wd wp Пошук:
    ⬜

    Ліфу

    .mw-parser-output .t-geoinfobox td,.mw-parser-output .t-geoinfobox th{min-width:120px}.mw-parser-output .t-geoinfobox td:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox th:only-child{text-align:center}.mw-parser-output .t-geoinfobox-name{font-size:110%;padding:2px}.mw-parser-output .t-geoinfobox-nickname{font-style:italic}.mw-parser-output .t-geoinfobox-cave th:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox-mount th:only-child{background:#e7dcc3}.mw-parser-output .t-geoinfobox-surface th:only-child{background:#ffe4c4}.mw-parser-output .t-geoinfobox-blue th:only-child,.mw-parser-output .t-geoinfobox-water th:only-child{background:#c0daff}.mw-parser-output .t-geoinfobox-underwater th:only-child{background:#b0e0e6}.mw-parser-output .t-geoinfobox-green th:only-child{background:#d0f0c0}.mw-parser-output .t-geoinfobox-tomb th:only-child{background:#bbbbbb}.mw-parser-output .t-geoinfobox-yellow th:only-child{background:#fdeaa8}.mw-parser-output .t-geoinfobox-ny th:only-child{background:#cbd5c4;border:1px solid #aaaaaa}.mw-parser-output .t-geoinfobox-ny th:first-child:not(:only-child){background:#cbd5c4;text-align:right;padding:0 0.5em}.mw-parser-output .t-geoinfobox-grey th:only-child{background:#eaecf0}

    Ліфу (фр.: Lifou) — самы буйны востраў архіпелага Луаятэ. Уваходзіць у склад Новай Каледоніі. Плошча - 1197,1 км². Насельніцтва (2019 г.) — 9 195 чалавек. На востраве Ліфу знаходзіцца адміністрацыйны цэнтр архіпелага — Вэ.

    Геаграфія і прырода

    Выгляд з космасу

    Ліфу знаходзіцца ў 116 км на паўночны ўсход ад Новай Каледоніі, у 1474 км ад бліжэйшага кантынента Аўстралія, у 1644 км ад Парыжа, 15032 км ад Мінска. Даўжыня - 61,89 км. Найбольшая шырыня - 28,5 км.

    Ліфу — тыповы макатэа, старажытны падняты атол, які ўяўляе сабой вапняковае плато, узнятае над паверхняй акіяна вулканам (найвышэйшы пункт - 104 м). У кірунку да ўзбярэжжа яно абрываецца стромкімі скаламі і толькі ў некаторых мясцінах сустракаюцца спадзістыя ўздымы — наступства вадзяной эрозіі, якая доўжылася мільёны гадоў. Эрозія таксама спарадзіла шматлікія карставыя пячоры. Яны сустракаюцца як на сушы, так і ў падводнай частцы. Вапняковы грунт неўстойлівы, таму вадацёкі, што фарміраваліся падчас ападкаў, рабілі ў ім шырокія адтуліны. У многіх пячорах на плато дажджавыя сцёкі ўтвараюць невялікія натуральныя вадасховішчы. Рэк на Ліфу няма, таму ў сухі сезон гэта адзіная даступная крыніца пітной вады. Бераг пясчаны, шмат пляжаў. Рэдка, але на востраве здараюцца землятрусы. Апошняе адбылося 3 сакавіка 2012 г.[1]

    Клімат трапічны пасатны. Найбольш прахалодны месяц — жнівень, калі сярэдняя тэмпература знаходзіцца ў сярэднім паміж 15 °C і 24 °C. У студзені сярэдняя тэмпература трымаецца вакол узроўню паміж 22 °C і 29 °C. У сакавіку колькасць дажджлівых дзён дасягае 19, норма ападкаў - каля 258 мм. Найбольш сухі месяц — верасень, калі выпадае ўсяго 63 мм.

    Паверхня плато ў старажытнасці была амаль цалкам занята зараснікамі лесу і хмызняку. У нашы дні пераважаюць культурныя насаджэнні, але востраў застаецца даволі зялёным. Захаваліся рэдкія віды раслін, птушак, яшчарак, на паўднёвы бераг прыплываюць марскія чарапахі.

    Гісторыя

    У канцы 2 тысячагоддзя да н. э. — пачатку 1 тысячагоддзя да н. э. Ліфу засялілі меланезійцы, якія да прыходу еўрапейцаў склалі тры племянныя аб’яднанні ветр, лосі і гаша. Яны называлі сябе і свой востраў дрэху, падпарадкоўваліся правадырам, што перадавалі сваю ўладу па спадчыне, займаліся земляробствам і рыбалоўствам. Некаторыя даследчыкі мяркуюць, што тубыльцы зведалі значны ўплыў палінезійцаў. Сучасная назва вострава мае палінезійскае паходжанне і значыць “Самоа”.

    У 1793 г. Ліфу быў адкрыты французскай экспедыцыяй. Востраў стаў месцам дзейнасці еўрапейскіх кітабояў, лесарубаў і місіянераў. У 1864 - 1866 гг. суперніцтва паміж французскімі каталіцкімі і больш паспяховымі брытанскімі пратэстанцкімі місіянерамі прывяло да ваенных сутычак паміж астравіцянамі. У канфлікт умяшалася Францыя, якая ў 1868 г. фармальна далучыла землі дрэху да сваіх валоданняў. Нягледзячы на дапамогу з боку ваенных, каталікі пацярпелі паражэнне і саступілі пратэстантам.

    У адрозненні ад суседняй Новай Каледоніі, на Ліфу не было масавага перасялення еўрапейскіх каланістаў. Французы трымалі на востраве невялікі ваенны атрад. Правадыры захоўвалі сваю традыцыйную ўладу. Толькі ў першай палове XX ст. былі зроблены пэўныя захады для актыўнага прыцягнення маладых дрэху да французскай культуры і адукацыі. У 1916 - 1918 гг. добраахвотнікі з Ліфу нават прымалі ўдзел у I Сусветнай вайне на баку Францыі. У 1940 г. дрэху аднадушна падтрымалі Ш. дэ Голя. У 1946 г. яны афіцыйна атрымалі французскае грамадзянства.

    У пасляваенны час Ліфу пачаў інтэнсіўна развівацца, у тым ліку дзякуючы прадпрымальнасці саміх тубыльцаў. Яны вырошчвалі на продаж гародніну, ваніль, какосы. Але найбольш паспяховым напрамкам эканомікі стаў турызм. Гэтаму садзейнічала будаўніцтва сучаснага марскога порта і аэрапорта.

    У 1989 г. Вэ стаў адміністрацыйным цэнтрам асобнай правінцыі Луаятэ ў складзе Новай Каледоніі. Была створана адміністрацыйная акруга Ліфу.

    Славутыя мясціны

    Востраў вабіць вандроўнікаў з розных краін сваімі белымі пясчанымі пляжамі. Адзін з самых вялікіх знаходзіцца непасрэдна каля Вэ. Іншыя цікавыя мясціны:

    Зноскі

    1. ↑ Very strong earthquake in the greater Loyalty Islands / New Caledonia area Архівавана 27 красавіка 2012.

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (10):
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
    Катэгорыя·Астравы Ціхага акіяна
    Катэгорыя·Картка на Геакары: Выправіць: Каардынаты
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Карткі астравоў з няправільнымі параметрамі
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Карткі з састарэлым фарматам каардынат
    Катэгорыя·Прыродныя геаграфічныя аб’екты паводле алфавіта
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Карткі з састарэлым параметрам Карта
    Катэгорыя·Астравы паводле алфавіта
    Катэгорыя·Астравы Новай Каледоніі