be legal (1)(англ.) . @AgnesCallamard (1 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    25. ↑ Убийство генерала Сулеймани, вероятнее всего, незаконно, заявили в ООН(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    26. ↑ Qasem Soleimani: US kills top Iranian general in Baghdad air strike
    27. ↑ Окрестности штаба сил безопасности Ирака подверглись обстрелу — Газета. Ru, 4 января
    28. ↑ Иран вышел из ядерной сделки и грозит США военным ударом Архівавана 6 студзеня 2020.
    29. ↑ Иракский парламент проголосовал за вывод иностранных войск из страны(руск.) . РИА Новости (5 студзеня 2020). Праверана 7 студзеня 2020.
    30. ↑ Трамп отказался выводить войска из Ирака, пока Багдад не заплатит за американскую военную базу
    31. ↑ В парламенте Ирака призвали принять закон о выводе иностранных войск // РИА Новости, 3 января 2020
    32. ↑
    33. ↑ Лидер шиитов Ирака призвал к сдержанности после убийства Сулеймани
    34. 1 2 3 Палестинские движения сопротивления осудили убийство Сулеймани // РИА Новости, 3 января 2020
    35. ↑ Убийство Касема Сулеймани. В Иране протестуют десятки тысяч людей — фото
    36. ↑ Statement by the Department of Defense
    37. ↑ Mike Pompeo’s full interview on airstrike that killed top Iranian general Qasem Soleimani - CNN Video (нявызн.). Праверана 3 студзеня 2020.
    38. ↑ Помпео: США готовы к возможному ответу Ирана на убийство Сулеймани(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    39. ↑ Secretary Pompeo. Iraqis — Iraqis — dancing in the street for freedom; thankful that General Soleimani is no more.pic.twitter.com/huFcae3ap4(англ.) . @SecPompeo (1 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    40. ↑ Помпео заявил, что иракцы радуются убийству Сулеймани(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    41. ↑ Байден назвал убийство Сулеймани эскалацией в опасном регионе(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    42. ↑ Anna Kaplan. Joe Biden on Killing of Qassem Soleimani: ‘Trump Tossed a Stick of Dynamite Into a Tinderbox’(англ.) . The Daily Beast (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    43. ↑ Lindsey Graham. I appreciate President @realDonaldTrump’s bold action against Iranian aggression. To the Iranian government: if you want more, you will get more.(англ.) . @LindseyGrahamSC (1 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    44. ↑ Американский сенатор Грэм одобрил убийство Сулеймани(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    45. ↑ В США сенатор назвал операцию против Сулеймани оборонительными мерами(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    46. ↑ Bernie Sanders Condemns Trump for Putting US on Path to ‘Another Disastrous War in the Middle East’(англ.) . Common Dreams. Праверана 3 студзеня 2020.
    47. ↑ Кандидат в президенты США назвал убийство Сулеймани опасной эскалацией(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    48. ↑ Пелоси заявила, что убийство Сулеймани вызвало риск эскалации насилия(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    49. ↑ У Белого дома прошла акция протеста против войны с Ираном // Комсомольская правда, 4 января 2020
    50. ↑ В Нью-Йорке прошёл антивоенный митинг на фоне убийства Сулеймани — РИА Новости, 4 января 2020
    51. ↑ МИД РФ назвал убийство генерала КСИР «авантюрным шагом» Пентагона(руск.) . Российская газета (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    52. ↑ https://youtu.ru/7IkP5oUPe5o(недаступная+спасылка)
    53. ↑ Реакция Евросоюза на ликвидацию Сулеймани разочаровала Помпео(недаступная спасылка)
    54. ↑ Путин и Макрон обсудили убийство генерала Сулеймани — RT на русском, 3 января 2020
    55. ↑ Netanyahu returns to Israel from Athens after Soleimani assassination (нявызн.). The Jerusalem Post | JPost.com. Праверана 3 студзеня 2020.
    56. ↑ Нетаньяху заявил о поддержке США после убийства иранского генерала Сулеймани (нявызн.). ТАСС. Праверана 3 студзеня 2020.
    57. ↑ Британия оправдала убийство Сулеймани
    58. ↑ Генсек ООН после убийства Сулеймани призвал стороны к сдержанности(руск.) . РИА Новости (3 студзеня 2020). Праверана 3 студзеня 2020.
    Тэмы гэтай старонкі (7):
    Катэгорыя·Тэрарыстычныя акты 2020 года
    Катэгорыя·2020 год у Іраку
    Катэгорыя·Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы
    Катэгорыя·Падзеі 3 студзеня
    Катэгорыя·Студзень 2020 года
    Катэгорыя·Іранскі крызіс
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі