wd wp Пошук:
    ⬜

    Пігмеі

    Жанчыны-пігмеі ў Камеруне

    Пігме́і (стар.-грэч.: Πυγμαῖοι) — групы народаў у Цэнтральнай Афрыцы. Пігмеі адрозніваюцца малым ростам (сярэдні рост мужчыны — каля 150 см) і складаюць асобную негрыльскую малую расу вялікай негроіднай расы. Размаўляюць на мовах розных афрыканскіх моўных сем’яў.

    Гісторыя

    Малюнак на старажытнагрэчаскай пасудзіне: пігмей змагаецца з жураўлём

    Сучасныя генетыкі лічаць, што продкі пігмеяў адасобіліся ад астатніх негроідаў каля 70 — 60 тысяч гадоў таму і развіваліся адносна ізалявана. Малы рост і асаблівасці імунітэту, відавочна, з’явіліся прыстасаваннем да жыцця ў экалагічных умовах густых трапічных лясоў. Каля 5 — 4 тысяч гадоў таму кантакты паміж пігмеямі і суседзямі-банту ўзнавіліся, у тым ліку праз перадачу генетычнага матэрыяла ў выніку нараджэння сумесных дзяцей[1]. Папуляцыі пігмеяў на захадзе Цэнтральнай Афрыкі адчулі гэты ўплыў пазней за тых, хто жыў на поўначы і ўсходзе[2]. Перасяленне банту ў Цэнтральную Афрыку садзейнічала раз’яднанню розных груп пігмеяў і запазычванню імі іншых моў.

    У старажытнаегіпецкіх пісьмовых крыніцах пігмеі ўзгадваюцца з 3 тысячагоддзя да н. э. Прывезеныя з трапічнай Афрыкі, яны служылі танцорамі і акрабатамі пры двары фараонаў[3]. Таксама вядомы старажытнаегіпецкія малюнкі і статуэткі пігмеяў.

    У старажытнагрэчаскай міфалогіі пігмеі звычайна лакалізаваліся як асобныя народы Афрыкі, Малой Азіі і Індыі. Яны лічыліся сынамі Геі. Узгадваліся ў міфах пра Геракла, творах Гамера і Гесіёда[4]. Герадот занатаваў у Егіпце кароткае апавяданне пра паўночнаафрыканскіх вандроўнікаў-насамонаў, якія падчас экспедыцыі на поўдзень былі захоплены ў палон маленькімі чалавечкамі, якія размаўлялі на невядомай мове[5]. У пазнейшую пару звесткі пра пігмеяў набылі больш казачны характар. Толькі ў XIX ст. існаванне пігмеяў было падцверджана нямецкім даследчыкам Георгам Швейнфуртам.

    Да сярэдзіны XX ст. большасць пігмеяў вяла традыцыйны лад жыцця, займалася збіральніцтвам і паляваннем. Аднак з другой паловы XX ст. пад уплывам місіянераў, суседдзяў, а таксама ўрадавых структур значная колькасць пігмеяў была вымушана перасяляцца ў звычайныя вёскі, займацца земляробствам або наймацца на іншую працу. Пры гэтым пігмеі часцяком трапляюць у залежнасць ад высакарослага насельніцтва, трымаюцца гаспадарамі як хатняя жывёла або рабы[6]. У некаторых краінах Афрыкі адзначаюцца факты наўмыснага забойства і генацыду пігмеяў[7][8]. Пэўную пагрозу складаюць хваробы, прынесеныя звонку[9]. Каля 20 % пігмеяў, якія вядуць традыцыйны лад жыцця, пакутваюць на хранічныя захворванні.

    Фізічны тып

    Рост ад 144 да 150 см для дарослых мужчын, скура светла-карычневая, валасы кучаравыя, цёмныя, вусны параўнальна тонкія, гэты фізічны тып можна класіфікаваць як адмысловую расу.

    Па знешнім выглядзе да іх блізкія негрытосы Паўднёвай і Паўднёва-Усходняй Азіі, некаторых астравоў Меланезіі і паўночна-усходняй Аўстраліі, але генетычна паміж негрыллі і негрытосамі ёсць моцныя адрозненні.

    Групы

    Рассяленне пігмеяў у Цэнтральнай Афрыцы

    Асноўныя этнічныя і расава-сацыяльныя групы пігмеяў:

    Асаблівасці традыцыйнай культуры

    Галоўнымі традыцыйнымі заняткамі пігмеяў з’яўляюцца паляванне і збіральніцтва. У мінулым большасць пігмеяў вяла вандроўны лад жыцця, перамяшчалася ад адной часовай стаянкі да іншай, але кожная група мела пэўныя межы сваіх тэрыторый.

    У склад групы ўваходзілі малыя нуклеарныя сем’і (6 — 15 сямей у кожнай групе). У групах няма ўстойлівай унутранай структуры, адзіных правадыроў і нават агульнай рады[10]. Аб’яднальную ролю адыгрывае супольнае паляванне, у тым ліку на буйных жывёл. У ім прымаюць удзел не толькі дарослыя мужчыны, але таксама жанчыны і дзеці. Жанчыны і дзеці займаюцца збіральніцтвам, якое дае асноўнае забеспячэнне ежай.

    Пігмеі звычайна падтрымлівалі шчыльныя сувязі з суседзямі-земляробамі, займаліся менавым гандлем. Вядомы таксама несваяцкія «братэрскія» сувязі ўзаемадапамогі і сваяцтва, якія ўсталёўваліся паміж групай пігмеяў і вёскай земляробаў. Адносіны паміж пігмеямі і земляробамі накіраваны як на забеспячэнне групы прадуктамі і неабходнымі прыладамі працы, так і на арганізацыю бяспекі. У наш час адбываецца паступовае перасяленне пігмеяў у вёскі, што спрыяе павелічэнню эканамічнай і сацыяльнай залежнасці пігмеяў ад «братоў».

    Пігмеі знакаміты паліфанічнай музыкай, спевамі і танцамі. Распаўсюджаныя музычныя інструменты — барабаны, музычныя лукі, званочкі і г. д. Хаця большасць пігмеяў у нашы дні карыстаецца сучаснай вопраткай, у некаторых групах захоўваецца вытворчасць традыцыйнага адзення з кары і лісця.

    Зноскі

    1. ↑ Jennifer Welsh, Why Pygmies of Africa Are So Short
    2. ↑ Insights into the demographic history of African Pygmies from complete mitochondrial genomes
    3. ↑ Egypt: Dwarfs and Pygmies of Ancient Egypt
    4. ↑ PYGMAIOI
    5. ↑ Герадот, II:32
    6. ↑ Katie Thomas, Slaves of the Congo. Tradition has minority Pygmy people living in servitude to majority Bantus Архівавана 14 ліпеня 2014.
    7. ↑ Anne Penketh, Extermination Of The Pygmies
    8. ↑ Merciless Plight for African ‘Pygmies’
    9. ↑ Present situation Pygmies
    10. ↑ Society-PYGMIES-(MBUTI) Архівавана 25 мая 2014.

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (2):
    Катэгорыя·Народы Афрыкі
    Катэгорыя·Пігмеі