Апера́ Ле Пелецье (фр.: Salle Le Peletier / Opéra Le Peletier[1]) — оперны тэатр у Парыжы, які дзейнічаў з 1821 па 1873 год. На працягу свайго існавання тэатр называўся па-рознаму, найбольш важнымі з іх былі: Тэатр Каралеўскай акадэміі музыкі (1821—1848), Опера Нацыя (1848—1850), Тэатр Нацыянальнай акадэміі музыкі (1850—1852), Тэатр Імператарскай Акадэміі музыкі (1852—1854), Імператарскі оперны тэатр (1854—1870), Нацыянальны оперны тэатр (1870—1873).[2]
Тэатр, які знаходзіўся на вуліцы Ле Пелецье, дом № 12, быў спраектаваны і пабудаваны архітэктарам Франсуа Дэбрэ на месцы саду атэля De Choiseul.[1] Зала была разлічана на 1800 месцаў. Асаблівасці канструкцыі забяспечвалі добры гук.[3]
Тэатр быў знішчаны пажарам у ноч з 28 на 29 кастрычніка 1873 года. Пажар працягваўся 24 гадзіны і нанёс вялікі ўрон. Страта будынка паскорыла работы па ўзвядзенні Опера Гарнье, распачатыя ў 1860 годзе. Да 5 студзеня 1875 года, калі быў адкрыты новы тэатр, трупа выступала ў зале Вантадур(руск.) бел..
Калі пляменнік караля Людовіка XVIII, Шарль-Фердынанд, герцаг Берыйскі(руск.) бел., быў зарэзаны ў ноч на 13 лютага 1820 года перад былым тэатрам Парыжскай оперы на вуліцы Рышэлье(руск.) бел. (фр.: Salle de la Rue de Richelieu), кароль вырашыў, што тэатр будзе знесены, каб на яго месцы пабудаваць памятную капліцу. Аднак праект пабудовы капліцы так і не быў рэалізаваны з-за рэвалюцыі 1830 года. Сёння фантан Лувуа(англ.) бел. на плошчы Лувуа займае месца, дзе павіна была быць пабудавана капліца.[4] Тэатр на вуліцы Рышэлье быў галоўным месцам Парыжскай оперы з 1794 года. Вельмі хутка пасля смерці свайго пляменніка ў лютым 1820 года кароль даручыў архітэктару Франсуа Дэбрэ спраектаваць новы тэатр для оперы на вуліцы Ле Пелецье, праект якога быў завершаны праз год. Падчас будаўніцтва оперныя і балетныя трупы занялі тэатр Фавар і тэатр Лувуа(англ.) бел..[5]
Апера Ле Пелецье была ўрачыста адкрыта 16 жніўня 1821 года змешанай пастаноўкай, якая складалася з гімна «Vive Henry VIII», оперы кампазітара Ш.-С. Катэля(руск.) бел. «Баядэркі(англ.) бел.» і балет балетмайстра П. Гардэля «Вяртанне Зефіра».[6] Нягледзячы на тое, што тэатр павінен быў быць часовым і быў пабудаваны з дрэва і гіпсу, ён працягваў выкарыстоўвацца больш за пяцьдзясят гадоў. Многія з вялікіх опер 19 стагоддзя былі ўпершыню прадстаўлены на яго сцэне, сярод іх: «Вільгельм Тэль(руск.) бел.» Дж. Расіні (1829), «Роберт-д’ябал(руск.) бел.» Дж. Меербера (1831), «Жыдоўка(руск.) бел.» Ф. Галеві(руск.) бел. (1835) і «Дон Карлас» Дж. Вердзі (1867).[7]
Тэатр, плошча якога складала 14 000 квадратных метраў са сцэнай у 104 футы, быў даволі перадавым для свайго часу. 6 лютага 1822 года газ быў упершыню выкарыстаны для асвятлення сцэнічных эфектаў у оперы Нікаля Ізуара(руск.) бел. «Аладзін, або Чароўная лямпа».[8] Сцэну і аркестровую яму(руск.) бел. можна была прыбіраць, каб ператвараць глядзельную залу ў масіўную залу, дзе можна было ладзіць вялікія балі і іншыя гулянні.
Нараўне з балетам Тэатра Яе Вялікасці(руск.) бел. ў Лондане, Апера Ле Пелецье стала месцам росквіту рамантычнага балета(англ.) бел., а такія балетмайстры, як Жуль Перо, Артур Сен-Леон, Філіпа Тальёні, Жазеф Мазілье, Жан Каралі і Поль Тальёні, паставілі шмат шэдэўраў для балета Парыжскай оперы. Сярод гэтых твораў: «Сільфіда(англ.) бел.» (1832), «Жызель(англ.) бел.» (1841), «Пахіта(англ.) бел.» (1846), «Карсар(англ.) бел.» (1856), «Матылёк(англ.) бел.» (1860), «Ручай» (1866) і «Капелія» (1870). Сярод вялікіх балерын, якія ўпрыгожылі сцэну ў гэты час, былі Марыя Тальёні, Карлота Грызі, Караліна Разаці, Фані Эльслер, Люсіль Гран і Фані Чэрыта.
У 1858 годзе Апера Ле Пелецье стала месцам правядзення адной з самых вядомых гульняў у гісторыі шахмат — Опернай партыі(руск.) бел. паміж амерыканскім майстрам Полам Марфі (белыя) і двума французскімі арыстакратамі: герцагам Брансвікскім і графам Ісуарам. Гульня праходзіла ў асабістай ложы герцага падчас выканання «Нормы(руск.) бел.» В. Беліні.[10]
У ноч на 29 кастрычніка 1873 года тэатр напаткаў той жа лёс, што і многіх яго папярэднікаў: ён быў знішчаны пажарам, які бушаваў на працягу 27 гадзін і, як мяркуюць, пачаўся з-за інавацыйнага газавага асвятлення ў тэатры. На шчасце, у 1858 годзе імператар Напалеон III наняў грамадзянскага планіроўшчыка барона Асмана для пачатку будаўніцтва другога тэатра для Парыжскай оперы і балета па праекце архітэктара Шарля Гарнье. У 1875 годзе быў урачыста адкрыты новы тэатр, сёння вядомы як опера Гарнье.