wd wp Пошук:
    ⬜

    Спіс самых доўгіх тунэляў свету

    Гэта старонка — інфармацыйны спіс. Большасць самых вялікіх і доўгіх тунэляў у свеце выкарыстоўваецца для водазабеспячэння ці ў транспартных мэтах (аўтамабільныя і чыгуначныя тунэлі).

    Самыя доўгія тунэлі ў свеце

    Назва Месцазнаходжанне Даўжыня,
    м    		 Тып Год Заўвага
    Дэлавэрскі акведук[en] Злучаныя Штаты Амерыкі Штат Нью-Ёрк, Злучаныя Штаты Амерыкі 137 000 Вадаправод 1945 Асноўны водаправодны тунэль горада Нью-Ёрк, прасвідраваны праз скальныя пароды.
    Вадавод Пяяне[ru] Фінляндыя Паўднёвая Фінляндыя, Фінляндыя 120 000 Вадаправод 1982 Папярочны перасек 16 м².
    Водны тунэль Дахафан[en] Кітай Правінцыя Ляанін, Кітай 85 320 Вадаправод 2009 8 м у дыяметр[1].
    Тунэль Оранж-фіш Рывер[en] Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка 82 800 Вадаправод 1972 Найдаўжэйшы падземны вадавод у паўднёвым паўшар’і; папярочны перасек 22,5 м².
    Водны тунэль Больмена[en] Швецыя Крунуберг/Сконэ, Швецыя 82 000 Вадаправод 1987 Папярочны перасек 8 м².
    Метрапалітэн Гуанчжоу[ru]: Лінія 3[en] Кітай Гуанчжоу, Кітай 57 930 Метрапалітэн 2005—2018 Самы доўгі тунэль метрапалітэна; самы доўгі чыгуначны тунэль у свеце.
    Гатардскі базісны тунэль Швейцарыя Лепанцінскія Альпы, Швейцарыя 57 091 Чыгунка 2016 Самы доўгі чыгуначны тунэль свету (акрамя метро). Участак новай Готардскай чыгункі[ru]. Падрыхтоўчыя работы былі пачаты ў 1993, будаўніцтва — у 2003.
    Два тунэлі (Усходні 57 104, Заходні 57 017), дыяметр 8,8—9,5 м.
    Пекінскі метрапалітэн: Лінія 10[en] Кітай Пекін, Кітай 57 100 Метрапалітэн 2010—2012
    Тоннель Сэйкан Японія Цугарскі праліў, Японія 53 850 Чыгунка 1988 Папярочны перасек 74 м²; у тунэлі ёсць 2 падземныя станцыі.
    Водны тунэль Жаліўка[ru][2] Чэхія Сярэднячэшскі край, Чэхія 51 075 Вадаправод 1972 Папярочны перасек 5 м².
    Еўратунэль Вялікабрытанія Францыя Ла-Манш, Вялікабрытанія/Францыя 50 450 Чыгунка 1994 Самы доўгі падводны[ru] сегмент, самы доўгі міжнародны тунэль, другі па даўжыні чыгуначны тунэль (2×45 м² + 1×18 м²).
    Тунэль Арпа-Севан[3][4][5] Арменія Арменія 48 314 Вадавод 1981 Пабудаваны для ўздыму ўзроўню вады ў возеры Севан. Не з’яўляецца бесперапынным — складаецца з двух асобных участкаў даўжынёй 18,7 і 29,6 км адпаведна.
    Сеульскі метрапалітэн: Лінія 5[en] Паўднёвая Карэя Сеул, Паўднёвая Карэя 47 600 Метрапалітэн 1995 З 1995 па 2010 самы доўгі тунэль метрапалітэна.
    Маскоўскі метрапалітэн: лінія 9 Расія Масква, Расія 41 500 Метрапалітэн 1983—2002 Самы доўгі тунэль Расіі.
    Лінія 12 мадрыдскага метрапалітэна)[en] (Metro Sur) Іспанія Мадрыд, Іспанія 40 960 Метрапалітэн 1999—2003 Самы доўгі тунэль Іспаніі.
    Лінія Оэда[ru] (Татэмаэ[ru] — Сіадамэ[ru] — Хікарыгаока[ru]) Японія Токіа, Японія 40 700 Метрапалітэн 1991—2000 Самы доўгі тунэль метрапалітэна ў Японіі.
    Шанхайскі метрапалітэн[ru]: Лінія 7[en] Кітай Шанхай, Кітай 40 200 Метрапалітэн 2009—2011
    ГЭС Каўрахньюкар[ru] Ісландыя Эйсцюрланд[ru], Ісландыя 39 700 Гідраэнергетыка 2003—2007 7,2—7,6 м у дыяметры; частка комплексу тунэляў агульнай даўжынёй 72 км.
    Акведук Квабін[en] Злучаныя Штаты Амерыкі Масачусетс, Злучаныя Штаты Амерыкі 39 600 Вадаправод 1897—1905
    Сеульскі метрапалітэн: Лінія 3[en] Паўднёвая Карэя Сеул, Паўднёвая Карэя 38 200 Метрапалітэн 1985—2010
    Маскоўскі метрапалітэн: лінія 6 Расія Масква, Расія 37 800 Метрапалітэн 1958—1990 Самы доўгі чыгуначны тунэль у свеце з 1978 па 1984 (31,1 км) і з лістапада 1987 па сакавік 1988 (34 км); з 1990 па 1995 самы доўгі тунэль метрапалітэна.
    Шэньчжэнскі метрапалітэн: Лінія 1[en] Кітай Шэньчжэнь, Кітай 37 497 Метрапалітэн 2009—2011
    Шэньчжэнскі метрапалітэн: Лінія 2[en] Кітай Шэньчжэнь, Кітай 36 146 Метрапалітэн 2010—2011
    Сінгапурскі метрапалітэн[ru]: Кальцавая лінія[en] Сінгапур Сінгапур 35 700 Метрапалітэн 2009—2012
    Лінія 2[ru] Пусанскага метрапалітэна[ru] Паўднёвая Карэя Пусан, Паўднёвая Карэя 35 500 Метрапалітэн 1999—2009
    Сеульскі метрапалітэн: Лінія 6[en] Паўднёвая Карэя Сеул, Паўднёвая Карэя 35 100 Метрапалітэн 2001
    Сеульскі метрапалітэн: Лінія 7[en] Паўднёвая Карэя Сеул-Інчхон, Паўднёвая Карэя 47 600 Метрапалітэн 2000—2012
    Базісны тунэль Лёчберг[ru] Швейцарыя Бернскія Альпы, Швейцарыя 34 577 Чыгунка 2007 Заходняя недабудаваная труба 27,2 км.
    Маскоўскі метрапалітэн: лінія 10 Расія Масква, Расія 33 400 Метрапалітэн 1995—2018
    Лінія 7 мадрыдскага метрапалітэна[en]: Бальніца Энарэс — Піціс Іспанія Мадрыд, Іспанія 32 919 Метрапалітэн 1974—2007
    Новы тунэль Гуань Цзяо[en] Кітай Цынхай, Кітай 32 645 Чыгунка 2014 Самы доўгі тунэль на двухпутным участку Сінін-Голмуд Цынцзанскай чыгункі[ru], які абнаўляецца, самы доўгі тунэль у Кітаі, 3323,58—3380,97 м над узроўнем мора.
    Ратхаус Шпандаў[ru] — Рудаў[ru] (U7[ru]) Германія Берлін, Германія 31 800 Метрапалітэн 1924—1984 Самы доўгі тунэль метрапалітэна ў Нямеччыне; самы доўгі чыгуначны тунэль у свеце з 1984 па 1987.
    Катэ-Верту[en] — Манмарансі[en] (Лінія 2 Оранж[en]) Канада Манрэаль, Канада 30 798 Метрапалітэн 1966—2007 Самы доўгі тунэль Канады.
    Санкт-Пецярбургскі метрапалітэн: лінія 2 Расія Санкт-Пецярбург, Расія 30 100 Метрапалітэн 1961—2006
    Санкт-Пецярбургскі метрапалітэн: лінія 1 Расія Санкт-Пецярбург, Расія 29 600 Метрапалітэн 1955—1978
    Шанхайскі метрапалітэн[ru]: Лінія 10[en] Кітай Шанхай, Кітай 29 600 Метрапалітэн 2010
    Тунэль Гуадарама[en][6] Іспанія Сьера-дэ-Гвадарама, Іспанія 28 377 Чыгунка 2007
    Тунэль Тайханшань[en][7] Кітай Тайханшань, Кітай 27 848 Чыгунка 2008 На чыгунцы Шыцзячжуан-Таюань.
    Мордэн[en] — Іст Фінчлі[en] (Паўночная лінія[ru], Лонданскі метрапалітэн) Вялікабрытанія Лондан, Англія 27 800 Метрапалітэн 1890—1940
    Санкт-Пецярбургскі метрапалітэн: лінія 3 Расія Санкт-Пецярбург, Расія 27 622 Метрапалітэн 1967—2018
    Дайнічы[en] — Нагахара[en] (Лінія Танімаці[en], Осакскі метрапалітэн[ru]) Японія Осака, Японія 27 100 Метрапалітэн 1967—1983
    Водны тунэль Меламчы[en] Непал з Меламчы[en] ў Катманду 26 000 Водазабеспячэнне 2021[8]
    Тунэль LEP[ru] Швейцарыя Францыя CERN, Швейцарыя/Францыя 26 659[9] Паскаральнік часціц 1988 Замкнёнае кольца папярочным перасекам 11,3—15,9 м², выкарыстоўваецца пад вялікі адронны калайдар.
    Тунэль Хакода[en] (Тохоку-сінкансэн[ru]) Японія Горы Хакода[ru], Японія 26 455 Чыгунка 2010 Папярочны перасек 64—74 м².
    Канаяма[en] — Нагоя[en] — Kanayama (Лінія Мэйдзё[en], Метрапалітэн Нагоя[en]) Японія Нагоя, Японія 26 400 Метрапалітэн 1965—2004
    Арашальны тунэль Шанлыурфа[en] Турцыя Турцыя 26 400 Абрашэнне 2005 [10]
    Дэрывацыйны тунэль ГЭС Гілбер Гібе II[en] Эфіопія Эфіопія 26 000 Гідраэнергетыка 2005—2009
    Тунэль Іватэ-Іцінохэ[en] Японія горны хрыбет Оу[ru], Японія 25 810 Чыгунка 2002
    Тунэль Мусіл[11][12] Паўднёвая Карэя Вонджу[ru], Паўднёвая Карэя 25 080 Чыгунка 2020[13]
    Лердальскі тунэль[ru] Нарвегія Лердал[ru] — Еўрлан[ru], Нарвегія 24 510 Аўтамабільная дарога 2000 Самы доўгі аўтадарожны тунэль у свеце.
    Жоўтая лінія метрапалітэна Дэлі)[en]: ГТБ Нагар[en] — Катуб Мінар[en][14] Індыя Дэлі, Індыя 24 000 Метрапалітэн 2004—2010 Самы доўгі тунэль Індыі.
    Лінія 1 мадрыдскага метрапалітэна[en]: Вальдэкарос[ru] — Пінар-дэ Чамарцін Іспанія Мадрыд, Іспанія 23 876 Метрапалітэн 1919—2007
    Вінервальдскі тунэль[en] Аўстрыя Захад Вены, Аўстрыя 23 844[15] Чыгунка 2012 Самы доўгі тунэль Аўстрыі.
    Лінія 6 мадрыдскага метрапалітэна[en]: Кальцавая лінія[ru] Іспанія Мадрыд, Іспанія 23 472 Метрапалітэн 1979—2007
    Ангрыгнон[en] — Анарэ-Беаграўнд[en] (Лінія 1 Грын[en]) Канада Манрэаль, Канада 23 262 Метрапалітэн 1966—2007
    Лінія 1 варшаўскага метрапалітэна: Кабаты[ru] — Млоцыны[ru] Польшча Варшава, Польшча 23 100 Метрапалітэн 1983—2008 Самы доўгі тунэль Польшчы.
    Тунэль Ііяма[16] Японія Ііяма[ru], Японія 22 251 Чыгунка 2015 Пабудаваны для Хакурыка-сінкансена[ru].
    Тунэль Дайсмізу[en] Японія Гара Танігава[en], Японія 22 221 Чыгунка 1982
    Тунэль Варатан-Арпа[17] Арменія Арменія 21 652 Вадавод 2004 Пабудаваны для ўздыму ўзроўню вады ў возеры Севан.
    Тунэль Ушаалінь[ru] Кітай Увэй[ru], Кітай 21 050 Чыгунка 2006 Другі тунэль адкрыты ў 2007 годзе.
    Тунэль ПНК[ru] Расія Пратвіно, Расія 21 000 Паскаральнік часціц 1994 (збойка) Па прызначэнні не выкарыстоўваецца.
    Кіеўскі метрапалітэн: Лінія 2 Украіна Кіеў, Украіна 20 950 Метрапалітэн 1976—2013 Самы доўгі тунэль Украіны.
    Лінія 1 барселонскага метрапалітэна[en] Іспанія Барселона, Іспанія 20 700 Метрапалітэн 1926—1992
    Тунэль Гумзангл[18] Паўднёвая Карэя Пусан, Паўднёвая Карэя 20 323 Чыгунка 2010 Хуткасная лінія Генгбу[en].
    Санкт-Пецярбургскі метрапалітэн: лінія 5 Расія Санкт-Пецярбург, Расія 20 100 Метрапалітэн 1991—2012
    Ryfast Нарвегія Ставангер—Стран[ru], Нарвегія 20 000 Аўтамабільная дарога 2019[19] Самы доўгі ў свеце падводны[ru] аўтамабільны тунэль; складаецца з двух паслядоўных тунэляў 5,6 км і 14,4 км.
    Электрычная лінія Лондана[20] Вялікабрытанія Лондан, Вялікабрытанія 20 000[21] Тунэль для лініі электраперадачы 2005 Кампанія «National Grid[en]», дыяметр 3 м, кольца 400 кілавольт, падвесная манарэйка[ru].
    Сімплонскі тунэль[ru] Швейцарыя Італія Лепанцінскія Альпы, Швейцарыя/Італія 19 803 Чыгунка 1906 Тунэль зваротнага кірунку адкрыты ў 1922 годзе (даўжынёй 19 824 м); да 1978 года самы доўгі чыгуначны тунэль свету.
    Маскоўскі метрапалітэн: Лінія 5 Расія Масква, Расія 19 400 Метрапалітэн 1950—1954
    Камчыкскі тунэль[ru] Узбекістан Ташкенцкі вілает, Наманганскі[ru] 19 200 Чыгунка 2016 Самы доўгі чыгуначны тунэль на тэрыторыі былога СССР (не лічачы метрапалітэнаў).
    Мінскі метрапалітэн: Лінія 1 Беларусь Мінск, Беларусь 19 100 Метрапалітэн 1984—2014 Самы доўгі тунэль Беларусі.
    Тунэль Верына[en] Швейцарыя Сільврэцкія Альпы[en], Швейцарыя 19 058 Чыгунка 1999 Аднашляховы з раз’ездамі; каляіна 1000 мм.
    Сін Камон[ru] Японія Праліў Камон[en], Японія 18 713 Чыгунка 1975
    Валья Італія Балоння — Фларэнцыя, Італія 18 711 Чыгунка 2009 Хуткасная лінія Балоння-Фларэнцыя[en].
    Апенінскі базісны тунэль[en] Італія Апенінскія горы, Італія 18 507 Чыгунка 1934
    Цыньлін I—II Кітай Цыньлін, Кітай 18 457 Чыгунка 2002 Двухкалейны шлях[22].
    Дэрывацыйны тунэль Тацеўскай ГЭС[ru] Арменія Арменія 18 400 Гідраэнергетыка 1970
    Мінскі метрапалітэн: Лінія 2 Беларусь Мінск, Беларусь 18 100 Метрапалітэн 1990—2005
    Чжунаньшань[ru] Кітай Кітай 18 040 Аўтамабільная дарога 2007 Самы доўгі аўтамабільны тунэль у Кітаі.
    Лінія 2 афінскага метрапалітэна Грэцыя Афіны, Грэцыя 17 900 Метрапалітэн 1991-2011
    Харкаўскі метрапалітэн: Лінія 1 Украіна Харкаў, Украіна 17 300 Метрапалітэн 1975
    Тунэль Маві (Сіні тунэль)[23] Турцыя Конья, Турцыя 17 034 Водазабеспячэнне / Абрашэнне 2012
    Гатардскі аўтамабільны тунэль[ru] Швейцарыя Лепанцінскія Альпы, Швейцарыя 16 918 Аўтамабільная дарога 1980
    Лінія 4 барселонскага метрапалітэна[en] Іспанія Барселона, Іспанія 16 700 Метрапалітэн 1929—1999
    Лінія 3 барселонскага метрапалітэна[en] Іспанія Барселона, Іспанія 16 600 Метрапалітэн 1924—2001
    Лінія 5 барселонскага метрапалітэна[en] Іспанія Барселона, Іспанія 16 600 Метрапалітэн 1959—1983
    Лінія 8 (мадрыдскі метрапалітэн)[en]: Ньювос Міністэрэус — Аэрапорт Іспанія Мадрыд, Іспанія 16 467 Метрапалітэн 1998—2007
    Лінія 3 (мадрыдскі метрапалітэн)[en]: Манклоа[en] — Вільявердэ Альта Іспанія Мадрыд, Іспанія 16 424 Метрапалітэн 1939—2007
    Лінія 3 афінскага метрапалітэна[24] Грэцыя Афіны, Грэцыя 16 400 Метрапалітэн 1991—2008 Агульная даўжыня лініі 3 складае 39,6 км.
    Тунэль Рока[25] Японія Гара Рока[ru], Японія 16 250 Чыгунка 1972
    Тунэль Салан[26] Паўднёвая Карэя Dongbaeksan-Dongye, Канвонда[ru], Лінія Тхэбэк, Паўднёвая Карэя 16 240 Чыгунка 2012 Уключае ў сябе спіраль.
    Тунэль Хендэрсан[27] Злучаныя Штаты Амерыкі Перадавы хрыбет[ru], Злучаныя Штаты Амерыкі 15 800[28] Чыгунка 1976 Вузкакалейная чыгунка, замененая істужачным канвеерам[ru] у 1999 годзе. Толькі адзін уваход (служыў як падземны руднік).[29]
    Базісны тунэль Фурка[ru] Швейцарыя Урнерскія Альпы[en], Швейцарыя 15 442 Чыгунка 1982 Аднакалейная дарога з раз’ездамі; каляіна 1000 мм.
    Базісны тунэль Сенеры[en] Швейцарыя Лепанцінскія Альпы, Швейцарыя 15 400 Чыгунка 2020 Участак новай Готардскай чыгункі[ru].
    Харуна[ru] Японія Прэфектура Гуму, Японія 15 350 Чыгунка 1982
    Паўночнамуйскі тунэль[ru] Расія Паўночна-Муйскі хрыбет[ru], Расія 15 343 Чыгунка 2001 Пастаянная эксплуатацыя са снежня 2003.
    Фірэнцуола Італія Балоння — Фларэнцыя, Італія 15 285 Чыгунка 2009 Хуткасная лінія Балоння-Фларэнцыя[en].
    Дэрывацыйны тунэль Інгурскай ГЭС[ru] Грузія Грузія 15 279 Гідраэнергетыка 1978 Не з’яўляецца бесперапынным — перасякае дзве горныя цясніны пры дапамозе акведукаў.
    Тунэль Гарыгамінэ[25] Японія Такасакі — Нагана, Японія 15 175 Чыгунка 1997
    Тунэль Монтэ Санта-Марка[en] Італія Паола[ru] — Казенца, Італія 15 040 Чыгунка 1987
    Гатардскі чыгуначны тунэль[ru] Швейцарыя Лепанцінскія Альпы, Швейцарыя 15 003 Чыгунка 1882 Да 1906 года самы доўгі тунэль свету.
    Накаяма[ru] Японія Хрыбет Накаяма, Хонсю, Японія 14 857 Чыгунка 1982
    Дангарынскі тунэль[30][31] Таджыкістан Нурэк[ru], Таджыкістан 14 800 Вадавод 1987
    К’яонэ эль Саргента — Прамысловая чыгунка К’яонэ — Карпарацыя «Southern Peru Copper» Перу Іла-Такуіпала/К’яонэ, Перу 14 724 Чыгунка 1975
    Тунэль Монт Макдональд[en] Канада Перавал Роджэр[en], Глейшэр[ru], Канада 14 723 Чыгунка 1989
    Тунэль Лёчбэрг[en] Швейцарыя Швейцарскія Альпы[ru], Швейцарыя 14 612 Чыгунка 1913
    Тунэль Рамэрыка[en] Нарвегія Осла — Лілестрэм[ru], Нарвегія 14 580 Чыгунка 1999
    Тунэльбана 3 (сіняя лінія), Кунгстрэдгардэн[ru] — Х’юлста Швецыя Стакгольм, Швецыя 14 300 Метрапалітэн 1975—1977
    Даяошан[32] Кітай Паўднёва-Кітайскія горы[ru], Кітай 14 294 Чыгунка 1987
    Дэрывацыйны тунэль № 2 Зарамагскай ГЭС[ru] Расія Паўночная Асеція, Расія 14 226 Гідраэнергетыка 2015[33] Частка комплексу збудаванняў Зарамагскай ГЭС[ru].
    Лісабонскі метрапалітэн — Сіняя (Сігал) лінія Партугалія Лісабон, Партугалія 14 000 Метрапалітэн 1959—2007
    Аўтамабільны тунэль Арльберг[en] Аўстрыя Горны хрыбет Арльберг, Аўстрыя 13 972 Аўтамабільная дарога 1978
    Тунэль Хакурыку Японія Гара Кінамэ, Японія 13 870 Чыгунка 1962
    Фрэжу[ru] (Мон-Сені[ru]) Францыя Італія Альпы, Францыя/Італія 13 636 Чыгунка 1871 Да 1882 года самы доўгі тунэль свету.
    Мармарай Турцыя Стамбул, Турцыя 13 600 Чыгунка 2013 Пабудаваны ў зоне стыку дзвюх кантынентальных пліт.
    Тунэль Сімідзу[en][25] Японія Гара Танігава[en], Японія 13 500 Чыгунка 1967
    Чыгуначны тунэль Савіё[en] Фінляндыя Хельсінкі — Керава, Фінляндыя 13 500 Чыгунка 2008
    Тунэль Хекс Рывер[en][34] Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка Перавал Хекс Рывер[en], Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка 13 400 Чыгунка 1989
    Тунэль Вонхэ[35][36] Паўднёвая Карэя Ульсан, Паўднёвая Карэя 13 270 Чыгунка 2010 Хуткасная лінія Генгбу[en].
    Тунэль Склерна[37] Італія Бальцана, Італія 13 159 Чыгунка 1993
    Чыгунка Генуя-Вентымілья[en] Італія Генуя — Вентымілья[ru], Італія 13 135 Чыгунка 2001 У тунэлі ёсць падземная станцыя («Сан-Рэма»).
    Лінія 2 барселонскага метрапалітэна[en] Іспанія Барселона, Іспанія 13 100 Метрапалітэн 1985—1997
    Акі Японія Санё-сінкансэн[ru], Японія 13 030 Чыгунка 1975
    Тунэль Сіэшан[en] Тайвань Тайбэй — Іілань[en], Тайвань 12 942 Аўтамабільная дарога 2006
    Існуе вялікая колькасць тунэляў карацей за 13 км

    Звярніце ўвагу, што вялікая колькасць ліній метрапалітэна размешчаны ўверсе спісу. Самая доўгая з іх — Лінія 3[en] у Метрапалітэне Гуанчжоу[ru] агульнай даўжынёй 60,4 км. Часта тунэлі метрапалітэна не лічацца бесперапыннымі, бо некаторыя наземныя станцыі ці метрамосты[ru] падзяляюць іх на ўчасткі.

    Гл. таксама

    Заўвагі

    1. ↑ Водный тоннель Дахуафанг (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012. Праверана 29 лютага 2012.
    2. ↑ Mug, Vladislav. Underground World: Stola Water Delivery Conduit from the Water Tank Želivka to Prague(чэшск.)  (2009). Архівавана з першакрыніцы 17 жніўня 2014. Праверана 27 лютага 2010.
    3. ↑ Севанский вопрос (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 27 красавіка 20152015-04-27. Праверана 11 кастрычніка 2022.
    4. ↑ Гидроспецпроект/Гидротехнический тоннель Арпа — Севан (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 14 жніўня 2014.
    5. ↑ Саркисян А.М. и др. Институт «Армгидропроект» 80 лет: 1932—2012. — Ереван: «Армгидропроект», 2012. — С. 66. — 280 с. — ISBN 978-99941-2-749-8.
    6. ↑ Архівавана 5 кастрычніка 2013. Structurae [en]: Guadarrama Tunnel (2005)
    7. ↑ Архивированная копия (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 8 лютага 2012. Праверана 29 лютага 2012.
    8. ↑ Water from Melamchi finally arrives in Kathmandu (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2022.
    9. ↑ The LHC, Facts and figures (нявызн.). CERN (2008). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012. Праверана 2 ліпеня 2009.
    10. ↑ Şanlıurfa Sulama Tünelleri ve Tesisleri İnşaatı(тур.)  (недаступная спасылка). Eren İnşaatı. Архівавана з першакрыніцы 10 ліпеня 2011. Праверана 1 кастрычніка 2010.
    11. ↑ 원주~제천 중앙선 복선전철 2011년 6월 착공(кар.) . Yahoo! (9 верасня 2010). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012. Праверана 19 кастрычніка 2010.
    12. ↑ Feasibility study and basic plan of Jungang Line for double track between Wonju and Jecheon (нявызн.) (недаступная спасылка). Chunsuk Engineering. Архівавана з першакрыніцы 22 ліпеня 2011. Праверана 19 кастрычніка 2010.
    13. ↑ 중앙선 원주~제천 복선전철 시운전 돌입…연말 개통 : 네이버 뉴스 (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2022.
    14. ↑ Gurgaon Metro set for operationalisation next week (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 30 лістапада 2019.
    15. ↑ The World’s longest tunnel page — Railway Tunnels (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 3 лістапада 2010.
    16. ↑ Архівавана 14 мая 2012. Structurae [en]: Iyama Tunnel (2013)
    17. ↑ Новости-ARMENIA Today-Абу-Даби предоставит Армении $11 млн на восстановление тоннеля Арпа-Севан (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 13 мая 20192019-05-13. Праверана 11 кастрычніка 2022.
    18. ↑ 경부고속철도 금정터널 개요(кар.) . Civil Engineering (6 ліпеня 2009). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012. Праверана 28 жніўня 2010.
    19. ↑ Источник (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 31 снежня 2019.
    20. ↑ £200M London Connection Project is Commissioned (нявызн.) (PDF) (недаступная спасылка). National Grid plc (1 верасня 2005). — «This 20km long tunnel contains one of the longest 400kV XLPE cable circuits to be installed in Europe.»  Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012. Праверана 8 лютага 2009.
    21. ↑ ABB starts to make ‘The London Connection’ (нявызн.). ABB (14 жніўня 2004). — «a 20km long three-metre diameter tunnel»  Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012. Праверана 8 лютага 2009.
    22. ↑ Geo-Spatial Information Science, Volume 3, Number 1 — SpringerLink (нявызн.) (недаступная спасылка — гісторыя ).(недаступная спасылка)
    23. ↑ Mavi Tünel Project Page(тур.)  (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012. Праверана 29 лютага 2012.
    24. ↑ AMEL — Athens METRO operation (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 19 мая 20122012-05-19. Праверана 11 кастрычніка 2022.
    25. 1 2 3 New Tunneling Technology in Japan / Statistical Data (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 15 студзеня 2016. Праверана 29 лютага 2012.
    26. ↑ 대우건설 솔안터널 관통식(кар.) . Asia Economy (7 снежня 2006). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2012. Праверана 6 кастрычніка 2008.
    27. ↑ ClimaxMoly: USA — Colorado — Henderson (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 30 чэрвеня 2014. Праверана 29 лютага 2012.
    28. ↑ Longest Railroad Tunnels (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 мая 2012. Праверана 29 лютага 2012.
    29. ↑ Mine Tram (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 20162016-03-04. Праверана 11 кастрычніка 2022.
    30. ↑ Гидроспецпроект/Дангаринский гидротехнический тоннель (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 16 студзеня 2018.
    31. ↑ 60 лет — СоюзГидроСпецСтрой (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 1 лютага 2012. Праверана 25 кастрычніка 2012.
    32. ↑ Focus on China (нявызн.) (недаступная спасылка — гісторыя ).(недаступная спасылка)
    33. ↑ Зарамагский тоннель | Блог РусГидро (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 15 лютага 20162016-02-15. Праверана 11 кастрычніка 2022.
    34. ↑ Britannica Online Encyclopedia (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 25 лютага 2008.
    35. ↑ Архивированная копия (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 сакавіка 2012. Праверана 29 лютага 2012.
    36. ↑ Архивированная копия (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 студзеня 2009. Праверана 29 лютага 2012.
    37. ↑ Galleria di Base del Brennero — Brenner Basistunnel BBT SE — Facts (нявызн.) (недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 10 верасня 2011. Праверана 29 лютага 2012.

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (5):
    Катэгорыя·Тунэлі
    Катэгорыя·Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
    Катэгорыя·Інфармацыйныя спісы
    Катэгорыя·Вікіпедыя·Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты