Вячэрніца гіганцкая (Nyctalus lasiopterus) — млекакормячае атрада рукакрылых. Ставіцца да сямейства Гладканосых лятучых мышэй. З’яўляецца самым буйным кажаном у Еўропе і Расіі.
Даўжыня цела 84-104[1], перадплечча 65-69 мм. Вушы кароткія, шырокія, закругленыя са скурнымі складкамі.
Крылы вузкія, доўгія, завостраныя. Размах крылаў — 41—46 см[2]. На ніжнім баку крыла ўздоўж пярэдняга краю праходзіць палоска поўсці.
Поўсць густая, высокая, шаўкавістая; зверху карычнявата-рыжая, знізу больш светлая. Жывот нязначна святлей спіны, вобласці за вушамі больш цёмна афарбаваны. Маса ад 41 да 76 грамаў.
Гіганцкія вячэрніцы палююць над ляснымі палянкамі і паверхнямі вадаёмаў. Пачынаюць паляванне на вялікай вышыні, а затым спускаюцца бліжэй да зямлі. Ежай служаць буйныя жукі (Dynastinae, вусачы (Cerambycidae), майскія жукі (Melolonthinae), Lucanus) і начныя матылі[3]. На падставе аналізу крыві і памёту было ўстаноўлена, што гіганцкія вячэрніцы сілкуюцца дробнымі вераб’іных птушкамі ў перыяды іх міграцый. Устаноўлена, што іх здабычай былі Erithacus, Phylloscopus collybita, Sylvia і Phoenicurus. Аднак напады на птушак ніколі не ўдавалася назіраць, верагодна, у сувязі з тым, што паляванне адбываецца ўначы на вышынях больш за 700 метраў. Якім чынам адбываецца сам працэс палявання таксама невядома[4][5].
Эхалакацыйныя сігналы вельмі высокай інтэнсіўнасці з максімальнай частатой каля 18-19 кгц.
Жывуць гіганцкія вечерницы па 1-3 асобіны ў дуплах дрэў, у калоніях іншых кажаноў (у асноўным, Nyctalus noctula і малай вячэрніцы (Nyctalus leisleri)), радзей ўтвараюць калоніі па 8-13 і нават да 50 асобін[3]. Спароўванне ў канцы лета — пачатку восені. Цяжарнасць доўжыцца каля двух з паловай месяцаў, дзіцянятаў звычайна два[2].
У жніўні-верасні адлятае на зімоўку на поўдзень.
Лісцяныя лясы Паўднёвай, Заходняй і Усходняй Еўропы ад Францыі да Заволжжа і Каўказа, магчыма, Блізкі Усход. У Расіі сустракаецца ад заходніх межаў да Арэнбургскай вобласці. На поўначы сустракаюцца да Маскоўскай і Ніжагародскай абласцей.
На Беларусі вельмі рэдкі, пералётны від. У 2015 годзе на тэрыторыі рэспубліканскага водна-балотны заказніка «Стары Жадзен» у Жыткавіцкім раёне былі знойдзены некалькі цяжарных самак гіганцкай вячэрніцы. Раней гэтыя лятучыя мышы адзначаліся ў Беларусі толькі ў 1930 годзе[6].
Месцы пражывання — мяшаныя і лісцевыя лясы, паркі. Селіцца ў дуплах дрэў. Зрэдку ўтварае самастойныя разнаполавыя калоніі, часцей трапляецца ў мяшаных калоніях разам з рыжымі, радзей — з малымі вячэрніцамі, нетапырамі і вушанамі.
Ацаніць колькасць гіганцкай вечерницы з-за асаблівасцяў яе ладу жыцця вельмі цяжка. Па доўгім назіранням у Варонежскім запаведніку[7], на 500—600 злоўленых вячэрніц віду Nyctalus noctula прыпадала адна гіганцкая. У паўднёва-заходняй частцы Адэскай вобласці Украіны ў час пралёта сустракалася адна гіганцкая вячэрніца на 200 Nyctalus noctula. Прыкладна такія ж суадносіны назіралася ў Растоўскай вобласці пры адлове звяркоў падчас міграцый. Гэтыя даныя дазваляюць ацаніць шчыльнасць насельніцтва гіганцкай вечерницы у 1 асобіну на 10 км². Плошча, на якой адзначаны знаходкі гэтага віду ў Расіі, складае прыкладна 1700—1800 тыс. км², з іх для селішча гіганцкай вечерницы прыдатныя 10-15 %. Адсюль арыенціровачная колькасць гэтага віду — 17-27 тыс. асобін.
Характар уздзеяння чалавека на гэты від такі ж, як і на малую вячэрніцу (Nyctalus leisleri). Спецыяльныя меры аховы не распрацаваны, і не ясна, якія меры могуць апынуцца эфектыўнымі, паколькі невядомыя прычыны нізкай колькасці. Неабходныя дэталёвыя даследаванні па распаўсюджванню і біялогіі гіганцкай вячэрніцы. Зараз могуць быць прапанаваны толькі ахоўныя меры, агульныя для ўсіх кажаноў: захаванне месцаў пражывання (старыя дуплаватыя лісцяныя дрэвы), прапаганда аховы і таму падобнае[8].
Від занесены ў чырвоныя кнігі Беларусі і Расіі.