wd wp Пошук: ⬜

Рыгор Аляксеевіч Разуваеў

Рыгор Аляксеевіч Разува́еў[2] (руск.: Разуваев Григорий Алексеевич; 23 жніўня 1895 — 12 лютага 1989) — вучоны ў галіне арганічнай хіміі, доктар хімічных навук (1946), акадэмік Акадэміі навук СССР (1966, член-карэспандэнт з 1958). Герой Сацыялістычнай Працы (1969).

Біяграфія

Нарадзіўся ў Маскве. Жыў таксама разам з бацькамі ў Ніжнім Ноўгарадзе і Серпухавае [3]. У 1907 годзе разам з маці вярнуўся ў Маскву і ў 1917 годзе скончыў 1-ю мужчынскую гімназію. Паступіў на фізіка-матэматычны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта. У канцы другога курса пакінуў вучобу і пераехаў у Палтаўскую губерню, у сяло Карпілаўка[3]. Пасля ўсталявання Савецкай улады прыехаў у 1922 годзе ў Петраград і паступіў на трэці курс фізіка-матэматычнага аддзялення Петраградскага ўніверсітэта, які скончыў у 1925[2] годзе. Працаваў у Акадэміі навук СССР, з 1927 года ў Лабараторыі высокіх ціскаў У. М. Іпацьева, якая ў 1929 годзе пераўтворана ў Дзяржаўны інстытут высокіх ціскаў, дзе займаў пасаду намесніка дырэктара. Адначасова выкладаў і загадваў кафедрай у Ленінградскім тэхналагічным інстытуце і ўзначальваў Лабараторыю арганічнай хіміі Акадэміі навук[3].

У 1930—1932 гадах знаходзіўся ў замежнай камандзіроўцы і праходзіў стажыроўку ў Баварскай акадэміі навук (Мюнхен) у лабараторыі прафесара Г. Віланда. У 1932—1934 гадах займаў пасаду загадчыка кафедры атручваючых і выбуховых рэчываў Ленінградскага тэхналагічнага інстытута.

У 1934 годзе Р. А. Разуваеў быў арыштаваны і асуджаны па «Справе славістаў». Адбываў пакаранне ў Варкуце, пад Архангельскам, ва Ухце на радыевым заводзе. Быў датэрмінова вызвалены ў 1942 годзе без права пражывання ў Маскве і Ленінградзе.

У 1945 годзе абараніў кандыдацкую і доктарскую дысертацыі ў Інстытуце арганічнай хіміі Акадэміі навук СССР [3]. У 1946—1947 гадах займаў пасаду загадчыка кафедры арганічнай хіміі Горкаўскага дзяржаўнага ўніверсітэта. Адначасова з 1947 года загадваў лабараторыяй арганічнай хіміі Навукова-даследчага інстытута хіміі пры Горкаўскім дзяржаўным універсітэце, у 1956—1962 гадах — дырэктар інстытута. У 1963 годзе ўзначаліў Лабараторыяю стабілізацыі палімераў Акадэміі навук СССР. У 1969—1988 гадах займаў пасаду дырэктара Інстытута хіміі Акадэміі навук СССР (Горкі).

Навуковая і грамадская дзейнасць

Аўтар навуковых прац па хіміі металаарганічных злучэнняў, арганічных пераксідаў, радыкальных рэакцый. Разам з М. М. Катонам адкрыў спосаб генерыравання свабодных аліфатычных радыкалаў, разам з Ю. А. Альдэкопам і М. А. Майерам рэакцыю ініцыіравання дэкарбаксіліравання дыацылатаў ртуці, прамую рэакцыю свабодных радыкалаў з ртуццю [2]. Пад кіраўніцтвам Р. А. Разуваева былі створаны спосабы атрымання ніткападобных монакрышталёў і слаістых плёнак германію і іншых паўправадніковых матэрыялаў.

Сярод апублікаванага:

Металлоорганические соединения в электронике — М., 1972 (у сааўтарстве);
Вязкость плотность и электропроводность растворов молнбдата и хромата натрия при повышенных температурах. — ЛГУ, 1976 (у сааўтарстве);
Растворы электролитов в высоко и низкотемпературном режимах. — Л.: Изд-во ЛГУ, 1980 (у сааўтарстве).

Узнагароды і званні

Медаль «Серп і Молат» (1969)
3 ордэны Леніна (1961, 1969, 1975)
Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1985)
Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна» (1970)
Ленінская прэмія 1958 года
Дзяржаўныя прэміі СССР (1971, 1976, 1985)
Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі РСФСР
Ганаровы член Нью-Ёркскай акадэміі навук (1975)[3]
Ганаровы дырэктар Інстытута металарганічнай хіміі Акадэміі навук СССР (1988—1989)[3]
Ганаровы член міжнароднага таварыства «Даследаванне свабодных радыкалаў»[3]
Ганаровы грамадзянін горада Горкі [3]

Зноскі

↑ Разуваев Григорий Алексеевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
1 2 3 БелЭн, 2001
1 2 3 4 5 6 7 8 Разуваев Григорий Алексеевич на сайце «Героі краіны»

Літаратура

Разуваеў Рыгор Аляксеевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 13: Праміле — Рэлаксін. — С. 264—265. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13), ISBN 985-11-0035-8.
Ольдекоп Ю. А., Маеир Н. А. Г. А. Разуваев. (К 70-летию со дня рождения и 40-летию научной и педагогической деятельности) // «Журнал общей химии», 1966, т. 36, в. 2.(руск.)
Воспоминания об академике Г. А. Разуваеве. — М.: Наука, 1992; 2-е изд. 1994. — 329 с.(руск.)

Спасылкі