Рэспубліканская грамадская моладзевая арганізацыя «Грамадзянскі форум» (руск.: Республиканская общественная молодежная организация «Гражданский форум», англ.: Liberal Youth Organization “Civil Forum”) — беларуская зарэгістраваная незалежная моладзевая арганізацыя — пляцоўка для самарэалізацыі і зносін беларускай моладзі.
«Грамадзянскі форум» быў створаны ў 1995 годзе дэпутатам Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь Уладзімірам Навасядам[1] і зарэгістраваны Міністэрствам юстыцыі 10 верасня 1996 года. Да парламенцкіх выбараў 2000 года «Грамадзянскі форум» з’яўляўся моладзевай фракцыяй Аб’яднанай грамадзянскай партыі (АГП)[2]. Пасля адмовы выконваць рашэнне партыі байкатаваць выбары[3] АГП парывае стасункі з «Грамадзянскім форумам» і стварае альтэрнатыўную арганізацыю «Моладзь АГП». «Грамадзянскі форум» фактычна робіцца самастойнай арганізацыяй[4]. На гэтых выбарах лідар арганізацыі Уладзімір Навасяд абраны ў дэпутаты Палаты прадстаўнікоў, пасля чаго «Грамадзянскі форум» сумесна з дэпутацкай групай «Рэспубліка» пачынае лабіяваць законапраекты па змене выбарчага заканадаўства, альтэрнатыўнай вайсковай службе, адмене абавязковага размеркавання выпускнікоў ВНУ і т. д. (збор подпісаў у іх падтрымку і інфармацыйныя кампаніі)[5]. У ліпені 1999 г. «Грамадзянскі форум» публікуе першы нумар уласнай моладзевай газеты «Моладзевы праспект» [6], якая выходзіла 6 гадоў (зачыненая Міністэрствам інфармацыі ў лістападзе 2005 г.[7]). З 2001 г. у шэрагах членаў «Грамадзянскага форума» афармляецца ініцыятыва стварыць у Беларусі першую ліберальную партыю — Партыю свабоды і прагрэсу (ПСП).
У 2005 годзе Уладзімір Навасяд сыходзіць са сваёй пасады, а старшынёй арганізацыі становіцца Вадзім Ахрэмка. З’езд 28 лістапада 2007 года абірае новага старшыню — члена Цэнтральнай рэвізійнай камісіі «Грамадзянскага форума» Сяpгeя Bapaнкевіча [8].
На з’ездзе 4 лістапада 2012 года новым старшынёй «Грамадзянскага форума» стала Ганна Івашкевіч.[9]
У канцы 2012 года з «Грамадзянскага Форума» вылучаецца «БАСС» (руск. «БОСС»; Брацтва арганізатараў студэнцкага самакіравання), як новая самастойная арганізацыя.
На з’ездзе 2 лістапада 2014 года новым старшынёй «Грамадзянскага форума» стаў Юрый Стукалаў, якi пераабiраўся на гэтую пасаду ў 2016 i 2018 гадах.
Падчас кастрычнiцкага з’езда ў 2020 года новым старшынёй арганiзацыi другi раз за гiсторыю была абрана жанчына — лiдар Гродзенскай гарадской арганiзацыi Маргарыта Савiцкая[10].
Рэспубліканская грамадская моладзевая арганізацыя «Грамадзянскі форум» (РГМА «Грамадзянскі форум») уяўляе сабой самастойную арганізацыю, заснаваную на добраахвотным аб’яднанні грамадзян для сумеснай рэалізацыі грамадзянскіх, сацыяльны, культурных і іншых праў. Чальцом арганізацыі можа стаць грамадзянін ва ўзросце ад 16 да 31 года, які пражывае ў Рэспубліцы Беларусь, які падзяляе яе мэты, прызнае праграму і выконвае патрабаванні Статута. Таксама членам арганізацыі з пісьмовага дазволу бацькоў або законных прадстаўнікоў можа стаць непаўнагадовы грамадзянін.
Арганізацыя з’яўляецца паўнапраўным членам Ліберальнага моладзевага руху Еўропы (LYMEC) [11], Міжнароднай федэрацыі ліберальнай моладзі (IFLRY)[12], «Еўрапейскай моладзевай сеткі меншасцей» (European Minority Youth Network — EMYN), а таксама EVS (European Volunteers Service). З 2012 г. Грамадзянскi форум актыўна ўдзельнiчае ў праграме моладзевых абменаў Erasmus Programme. З 2014 г. удзельнiчае ў распрацоўцы моладзевай палiтыкi праз праекты Савета Еўропы[13].
РГМА «Грамадзянскі форум» узнагароджаны аб’яднаннем Еўрапейскіх маладых кансерватараў Кубкам імя М. Тэтчар як лепшая дэмакратычная моладзевая арганізацыя Еўропы ў 1999 годзе [14].
«Грамадзянскі форум» праводзіць семінары, канферэнцыі, курсы для сваіх членаў, культурныя і спартыўныя мерапрыемствы, моладзевыя лагеры, трэнінгі і ролевыя гульні. Шматлікія мерапрыемствы спецыялізуюцца на навучанні моладзі перадвыбарным тэхналогіям[15]. Дзейнасць арганізацыі таксама накіраваная на абарону правоў студэнтаў, напрыклад 27 жніўня 2006 г. «Грамадзянскі форум» атрымаў афіцыйнае папярэджанне за публікацыю ў сваёй газеце «Моладзевы праспект» артыкулы аб дрэнных умовах у студэнцкіх інтэрнатах[16], а падчас абмеркавання законапраекта аб пазбаўленні студэнтаў некаторых сацыяльных гарантый «Грамадзянскі форум» звярнуўся да студэнтаў Беларусі і правёў акцыю «Дапамажы дэпутату падлічыць» [17]. Штогод арганізацыя і яе рэгіянальныя структуры праводзяць шэраг мерапрыемстваў, прысвечаных Магдэбургскаму праву. Сярод іх конкурсы складанняў сярод школьнікаў[18], оксфардскія дэбаты[19], распаўсюджванне інфармацыйных матэрыялаў[20]. З моманту свайго стварэння ў 1996 г. арганізацыя актыўна ўдзельнічае ў выбарчых кампаніях[21].
| Выбарчая кампанiя | Колькасць намiнаваных кандыдатаў | Колькасць абраных кандыдатаў | Найлепшыя вынiкi |
|---|---|---|---|
| Мясцовыя выбары 1999 г. | 1 | 0 | Няма дадзеных |
| Парламенцкiя выбары 2000 г. | 1 | 1 | Уладзiмiр Навасяд абраны дэпутатам па Купалаўскай выбарчай акрузе № 95[22] |
| Прэзiдэнцкiя выбары 2001 г. | - | - | - |
| Мясцовыя выбары 2003 г. | 15 | 1 | А. Цiмафееў абраны дэпутатам Горацкага раённага Савета дэпутатаў[23] |
| Парламенцкiя выбары 2004 г. | 4 | 0 | Няма дадзеных |
| Прэзiдэнцкiя выбары 2006 г. | - (падтрымка Аляксандра Мiлiнкевiча) | - | - |
| Мясцовыя выбары 2007 г. | 17 (разам з Партыяй свабоды i прагрэсу) | 0 | Няма дадзеных |
| Парламенцкiя выбары 2008 г. | 6 (разам з Партыяй свабоды i прагрэсу) | 0 | У. Навасяд — 2-е месца, 8898 галасоў (23,3 %)
С. Еўдакiмовiч — 3-е месца, 4802 галасы (9,31 %)[24] |
| Мясцовыя выбары 2010 г. | 21 (разам з Партыяй свабоды i прагрэсу) | 0 | Няма дадзеных |
| Прэзiдэнцкiя выбары 2010 г. | - (падтрымка незалежных кандыдатаў М. Статкевiча, А. Мiхалевiча, Дз. Вуса, сабрана 35 000 подпiсаў) | - | - |
| Парламенцкiя выбары 2012 г. | 2 | 0 | У. Навасяд — 2-е месца, 6886 галасоў (19,9 %)[25] |
| Мясцовыя выбары 2014 г. | 2 | 0 | Ю. Стукалаў — 3-е месца, 590 галасоў (12,17 %)[26] |
| Прэзiдэнцкiя выбары 2015 г. | - | - | - |
| Парламенцкiя выбары 2016 г. | 3 | 0 | Ю. Стукалаў — 3-е месца, 3467 галасоў (7,9 %)[27]
У. Навасяд — 4-е месца, 3624 галасы (9,2 %)[28] |
| Мясцовыя выбары 2018 г. | 3 | 0 | Ю. Стукалаў — 3-е месца, 486 галасоў (9,8 %)
А. Лазараў — 3-е месца, 447 галасоў (8 %)[29] |
| Парламенцкiя выбары 2019 г. | 1 | 0 | А. Iрхо — 5-е месца, 504 галасы (1,14 %)[30] |
| Прэзiдэнцкiя выбары 2020 г. | - (падтрымка альтэрнатыўных дэмакратычных кандыдатаў С. Цiханоўскай, В. Бабарыкі, В. Цапкалы) | - | - |
У 2020 г. арганiзацыя заняла актыўную ролю ў Прэзідэнцкіх выбарах ў Беларусі (2020). «Грамадзянскi форум» сабраў больш за 11 000 подпiсаў пад зваротам супраць праўладнай газеты СБ. Беларусь сегодня ў адказ на яе абражлiвую публiкацыю на старонцы Facebook у дачыненнi да беларусаў, што падтрымлiвалi альтэрнатыўных кандыдатаў у Прэзiдэнты[31]. На выбарах «Грамадзянскi форум» арганiзаваў буйную кампанiю незалежнага назiрання, якая ахапiла 40 выбарчых устаноў. Падчас гэтай кампанii былi зафiксаваны шматлiкiя парушэннi, апублiкаваныя ў справаздачы арганiзацыi[32]. У адказ на шматлiкiя рэпрэсii супраць студэнтаў i выкладчыкаў «Грамадзянскi форум» падрыхтаваў калектыўны зварот моладзевых арганiзацый да акадэмiчнага супольнiцтва Беларусi i свету, якi падпiсалi найбуйнейшыя незалежныя моладзевыя арганiзацыi краiны — Маладыя дэмакраты, Маладыя сацыял-дэмакраты — Маладая Грамада, Маладыя хрысцiянскiя дэмакраты, Актыўным быць файна — АБФ, Добрая воля, Дзедзiч[33].