wd wp Пошук: ⬜

Вуглавая скорасць

Вуглавая скорасць (сіняя стрэлка) у адну адзінку супраць гадзіннікавай стрэлкі

Вуглава́я ско́расць[1][2], ці вуглава́я ху́ткасць — фізічная велічыня, якая характарызуе, наколькі хутка змяняецца вугал павароту цела пры яго вярчэнні. Кажучы больш фармальна, вуглавая скорасць — гэта вытворная вугла павароту па часе:

ω

d Φ

d t

{\displaystyle \omega ={\frac {d\Phi }{dt}}}

$\{\displaystyle \omega =\{\frac \{d\Phi \}\{dt\}\}\}$ Пры павароце пункта, які рухаецца па акружнасці з радыусам R, на вугал

d Φ

{\displaystyle d\Phi }

$\{\displaystyle d\Phi \}$ яго перамяшчэнне складае:

d r

R d Φ

{\displaystyle dr=Rd\Phi }

$\{\displaystyle dr=Rd\Phi \}$ Адсюль вынікае сувязь між вуглавой і лінейнай скорасцю матэрыяльнага пункта:

v

d r

d t

= R

d Φ

d t

= ω R

{\displaystyle v={\frac {dr}{dt}}=R{\frac {d\Phi }{dt}}=\omega R}

$\{\displaystyle v=\{\frac \{dr\}\{dt\}\}=R\{\frac \{d\Phi \}\{dt\}\}=\omega R\}$ Такім чынам, пры вярчэнні кожны пункт цела мае сваю скорасць, якая залежыць ад яго адлегласці R ад воcі вярчэння. У той жа час, вуглавая скорасць усіх пунктаў (для абсалютна цвёрдага цела) аднолькавая.

Вуглавая скорасць можа разглядацца як вектар, які накіраваны ўздоўж восі вярчэння так, што калі глядзець у напрамку вектара, то вярчэнне адбываецца па гадзіннай стрэлцы. Вектар вуглавой скорасці належыць да псеўдавектараў.

Вектар вуглавой скорасці можна вызначыць наступным чынам:

{\displaystyle \mathbf {\omega } ={\frac {\mathbf {r} \times \mathbf {v} }{r^{2}}},}

$\{\displaystyle \mathbf \{\omega \} =\{\frac \{\mathbf \{r\} \times \mathbf \{v\} \}\{r^\{2\}\}\},\}$ дзе

{\displaystyle \mathbf {r} }

$\{\displaystyle \mathbf \{r\} \}$ — вектар радыуса, накіраваны ад цэнтра акружнасці да матэрыяльнага пункта.

Модуль вуглавой скорасці вымяраюць радыянамі за секунду.

Частата вярчэння — фізічная велічыня, роўная колькасці абаротаў, якія цела зрабіла за 1 секунду.

Гл. таксама

Зноскі

↑ Вучэбныя праграмы: Фізіка VI—XI класы. Астраномія XI клас. — Мн.: Нацыянальны інстытут адукацыі, 2012.
↑ Вуглавая скорасць // Беларуская энцыклапедыя т. 4, с. 285.

Літаратура

Вуглавая скорасць // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1997. — Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым. С. 285.

Тэмы гэтай старонкі (6):
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Фізічныя велічыні
Катэгорыя·Кінематыка
Катэгорыя·Скорасць
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара