Зэ́льва[2] (афіц. транс.: Zeĺva) — гарадскі пасёлак у Гродзенскай вобласці Беларусі, цэнтр Зэльвенскага раёна, на р. Зэльвянка. За 132 км на паўднёвы ўсход ад Гродна; чыгуначная станцыя на лініі Ваўкавыск—Баранавічы. Насельніцтва 6 795 чал. (2017)[3].
Назва Зэльвы паходзіць ад назвы рэчкі Зэльвянка (у крыніцах 16 стагоддзя - Зельвея, Зельва), якая, у сваю чаргу, мае балцкае паходжанне і звязанае з літоўскім žalvas “зеленаваты”[4]. У Літве аналагі - гідронімы Zelva, Zelvė, Želva, Želvis, што маюць такое ж паходжанне[5].
Вядомая з 1470 як сяло Вялікая Зэльва, належала М. Нацэвічу. З 1477 вядомы суседні маёнтак Малая Зэльва. З 16 ст. Вялікая і Малая Зэльва знаходзіліся ва ўласнасці Вішнеўскіх, Ільінічаў, Забярэзінскіх, Зяновічаў, Камароўскіх і інш. З 1-й пал. 17 ст. уладанне Сапегаў. З 1524 Вялікая Зэльва (з 16 ст. у крыніцах проста Зэльва) мястэчка Ваўкавыскага павета. У 1643 К. Сапега прымаў тут караля Рэчы Паспалітай Уладзіслава Вазу. У 1721 г. каралём Аўгустам Моцным Зэльве дадзены прывілей на торг і кірмашы (гл. Ганненскі (Зэльвенскі) кірмаш). У 1739 у мястэчку заснаваная рэзідэнцыя ордэна піяраў. З 1795 у Расійскай імперыі, цэнтр воласці Ваўкавыскага павета. У 1831 Зэльва за ўдзел Сапегаў у паўстанні (1830—1831) канфіскаваная. У 20 ст. Малая Зэльва ўвайшла ў межы Зэльвы. З 1921 у складзе Польшчы, цэнтр гміны ў Ваўкавыскім павеце Беластоцкага ваяводства. З 1939 у БССР, з 1940 — гарадскі пасёлак, цэнтр Зэльвенскага раёна. У 1962—1966 — у Ваўкавыскім раёне, з 1966 г. — цэнтр Зэльвенскага раёна.
Прадпрыемствы харчовай, лёгкай і будаўнічых матэрыялаў прамысловасці. Гасцініца. На беразе Зэльвенскага вадасховішча турыстычная сядзіба «Лаўрыновічы» (за 5 км ад Зэльвы). Зэльвенская ГЭС.