Э́йшышкес (літ.: Eišiškės, традыцыйная беларуская назва — Эйшы́шкі) — горад у Літве, на рацэ Вярсяка. Уваходзяць у склад Шальчынінкайскага раёна Вільнюскага павета. Насельніцтва 3575 чал. (2010). Знаходзіцца за 33 км ад Шальчынінкая, за 70 км на паўднёвы захад ад Вільнюса, каля граніцы з Беларуссю.
Эйшышкі — былое магдэбургскае мястэчка гістарычнай Лідчыны (частка Віленшчыны).
Паводле падання з Хронікі Быхаўца тапонім «Эйшышкі»[2] ўтварыўся ад імя міфічнага князя жамойцкага Эйкшыса[3]. Варыянты назвы паселішча ў гістарычных крыніцах: Wesisken і Eykschissken (1384), Eyksiskindorfee (1387), Eyxyszki (1492), Ejszyszki (1400), Ейшышки (1470).
Існуе версія, што паселішча было заснаванае ў 1070 годзе Эйшысам, палкаводцам літоўскага князя Эрдзівіла[4]. Першы пісьмовы ўспамін пра Эйшышкі датуецца 1384 годам і змяшчаецца ў дагаворы паміж вялікім князем Вітаўтам і Тэўтонскім ордэнам. Тым часам паводле сведчання гісторыка і этнографа першай паловы XIX стагоддзя Юзафа Ярашэвіча, на яўрэйскіх могілках мястэчка знаходзіўся надмагільны камень з надпісам 1170. У 1398 годзе ў Эйшышках збудавалі першы касцёл. З 1524 года дзейнічала школа.
У часы Трынаццацігадовай вайны (1654—1667) у 1655 годзе Эйшышкі захапіла і ўшчэнт зруйнавала войска Маскоўскай дзяржавы, другі раз мястэчка спалілі шведы ў Вялікую Паўночную вайну.
У XVII стагоддзі кароль і вялікі князь Ян Сабескі надаў Эйшышкам магдэбургскае права і герб[5] (адноўленае Станіславам Аўгустам у 1792 годзе). Праз мястэчка праходзіў важны гандлёвы шлях з Вільні ў Кракаў. Станам на 1738 год тут было 56 будынкаў. У другой палове XVIII стагоддзя існавалі школа і ратуша. У 1791 годзе Эйшышкі сталі цэнтрам павета Віленскага ваяводства (з 1793 у Мерацкім ваяводстве)[6].
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Эйшышкі апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, у Лідскім павеце Віленскай губерні. Станам на 1814 год у мястэчку было 67 будынкаў, на 1829 год — 101 (18 хрысціянскіх і 83 іўдзейскія), на 1863 год — 103. У 1866 годзе працавалі 4 бровары, 2 гарбарні, вадзяны млын. У XIX стагоддзі каля Эйшышак дзейнічала тэлеграфная станцыя на лініі Варшава — Санкт-Пецярбург. У 1847—1852 гадах паводле праекта Тэадора Нарбута тут збудавалі мураваны касцёл Ушэсця Гасподняга. Паводле звестак за 1852—1853 гады ў Эйшышках налічвалася 40 цэхавых рамеснікаў і найбольшая сярод мястэчак Лідчыны колькасць рамесных спецыяльнасцей.
У Першую сусветную вайну Эйшышкі занялі нямецкія войскі. Увосень 1918 года тут сфарміравалася самаабарона — польская ваенная арганізацыя, мэтай якой была абарона мястэчка ад бальшавікоў. Узначаліў яе капітан Казімір Ільцэвіч[7]. 7 чэрвеня 1919 года Эйшышкі разам з усім Лідскім паветам увайшлі ў склад Віленскай акругі Грамадзянскай Управы Усходніх Земляў — часовай польскай адміністрацыйнай адзінкі[8].
Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Эйшышкі апынуліся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе сталі цэнтрам гміны. За польскім часам мястэчка называлі «Віленскім прадмесцем», бо перакупнікі з Вільні прыязджалі сюды набываць разнастайныя прадукты[9].
У 1939 годзе Эйшышкі былі перададзены Літве. 3 жніўня 1946 паселішча атрымала статус горада. У 1950 Эйшышкес стаў цэнтрам раёна (з 1972 у Шальчынінкайскім раёне).
У Эйшышкесе працуюць 3 сярэднія, музычная і спартыўная школы, дашкольныя ўстановы.
Дзейнічаюць бібліятэка, 2 спартыўныя залы.