Прэмія Святланы Навумавай заснавана ў 2011 годзе ў гонар беларускага палітолага і паліттэхнолага Святланы Навумавай (1956—2011), адной са стварльніц грамадзянскай кампаніі «Гавары праўду».
Засанвальнікі прэміі — грамадскае аб’яднанне «Гавары праўду» і супольнасць экспертаў у сферы палітыкі.
Першая цэрэмонія ўручэння прэміі адбылася ў 2012 годзе. Цэрэмонія заўсёды праводзіцца 1 сакавіка, у дзень нараджэння Святланы Навумавай. Акрамя прэміі, лаўрэаты таксама атрымліваюць медаль і ганаровы дыплом[1]
Прэмія ўручаецца ў наступных намінацыях:
Права намінаваць на прэмію маюць аўтары артыкулаў і навуковых прац, беларускія палітыкі, навукоўцы, журналісты і арганізацыі (палітычныя партыі, НДА, творчыя арганізацыі). Варта адзначыць, што аргакамітэт мае права ўводзіць дадатковыя намінацыі.
Лаўрэаты вызначаюцца журы шляхам галасавання. У журы ўваходзяць вядомыя палітыкі, навукоўцы, журналісты, у тым ліку заснавальнікі «Гавары праўду». У 2020-м годзе дадаткова праводзілася галасаванне сярод карыстальнікаў сацыяльных сетак.
2012 год[2]:
2014 год[5]:
2015 год[6]:
2020 год[7]:
Уладзімір Дунаеў, старшыня агркамітэта прэміі, былы прарэктар Еўрапейскага гуманітарнага ўніверсітэта:
Прэмія Навумавай — гэта рэдкі ў нашым жыцці прыклад інструмента памяці. Ен важны не толькі таму, што не дае забыць годнага чалавека, але і таму, што прымушае памятаць пра тыя маральныя імператывы, якім павінны падпарадкоўвацца і палітыка, і журналістыка, і палітычная навука. Гэта тыя сферы, у якіх Святлана Андрэеўна была адметнай фігурай і ў якія імкнулася прыўнесці больш прыстойнасці і сумленнасці[8]
Святлана Калінкіна, шэф-рэдактар «Народнай Волі», лаўрэат прэміі 2012 года ў намінацыі «Палітычная журналістыка»:
Я атрымлівала за сваё жыццё шмат усялякіх прэмій. Але ўпершыню атрымала прэмію на сваёй роднай зямлі, у Беларусі. І я вельмі рада гэтаму[2]