wd wp Пошук: ⬜

Сядзіба з Заброддзя

Сядзіба канца ХІХ — пачатку XX стагоддзя з вёскі Заброддзе Стаўбцоўскага раёна Мінскай вобласці. Перанесена ў Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту ў аграгарадку Азярцо [1], дзе прадстаўлена ў экспазіцыі «Цэнтральная Беларусь».

На прыкладзе інтэр’ера хаты адлюстраваны перамены ў сялянскім побыце ў 20—30-я гады ХХ стагоддзя, а таксама розніца ў афармленні жылля насельніцтва каталіцкага веравызнання ў параўнанні з праваслаўным. Экспазіцыя інтэр’ера хаты прысвечана тэме паляўніцтва, у хляве экспануецца выстава «Забродскія снасці»[2].

Гісторыя

Комплекс жылых і гаспадарчых пабудоў сядзібы І. А. Беця фарміраваўся на працягу канца ХІХ — пачатку ХХ стагоддзя і складаўся першапачаткова з хаты і хлява, якія былі пабудаваны ў канцы ХІХ стагоддзя. Падчас Першай сусветнай вайны і пасля яе гаспадарка пашыралася. Нявесткай Ігната Беця — Ізабелай было пабудавана вялікае гумно, клець і новая хата на супрацьлеглым баку вуліцы[2].

Архітэктура

Сядзіба адносіцца да пагоннага тыпу, дзе ўсе пабудовы пастаўлены ў адну лінію. На нязначнай адлегласці ад жылых і гаспадарчых пабудоў знаходзіцца гумно. У пачатку XX ст. паралельна асноўнаму звяну насупраць хаты была пабудавана клець[1], якая ўтварае другі рад пагоннага двара (двухрадны пагон)[2].

Жылы дом уяўляе трохкамернае жыллё: хата + сенцы + варыўня. Пабудова зрубная камбінаванай канструкцыі. Рублена з бярвёнаў з астаткам. Падмуркі з валуноў. Падлога ў сенях і варыўні глінабітная, у хаце з дошак на лагах. Столь з дошак. У сенях столі няма. Страха двухсхільная на кроквах. У хаце чатыры акны, руская печ [1]. У інтэр’еры хаты няма традыцыйнага «полу» для сна, замест яго — драўляныя ложкі з разнымі спінкамі.

Хата
Інтэр’ер хаты
Сені
Варыўня

Хлеў зрублены з бярвёнаў з астаткам. Падзелены на адсекі. Дах двухсхільны на паўсошках, абапіраецца на прагон і верхняе бервяно зруба. Столь з жэрдак. Адны вароты [1].

Клець (свіран) — зрубная пабудова амаль квадратная ў плане з галерэяй на чатырох слупах [1].

Падворак, жылы дом і хлеў злева
Выстава «Забродскія снасці»
Выстава «Забродскія снасці»
Клець

Гумно — пабудова зрубна-камбінаванага тыпу. Пастаўлена на каменях-валунах. Страха на дзвюх парах сох, накрыта саломай. Даўжыня сцен дасягнута шляхам іх нарошчвання праз шулы. Тарцовыя сцены пераходзяць у шчыты з бярвёнаў. Для стварэння неабходнай устойлівасці ў плоскасці шчытоў усталяваны тры вертыкальныя дзядкі, вышэйшы з іх падтрымлівае таксама і канец прагона, на якім трымаюцца ключы з латамі і чаротавым пакрыццём[1].

Зноскі

1 2 3 4 5 6 Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь: [Даведнік] / склад. В. Я. Абламскі, І. М. Чарняўскі, Ю. А. Барысюк. — Мінск: БЕЛТА, 2009. — 684 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-6828-35-8.
1 2 3 СЯДЗІБА КАНЦА XIX — ПАЧАТКУ XX СТАГОДДЗЯ З ВЁСКІ ЗАБРОДДЗЕ СТАЎБЦОЎСКАГА РАЁНА МІНСКАЙ ВОБЛАСЦІ

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сядзіба з Заброддзя
СЯДЗІБА КАНЦА XIX — ПАЧАТКУ XX СТАГОДДЗЯ З ВЁСКІ ЗАБРОДДЗЕ СТАЎБЦОЎСКАГА РАЁНА МІНСКАЙ ВОБЛАСЦІ