Вале́рый Ві́льямавіч Цапка́ла, часам Цэпкала[2] (нар. 22 лютага 1965, Гродна) — беларускі палітык і дыпламат. Ініцыятар і стваральнік Беларускага Парку высокіх тэхналогій.
Выпускнік Маскоўскага інстытута міжнародных адносін. Кандыдат юрыдычных навук у галіне міжнароднага права. Уваходзіў у перадвыбарчы штаб Аляксандра Лукашэнкі на прэзідэнцкіх выбарах 1994 года, пасля яго перамогі першы намеснік Міністра замежных спраў Беларусі. Мае ранг надзвычайнага і паўнамоцнага пасла. З 24 лютага 1997 па 2 красавіка 2002 года займаў пасаду пасла Беларусі ў ЗША і Мексіцы. У 2005—2006 гадах упаўнаважаны прадстаўнік прэзідэнта ў Парламенце. З 7 кастрычніка 2005 па 2 сакавіка 2017 года быў дырэктарам Парку высокіх тэхналогій. З 2018 года прымае ўдзел у развіцці Інавацыйнага цэнтра Mirzo Ulugbek Innovation Center (MUIC).
Валерый Цапкала нарадзіўся 22 лютага 1965 года ў Гродне. Быў адзіным дзіцем у сям’і інжынераў-хімікаў Вільяма і Ніны Цапкалаў, якія былі накіраваны ў Гродна па размеркаванні на будаўніцтва азотнага завода, дзе адпрацавалі ўсё жыццё. Бацька скончыў Адэскі політэхнічны інстытут, маці — Харкаўскі інжынерна-эканамічны інстытут.
Вучыўся ў гродзенскай сярэдняй школе № 14 з паглыбленым вывучэннем англійскай мовы, захапляўся гісторыяй. У 1982—1984 гадах вучыўся ў Беларускім тэхналагічным інстытуце. У 1984 годзе прызваны ў армію з другога курса інстытута (адтэрміноўка студэнтам у той час была адменена), праходзіў службу ў ракетных войсках стратэгічнага прызначэння ў Хмяльніцкім[3].
Пасля службы ў арміі ў 1986 годзе адразу паступіў у Маскоўскі дзяржаўны інстытут міжнародных адносін, які скончыў з адзнакай у 1991 годзе па спецыяльнасці «Міжнародныя адносіны». Пасля вучобы застаўся ў аспірантуры гэтага ж інстытута, у 1992 годзе скончыў яе на «выдатна», выкладаў у МДІМА, стаў кандыдатам юрыдычных навук.
У 1991 годзе быў супрацоўнікам савецкага пасольства ў Хельсінкі. Пасля скасавання СССР вырашыў вярнуцца ў Беларусь.
У 1992 годзе займаў дыпламатычную пасаду МЗС Беларусі. У 1993—1994 гадах быў саветнікам Станіслава Шушкевіча, Старшыні Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь XII-га склікання. Пасля адстаўкі Станіслава Шушкевіча з пасады Старшыні Вярхоўнага Савета ў 1994 годзе перайшоў працаваць у Выканаўчы сакратарыят СНД саветнікам выканаўчага сакратара.
На прэзідэнцкіх выбарах 1994 года быў адным з кіраўнікоў перадвыбарчага штаба Аляксандра Лукашэнкі[4]. У 1994 годзе паводле ўспамінаў палітолага Аляксандра Фядуты, Валерый Цапкала арганізоўваў візіт Аляксандра Лукашэнкі ў расійскую Дзяржаўную думу. Адбывалася гэта цераз сувязі з ЛДПР, бо ў гэтай партыі таксама было дастаткова шмат выпускнікоў МДІМА[5]. Пасля перамогі Лукашэнкі на прэзідэнцкіх выбарах, з 8 жніўня 1994 года[6] да 20 студзеня 1997 года быў першым намеснікам Міністра замежных спраў Рэспублікі Беларусь[7]. 24 лютага 1997 года быў прызначаны Надзвычайным і Паўнамоцным Паслом Рэспублікі Беларусь у Злучаных Штатах Амерыкі і Мексіцы па сумяшчальніцтве[8], вызвалены з гэтых пасад быў 2 красавіка 2002 года[9].
З 2002 года да 7 кастрычніка 2005 года быў памочнікам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь — каардынаваў аналітычную дзейнасць, не абмяжоўваўся сферай міжнародных адносін, быў паўнамоцным прадстаўніком прэзідэнта ў Нацыянальным сходзе.
11 кастрычніка 2005 года заняў пасаду кіраўніка ДУ «Адміністрацыя Парка высокіх тэхналогій»[10]. 2 сакавіка 2017 года вызвалены з гэтай пасады[11].
У 2018 годзе Валерый Цапкала прадставіў свой праект Prabook.com — біяграфічную бібліятэку, якая павінна забяспечыць «лічбавую неўміручасць». Заяўлена, што база артыкулаў пра людзей ствараецца на аснове малюнкаў і тэкстаў з адкрытых крыніц, якія загружаюць у праект распрацоўшчыкі[12][13]. За парушэнне аўтарскіх праў пры капіраванні даных з Вікіпедыі Prabook уключаны ў спіс Wikipedia:Mirrors and forks.
У 2020 годзе абвясціў пра планы балатавацца ў прэзідэнты Беларусі. Не быў дапушчаны да ўдзелу ў прэзідэнцкіх выбарах. Затым, асцерагаючыся палітычнага пераследу, пакінуў Беларусь. Пад канец 2020 года Валерый Цапкала з сям’ёй пераехаў у Латвію[14].
Ідэя стварэння беларускага варыянту «Крамянёвай даліны» ўпершыню была выказаная кіраўніком Беларусі Аляксандрам Лукашэнкам у 2003 годзе і пачала абмяркоўвацца ў 2004 годзе паводле ініцыятывы Валерыя Цапкалы і Міхаіла Мясніковіча[15].
Прэзідэнцкі дэкрэт № 12 «Аб Парку высокіх тэхналогій» ад 22 верасня 2005 года гарантаваў сектаральныя льготы IT-кампаніям[16]. Для рэалізацыі праекта ў 2005 годзе быў створаны экстэрытарыяльны Парк высокіх тэхналогій, кіраваць якім прызначылі Валерыя Цапкалу[17].
2 сакавіка 2017 года пасля 11 гадоў працы Валерый Цапкала быў вызвалены з пасады дырэктара ПВТ[18].
6 студзеня 2021 года Валерый Цапкала абвясціў аб стварэнні Беларускага Дэмакратычнага форума з мэтай аб’яднаць «усё разумныя сілы ў канстытуцыйных пераўтварэннях як разумную альтэрнатыву народнай большасці ў адказ на псеўданацыянальны Усенародны сход»[19].
Жанаты з Веранікай Цапкала, мае дзяцей.