wd wp Пошук:
    ⬜

    Язэп Пушча

    У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Пушча. У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Плашчынскі.

    Язэп Пушча, сапр. Іосіф Паўлавіч Плашчынскі (7 мая (20 мая) 1902, в. Каралішчавічы, Менскі павет, Мінская губерня, цяпер Мінскі раён — 14 верасня 1964, Мінск; Іншыя псеўданімы: Л.Кудзер; Язэп Кудзер; Лясун; Пушча; А.Пушча; Л.Трыер;) — беларускі паэт, крытык, перакладчык.

    Біяграфія

    Язэп Пушча (першы злева ў 1-м шэрагу) сярод чальцоў літаратурнага згуртавання «Узвышша». Мінск, 1928.

    Старэйшы брат Ізідара Плашчынскага. У 1918 — жніўні 1921 вучыўся ў Мінскім рэальным вучылішчы. У 1921—1922 — слухач курсаў беларусазнаўства Наркамасветы БССР. У 1921-26 працаваў настаўнікам[1]. У 1923 быў адным з заснавальнікаў літаратурнага аб’яднання «Маладняк», пазней — «Узвышша»[1]. У 1926 годзе працаваў у Інбелкульце[1]. У 1925—1927 вучыўся на педагагічным факультэце БДУ. Увосень 1927 перавёўся ў Ленінградскі ўніверсітэт[1]. На чацвёртым курсе пакінуў вучобу; вярнуўся ў Мінск, у 1929-30 працаваў стыльрэдактарам у Белдзяржвыдавецтве[1].

    Арыштаваны ДПУ БССР 25.7.1930 па справе «Саюза вызвалення Беларусі» (Гл. таксама: рэпрэсіі ў БССР, 1929-1931). Быў жанаты, гадаваў дваіх дзяцей. Прыгавораны пазасудовым органам НКУС 10.4.1931 як «член контррэвалюцыйнай арганізацыі» і за «антысавецкую агітацыю» да 5 гадоў пазбаўлення волі. Тэрмін адбываў у Чэбаксарах, Шадрынску. Вызвалены 24.7.1935. Групавая справа Я. Пушчы і іншых № 20951-с захоў­ваецца ў архіве КДБ Беларусі.

    У 1937—1941 жыў у Мурамскім раёне Уладзімірскай вобласці, настаўнічаў. У гады вайны на фронце. Пасля зноў у Мурамскім раёне. Рэабілітаваны судовай калегіяй па крымінальных справах Вярхоўнага суда БССР 30.1.1956. Вярнуўся з сям’ёй у Беларусь у 1958. Член Саюза пісьменнікаў БССР з 1958. Да апошніх дзён жыў у Мінску. Пахаваны ў Каралішчавічах.

    Творчасць

    Дэбютаваў апавяданнем у 1922 годзе пад псеўданімам Лясун[1]. На працягу 1925—1930 выдаў некалькі паэтычных кніг. Вядомасць мелі яго «Лісты да сабакі». Паэзія Пушчы апявала новае савецкае жыццё, раскрывала радасны стан разняволенага працаўніка — часта праз ранішні, вясновы пейзаж. Ёй уласцівыя глыбокі лірызм, танальнасць светлай споведзі-разважання, выкарыстанне сродкаў народнай песні[1].

    Да высылкі выйшлі зборнікі вершаў «Раніца рыкае» (1925), «Vita» (1926), «Дні вясны» (1927), «Песні на руінах» (1929), а таксама паэмы «Песня вайны» (1928) і «Цень Консула» (першапачатковая назва «Песня акупацыі»), прасякнутыя ўражаннямі аб Першай сусветнай вайне, а таксама паэма «Крывавы плакат» (1930). Была падрыхтавана да выдання кніга «Мой маніфест» (схаваная ў вуллі, а затым, пасля арышту брата, спаленая сястрой Лёдзяй)[2]. Быў падрыхтаваны да друку, але не выйшаў зборнік лірыкі «Грэшная кніга». У канцы 1920-х ускладніліся пошукі паэта, у некаторых яго творах прагучалі песімістычныя ноты[1].

    Для твораў пасляваеннага часу характэрна ўзбагачэнне ўтрымання, пашырэнне паэтычнага далягляду[1].

    Пасля прыезду ў Мінску ў друку з’яўляюцца вершаваная казка «На Бабрыцы» (1960), кніга «Вершы і паэмы» (1960) і зборнік «Пачатак легенды» (1963).

    На беларускую мову пераклаў раман Фёдара Дастаеўскага «Бедныя людзі» (1930) і аповесць Аляксея Талстога «Дзяцінства Мікіты» (1960).

    Асобныя творы Пушчы пакладзены на музыку.

    Зноскі

    1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.
    2. ↑ Мішчанчук, М. І. «Лепш вольным птахам рэзаць шыр нябёсаў…» Эвалюцыя творчасці Язэпа Пушчы // Як жыць — дык жыць для Беларусі… — Мінск: Народная асвета, 1995. — С. 68—71. — 334 с. — ISBN 985-03-0204-6.

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (37):
    Вікіпедыя:Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Прозвішча»
    Памерлі 14 верасня
    Вікіпедыя:Спасылкі на Энцыклапедыю гісторыі Беларусі без аўтара
    Вікіпедыя:Спасылкі на Энцыклапедыю гісторыі Беларусі без назвы артыкула
    Крытыкі Беларусі
    Паэты Беларусі
    Сябры літаратурнага аб’яднання «Маладняк»
    Вікіпедыя:Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
    Рэпрэсаваныя савецкай уладай
    Вікіпедыя:Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «Імя Прозвішча»
    Перакладчыкі на беларускую мову
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
    Члены Саюза беларускіх пісьменнікаў
    Сябры літаратурнага аб’яднання «Узвышша»
    Нарадзіліся ў Мінскім раёне
    Пахаваныя ў Мінскім раёне
    Выпускнікі Мінскага рэальнага вучылішча
    Беларускамоўныя пісьменнікі
    Супрацоўнікі Інстытута беларускай культуры
    Нарадзіліся ў 1902 годзе
    Асуджаныя па справе «Саюза вызвалення Беларусі»
    Рэабілітаваныя ў СССР
    Нарадзіліся ў Каралішчавічах
    Вікіпедыя:Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
    Пісьменнікі паводле алфавіта
    Памерлі ў 1964 годзе
    Нарадзіліся 20 мая
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак
    Перакладчыкі Беларусі
    Беларускамоўныя паэты
    Перакладчыкі з рускай мовы
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
    Вікіпедыя:Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Іпб. Прозвішча»
    Выпускнікі БДУ
    Асобы
    Пісьменнікі Беларусі
    Памерлі ў Мінску