МТ-ЛБ, ШТ-ЛБ (шматмэтавы транспарцёр (цягач) лёгкі браняваны, руск.: МТ-ЛБ - многоцелевой транспортёр (тягач) лёгкий бронированный, «Аб’ект 6») — савецкі плывучы бронетранспарцёр. Створаны для транспартавання (перавозкі) людзей і грузаў, таксама шырока выкарыстоўваецца ў ролі артылерыйскага цягача (у некаторых часцях выкарыстоўваецца для перавозкі асабовага складу матарызаваных стралковых падраздзяленняў, хоць і не прызначаўся для гэтай ролі, у адрозненне ад прынятых раней на ўзбраенне БТР-60).
Прыняты на ўзбраенне ў 1964 годзе, выпускаўся на Харкаўскім трактарным заводзе. У наш час у Расійскай Федэрацыі шэраг мадыфікацый МТ-ЛБ вырабляецца на ААТ Мурамцеплавоз і на Рубцоўскім філіяле ААТ НПК «Уралвагонзавод» імя Ф. Э. Дзяржынскага.
МТ-ЛБ ужываўся савецкімі войскамі у Афганскай вайне, а пасля распаду СССР выкарыстоўваўся практычна ва ўсіх буйных узброеных канфліктах на постсавецкай прасторы. У значных колькасцях МТ-ЛБ таксама пастаўляўся саюзнікам СССР і нейтральным краінам, выкарыстоўваўся ў шэрагу рэгіянальных канфліктаў.
Выкарыстоўваўся як база для шэрагу машын спецыяльнага прызначэння, а шасі бронетранспарцёра выкарыстоўвалася для грамадзянскіх усюдыходаў. Хоць з сярэдзіны васьмідзесятых гадоў і сам МТ-ЛБ у варыянце без вежы і кулямётнага ўзбраення з поспехам выкарыстоўваўся ў народнай гаспадарцы ва ўмовах Крайняй Поўначы як усюдыход.
Мае мянушку «маталыга».
Пасля распаду СССР вытворчая база МТ-ЛБ засталася на тэрыторыі Украіны. На шасі гэтай машыны Харкаўскім трактарным заводам распрацаваны і выпускаецца грамадзянскі ўсюдыход ХТЗ-3Н.
У асяроддзі вайскоўцаў, якія маюць ускоснае ўяўленне пра гэту машыну, існуе меркаванне пра яе, як пра машыну нізкахуткаснай, слабаабароненай, са слабой агнявой моцай. Такі падыход да МТ-ЛБ заснаваны на параўнальным аналізе гэтай машыны з БМП і БТР. Хібна негатыўная адзнака МТ-ЛБ мае карані ў параўнанні яго характарыстак як баявой машыны пяхоты. Не прымаецца да ўвагі той факт, што МТ-ЛБ з аднаго боку і БМП, БТР з іншага боку — гэта зусім розныя класы вайсковай тэхнікі. У адрозненне ад БМП, БТР, БМД, пры праектаванні МТ-ЛБ не ставілася задачы стварыць баявую машыну падтрымкі пяхоты. Ён першапачаткова праектаваўся як усюдыход для транспарціроўкі грузаў, артылерыйскіх гармат, а таксама — як санітарная машына. З улікам прад’яўленых патрабаванняў, лёгкая браня і кулямёт Калашнікава разглядаюцца не як недахоп, а як добрая якасць. Фактычна, у адрозненне ад звычайнага армейскага грузавіка, функцыі якога ён выконвае, МТ-ЛБ мае гусенічны ход, што павялічвае яго праходнасць, процікулявую браню і кулямётнае ўзбраенне.
Цягач не прызначаны для выкарыстання ў наступальных мэтах. Кулямётнае ўзбраенне ён мае вылучна для ўласнай абароны. Досвед Афганскай вайны паказаў, што, апроч свайго прамога прызначэння, МТ-ЛБ мог у выпадку неабходнасці эфектыўна абараніць кулямётным агнём не толькі сябе, але і гарматныя разлікі, за якімі машына замацавана як цягач.
МТ-ЛБР6 — БМП на шасі МТ-ЛБ з баявым модулем «ЗТМ-1». Узбраенне: 30-мм аўтаматычная гармата ЗТМ-1, 7,62-мм кулямёт КТ, дымавыя гранатамёты сістэмы 902Б «Хмара». Абароненасць экіпажа ўзмоцнена за кошт разнесенага бранявання і кевларавага падбівання, хадавая частка прычынена процікумулятыўнымі экранамі. Вытворца — Харкаўскі трактарны завод імя Сэрга Арджанікідзэ.
МТ-ЛБР7 — БМП на шасі МТ-ЛБ з баявым модулем «Штурм».[1] Узбраенне: 30-мм аўтаматычная гармата ЗТМ-1, спараны з ёй 7,62-мм кулямёт КТ-7,62, дзве пускавыя ўсталёўкі ПТУР 9М114М «Конкурс-М», 30-мм аўтаматычны гранатамёт, дымавыя гранатамёты. Абароненасць экіпажа ўзмоцнена за кошт разнесенага бранявання і кевларавага падбівання. Вытворца — Харкаўскі трактарны завод імя Сэрга Арджанікідзэ.
МТ-ЛБМШ — БМП на шасі МТ-ЛБ з баявым модулем «Шквал».[2] Узбраенне: 30-мм аўтаматычная гармата ЗТМ-1, спараны з ёй 7,62-мм кулямёт КТ-7,62, дзве процітанкавыя кіраваныя ракеты (ПТРК) «Бар’ер», 30-мм аўтаматычны гранатамёт, дымавыя гранатамёты.
Звесткі ў артыкуле або некаторых яго раздзелах пададзены станам на 2012 год Вы можаце дапамагчы праекту, абнавіўшы іх і пасля прыбраўшы гэты шаблон. |
МТ-ЛБВМК на паказе ваеннай тэхнікі ў Броніцах:
Станцыя засечкі ядзерных выбухаў К-612-О на вучэннях часцей і падраздзяленняў войскаў радыяцыйнай, хімічнай і біялагічнай абароны на Шыханскім палігоне: