wd wp Пошук: ⬜

Дэфект масы

Дэфе́кт ма́сы — фізічная велічыня, якая выражае ўплыў унутраных узаемадзеянняў на масу састаўной часціцы. Сярод іншага, дэфект масы характарызуе ўстойлівасць атамных ядзер. Абазначаецца звычайна Δm.

У літаратуры сустракаюцца розныя азначэнні тэрміна «дэфект масы»:

• адносна масы ядра вугляроду-12,
• праз энергію сувязі ядра.

Дэфект масы адносна вугляроду-12

У выпадку атама дэфект масы, ці лішак масы (англ.: mass excess) — рознасць паміж масай спакою атама дадзенага ізатопа, выражанаю ў атамных адзінках масы, і масавым лікам дадзенага ізатопа[1][2][3]:

Δ ( Z , A )

M

a

( Z , A ) − A ,

{\displaystyle \Delta (Z,A)=M_{a}(Z,A)-A,}

дзе M**a(Z, A) — маса (у а.а.м.) ядра з зарадавым лікам Z і масавым лікам A.

Паводле гэтага азначэння, дэфект масы атама 12C роўны нулю:

Δ ( 6 , 12 )

{\displaystyle \Delta (6,12)=0.}

Дэфект масы, аднесены да аднаго нуклона, называецца ўпаковачным каэфіцыентам[4]:

f

Δ ( Z , A )

A

.

{\displaystyle f={\frac {\Delta (Z,A)}{A}}.}

Дэфект масы і энергія сувязі

Дэфект масы — рознасць паміж масай звязанай сістэмы ўзаемадзейных часціц і сумай іх мас у свабодным стане[5].

Паводле такога азначэння, у выпадку атама дэфект масы — рознасць паміж сумай мас спакою нуклонаў, якія складаюць ядро ​​дадзенага нукліда, і масай спакою атамнага ядра гэтага нукліда[5][6]:

Δ

m

= [ Z ⋅

m

p

N ⋅

m

n

] −

m

n u c

,

{\displaystyle \Delta {m}=[Z\cdot m_{p}+N\cdot m_{n}]-m_{nuc},}

дзе

Z

{\displaystyle Z}

— колькасць пратонаў,

N

{\displaystyle N}

— колькасць нейтронаў,

m

p

{\displaystyle m_{p}}

— маса пратона,

m

n

{\displaystyle m_{n}}

— маса нейтрона,

m

n u c

{\displaystyle m_{nuc}}

— маса ядра.

Згодна з суадносінамі Эйнштэйна, энергія сувязі прапарцыянальная дэфекту масы:

Δ E

Δ m ⋅

c

2

,

{\displaystyle \Delta E=\Delta m\cdot c^{2},}

дзе

Δ m

{\displaystyle \Delta m}

— дэфект масы і с — скорасць святла ў вакууме.

Як правіла, дэфект масы выражаецца ў кэВ[7].

Гл. таксама

• Энергія сувязі
• Ядзерная энергія

Зноскі

1. ↑ Дефект масс // Большая советская энциклопедия
2. ↑ Ишханов Б.С., Капитонов И.М., Юдин Н.П. Частицы и атомные ядра. — С. 282.
3. ↑ Сивухин Д. В. Общий курс физики, т. 5, ч. 2. С. 19.
4. ↑ Сивухин Д. В. Общий курс физики, т. 5, ч. 2. С. 20.
5. 1 2 Дефект массы // Физическая энциклопедия
6. ↑ Дэфект мас // Беларуская энцыклапедыя. Т. 6. С. 363.
7. ↑ Вымярэнне масы ў энергетычных адзінках магчыма дзякуючы суадносінам Эйнштэйна.

Літаратура

• Сивухин Д. В. Общий курс физики. — М.: Наука, 1989. — Т. V. Атомная и ядерная физика. Часть 2: Ядерная физика. — 416 с.
• Дэфект мас // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. С. 363.

Спасылкі

• Астронет. Масса и энергия связи ядра

Тэмы гэтай старонкі (6):
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
Катэгорыя·Энергія
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без нумароў старонак
Катэгорыя·Маса
Катэгорыя·Ядзерная фізіка
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула