wd wp Пошук:
    ⬜

    Аўстралоідная раса

    Меланезійцы

    Вялікая аўстралоідная раса — адна з чатырох вялікіх чалавечых рас. Пашырана пераважна ў Аўстраліі, Акіяніі, Паўднёвай і Паўднёва-Усходняй Азіі. Да яе адносяць каля 4% жыхароў Зямлі[1].

    Этымалогія

    Упершыню аўстралоідная раса была вылучана як самастойная брытанскім эвалюцыяністам Томасам Гекслі ў яго працы “Аб геаграфічным размеркаванні галоўных мадыфікацый чалавецтва” (1870 г.)[2]. Класічнымі аўстралоідамі ён лічыў абарыгенаў Аўстраліі, адкуль і паходзіць назва.

    Паходжанне

    У 1923 г. амерыканскі даследчык Роланд Дыксан высунуў тэорыю протааўстралоідаў, паводле якой прамыя продкі аўстралоідаў былі першымі прадстаўнікамі Homo Sapiens Sapiens, што пакінулі Афрыку і захавалі многія старажытныя рысы, у тым ліку цёмны колер скуры, высунутыя наперад сківіцы і моцнае надбрыўе. Пасля доўгай вандроўкі яны засялілі Паўднёвую і Паўднёва-Усходнюю Азію, Аўстралію і Меланезію[3]. Пазней у Азіі яны былі ў значнай ступені асіміляваны прышлымі прадстаўнікамі еўрапеоіднай і мангалоіднай рас.

    У XX ст. і XXI ст. тэорыя протааўстралоідаў працягвала развівацца і знаходзіла шматлікія падцверджанні. Вучоныя высветлілі, што многія фізічныя аўстралоідныя рысы характэрны для дравідаў Індыі, народаў Паўднёва-Усходняй Азіі і Паўднёвага Кітая, айнаў, японцаў. Раскопкі на востраве Балі ў Інданезіі паказалі, што па меры павелічэння старажытнасці знойдзеных чалавечых рэштак там назіралася тэндэнцыя да “аўстралізацыі”[4]. Бразільскія біёлагі на аснове даследавання старажытнага жаночага чэрапа сцвярджаюць, што протааўстралоіды склалі першую хвалю мігрантаў, якія засялілі Амерыку[5]. Згодна класіфікацыі Я. Рагінскага аўстралоіды разам з негроідаміі складаюць адзіную экватарыяльную расу[6].

    Аднак тэорыя протааўстралоідаў як першасных выхадцаў з Афрыкі мае сваіх крытыкаў. Прычым, у апошнія дзесяцігоддзі яны абапіраюцца на даследаванні генетыкаў, якія сцвярджаюць, што аўстралоіды генетычна найбольш аддалены ад чарнаскурага насельніцтва Афрыкі, а аўстралоіды Азіі і Акіяніі больш блізкія да мангалоідных народаў[7][8][9]. Такім чынам, крытыкі лічаць, што быццам бы старажытныя фізічныя рысы сучасных аўстралоідаў не былі запазычаны ў далёкіх продкаў, а набываліся ўжо ў месцах рассялення ў Азіі, Акіяніі і Аўстраліі ў выніку прыстасавання да канкрэтных экалагічных умоў. У 2010 г. былі апублікаваны вынікі даследавання ДНК дзянісаўскага чалавека[10][11]. Яны дэманструюць, што папуасы, абарыгены Аўстраліі і некаторыя жыхары астравоў Паўднёва-Усходняй Азіі — носьбіты генаў дзянісаўцаў.

    Характэрныя рысы

    Абарыгены Заходняй Аўстраліі, 1916 г.

    Сучасныя антраполагі вылучаюць наступныя рысы аўстралоідаў[12]:

    Унутраныя варыяцыі

    Вывучэнне абарыгенаў Аўстраліі паказала, што, нягледзячы на іх доўгатэрміновае жыццё ў ізаляцыі ад іншых чалавечых папуляцый і адсутнасць значных перашкодаў для кантактаў і міграцый на тэрыторыі аўстралійскага кантынента, іх фізічныя рысы вельмі зменлівы. Так, амерыканскі даследчык Джозэф Бёрдсел вылучыў некалькі фізічных тыпаў:

    Абарыгены Цэнтральнай Аўстраліі маюць вельмі высокі рост, чэрап, сярэдняй па аўстралійскім маштабе даўжыні, вельмі вузкі лоб, вузкі твар з шырокім носам. Іх адметная рыса — светлыя валасы, асабліва ў дзяцей і дзяўчын. Абарыгены Заходняй Аўстраліі маюць сярэднедоўгі і нізкі чэрап, моцны надбрыўны рэльеф і вельмі нізкія для Аўстраліі твар і нос[13]. Абарыгены Тасманіі, якія доўгі час развіваліся ізалявана ад аўстралійскіх суседдзяў, мелі кудлатыя валасы, шырокі твар, вялікую галаву з цемянным узняццем, плоскі нос з шырокім пераноссем і шырокімі ноздрамі, падоўжаныя наперад сківіцы і вялікія зубы[14]. Цікава, што шчыльнасць карэннага насельніцтва Тасманіі была нізкай, але і тасманійцы мелі ўнутраныя фізічныя адрозненні. Жыхары Паўднёвай Тасманіі былі больш светлымі, чым абарыгены поўначы[15].

    Атраполагі асобна вылучаюць малую меланезійскую расу, прадстаўнікі якой насяляюць Папуасію і Меланезію, а таксама малую ведоідную расу, характэрную для Паўднёвай Індыі і Шры-Ланкі. Меланізійцы маюць меншы ў параўнанні з аўстралійцамі рост, кудлатыя валасы і рэдкі валасяны покрыў на целе. Ведоіды невысокія, з вузкім носам і ўмерана выцягнутымі сківіцамі, хвалістымі валасамі. Блізкімі па фізічных характарыстыках да ведоідаў з’яўляюцца негрытосы Паўднёва-Усходняй Азіі і Андаманскіх астравоў.

    Зноскі

    1. ↑ THE ORIGIN OF HUMAN “RACES” AND BLOOD GROUPS Архівавана 4 сакавіка 2016.
    2. ↑ Thomas Huxley, On the Geographical Distribution of the Chief Modifications of Mankind
    3. ↑ Roland Burrage Dixon, The Racial History of Man. — Scribner, 1923
    4. ↑ Александр Зубов, К каким расовым типам относились первые колонизаторы Америки?
    5. ↑ Австралоиды, возможно, были первыми людьми в Америке
    6. ↑ Хомутов А. Е., Антропология. — Ростов н/Д: «Феникс», изд. 3-е, 2004. С. 282
    7. ↑ Станислав Дробышевский, Родственны ли австралийцы негроидам?
    8. ↑ The Genetic Origins of the Andaman Islanders
    9. ↑ Geographic Variation in Human Mitochondrial DNA from Papua New Guinea
    10. ↑ Katherine Harmon, New DNA analysis shows ancient humans interbred with Denisovans
    11. ↑ CARL ZIMMER, Siberian Fossils Were Neanderthals’ Eastern Cousins, DNA Reveals
    12. ↑ Апісанне даецца згодна з: Хрисанфова Е. Н. Антропология: учебник / Е. Н. Хрисанфова, И. В. Перевозчиков. - 4-е изд. - М.: Изд-во Моск. ун-та: Наука, 2005. - С. 283; Caroline Wilkenson, Forensic Facial Reconstruction. - Cambridge University Press, 2004
    13. ↑ Станислав Дробышевский, Насколько разнообразны австралийцы?
    14. ↑ Peter John Roberts-Thomson, A book collector’s notes on the Tasmanian Aborigines. An account of the early books which tell the story of the Tasmanian Aborigines. P. 11
    15. ↑ tasmanianaboriginal.com.au

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (1):
    Катэгорыя·Расы