wd wp Пошук:

Яўхім Марахоўскі

Яўхім Марахоўскі, свецкае імя Ілья (каля 1576, Львоў[1]19 лютага 1631, Уладзімір-Валынскі[2]) — уніяцкі епіскап уладзімірскі і берасцейскі, рэлігійны пісьменнік-палеміст.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і шляхціча Рускага ваяводства Сцяпана Марахоўскага герба «Корчак»[3][4]. З 1596 па 1603 г. вывучаў філасофію і тэалогію ў Грэчаскім Калегіуме Св. Афанасія ў Рыме[5]. Пасля вяртання ў Рэч Паспалітую адзін з найбліжэйшых паплечнікаў уняцкага мітрапаліта Іпація Пацея ў справе пашырэння уніі. Выконваў асабістыя даручэнні мітрапаліта ў розных справах .[6] . З 1609 г. сакратар караля Жыгімонта III Вазы[7]. 9 жніўня 1613 г. пасля смерці Іпація Пацея атрымаў каралеўскі прывілей на Уладзімірскую і берасцейскую епархію[8]. 3 ліпеня 1614 г. пасвечаны мітрапалітам Іосіфам Вельямінам Руцкім на пасаду епіскапа Уладзімірскага і берасцейскага[9]. Энергічна распаўсюджваў царкоўную унію на тэрыторыі епархіі, у тым ліку і адміністрацыйнымі сродкамі, што выклікала супраціўленне праваслаўных. У сеймавай інструкцыі 1616 г. валынская шляхта дамагалася скасавання каралеўскага прывілея на епархію, дадзенага Я. Марахоўскаму, і перадачы ўладыцтва ўраджэнцу Валыні[10]. Але гэтыя захады не мелі станоўчага выніку. У 1629 г. Яўхім Марахоўскі ўдзельнічаў у падрыхтоўцы супольнага сабора праваслаўных і грэка-католікаў у Львове з мэтай наступнага заключэння новай царкоўнай уніі. Меркавалася напярэдадні сабора паслаць яго як «вельмі вучонага» епіскапа для дыскусій па багаслоўскіх пытаннях з праваслаўнымі[11]. Дэталі плана абмяркоўваліся 9 ліпеня 1629 г. на уніяцкім царкоўным саборы ва Уладзіміры Валынскім[12]. Але, паколькі ідэю новай уніі не падтрымала большасць праваслаўнай шляхты і духавенства, сабор у Львові так і не адбыўся. Яўхім Марахоўскі клапаціўся аб адукацыі духавенства. На Кобрынскім саборы 1626 г. ён ахвяраваў 2000 фларынаў на адкрыццё ўніяцкай семінарыі[13]. Матэрыяльна падтрымліваў уніяцкую школу ва Уладзіміры Валынскім. Каля 1626 г. у сталіцы епархіі заснаваў брацтва Прачыстай Маці Божай і шпіталь [14] Выдаткаваў грошы на аднаўленне кафедральных цэркваў і літургічнага начыння ва Уладзіміры Валынскім і Берасці[15]. Памёр у лютым 1631 г., пахаваны, згодна запавету, ва Уладзіміры Валынскім[16].

Творчасць

Яўхім Марахоўскі адзін з першых уключыўся ў літаратурную палеміку з праваслаўнымі ў абарону царкоўнай уніі. Пісаў на польскай мове.

Яго першая апублікаваная праца пад тытулам «Парыгорыя або заспакаенне з’едлівага Ляманту уяўнай Божай Царквы» (1612) напісана ў адказ на «Трэнас» (1610) праваслаўнага публіцыста Мялеція Сматрыцкага. Твор мае падкрэсленна апалагетычны харатар. Аўтар паказвае перавагі Каталіцкай Царквы ў веравучэнні, царкоўнай арганізацыі і абраднасці над Праваслаўнай. Вялікая колькасць цытатаў з Бібліі і твораў Айцоў Царквы, сакавітая мова дазваляюць залічыць «Парыгорыю» да лепшых узораў палемічнай літаратуры Рэчы Паспалітай ХVII ст.

Прычыны падзелу Хрысціянскай Царквы на Каталіцкую і Праваслаўную аналізуюцца ў кнізе «Размовы пра пачатак адарвання Грэчаскай Царквы ад Рымскага Касцёла» (1622)[17]. Яўхім Марахоўскі — аўтар першага друкаванага жыццепіса Іасафата Кунцэвіча («Рэляцыя пра жорсткае забойства Іасафата епіскапа полацкага» (1624). (На думку украінскага гісторыка Івана Скрутэня(укр.) бел. твор напісаны мітрапалітам Іосіфам Вельямінам Руцкім, а Я. Марахоўскі быў яго выдаўцом).[18]. Пераклаў з грэчаскай на польскую мову кнігу візантыйскага гісторыка Х ст. Нікіты Пафлагона(руск.) бел. «Жыццё Святога Ігнація патрыярха Царградскага» (1624)[19].

Зноскі

  1. Blazejovskyj Dmytro. Byzantine Kyivan rite students in Pontificial colleges, and in seminaries, universities and institutes of central and western Europe, 1576—1983. - Romae, 1984.— Page 82 – № 4. ,
  2. Архив Юго – Западной России. – Часть 1. – Том VI – Киев, 1883 – № 253 – С. 623 – 630; -№ 255 – С. 632 – 633
  3. Blazejovskyj Dmytro. Byzantine Kyivan rite students in Pontificial colleges, and in seminaries, universities and institutes of central and western Europe, 1576—1983. — Romae, 1984.— Page 82 — № 4.
  4. Niesecki Kasper. Herbarż Polski — T. VI — W Lipsku, 1841. — .S. 463—464
  5. Blazejovskyj Dmytro. Byzantine Kyivan rite students in Pontificial colleges, and in seminaries, universities and institutes of central and western Europe, 1576—1983. — Romae, 1984.— Page 82 — № 4.
  6. Жукович П. С. Сеймовая борьба православного западнорусского дворянства с церковной унией (до 1609 г.) — С — Петербург, 1901 — Стар. 555, 560, 562, 563
  7. Ludomir Bienkowski . Morochowski Eliasz Joachim // Polski Słownik Biograficzny. — T. 21 — Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk. 1976 — S. 778.
  8. Архив Юго — Западной России. — Часть I — Том VI — Киев. 1883. — № СLXVI — C. 422—424.
  9. Описание документов архива западнорусских униатских митраполитов. — Спб.,1897 — Т. 1 — № 368. — С. 150—151
  10. Теодорович Н. Город Владимир Волынской губернии в связи с историей волынской иерархии — Почаев, 1893. — С. 74
  11. Хома І. Ідея спільного синоду в 1629 р. — Богословія — Рим, 1973 — т. 37, — Стар. 17.
  12. Хома І. Ідея спільного синоду в 1629 р. — Богословія. — Рим, 1973 — т. 37, — Стар. 22 — 23.
  13. Kulczynski I. Specimen Ecclesiae Ruthenicae ab origine susceptae fidei ad nostra usquè tempora in suis capitibus seu primatibus Russiae cum S. Sede Apostolica Romana semper unitae…— Parisiis, 1859 — P. 216.
  14. Архив Юго — Западной России. — Часть 1. — Том VI — Киев, 1883 — № 253 — С. 623—630.
  15. Ludomir Bienkowski. Morochowski Eliasz Joachim // Polski Słownik Biograficzny. — T. 21 — Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk. 1976 — S. 778.
  16. Архив Юго — Западной России. — Часть 1. — Том VI — Киев, 1883 — № 253 — С. 623—630; -№ 255 — С. 632—633.
  17. Олена Бай. Унійний вимір польськомовної прози Йоахима Іллі Мороховського(недаступная спасылка) // Київські полоністичні студії. Збірник наукових праць. ― Том XVIII. ― Київ 2011. ― С. 126—131
  18. Й. Скрутень. Перший життєпис Св. Йосафата.//Записки Чина Св. Василія Великого. — Том. 1 — Вип.2 - 3 — Жовква. 1925. — Стар. 363
  19. Ozorowski Edward. Eklezjologia unicka w Polsce w latach 1597 – 1720 // Wiadomości Kościelne Archidiecezji Białostockiej. – 1978 - № 4 – S. 74 – 75.

Творы

Тэмы гэтай старонкі (15):
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з ручной вікіфікацыяй дат у картцы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з украінскай
Катэгорыя·Памерлі ў 1631 годзе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1576 годзе
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Львове
Катэгорыя·Памерлі 19 лютага
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з рускай
Катэгорыя·Постаці ўсходняга каталіцтва
Катэгорыя·Постаці ўкраінскага ўсходняга каталіцызму
Катэгорыя·Уладзімірскія і берасцейскія ўніяцкія епіскапы
Катэгорыя·Памерлі ва Уладзіміры-Валынскім
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Базыльяне