wd wp Пошук: ⬜

Гатава

Га́тава[1] (трансліт.: Hatava, руск.: Гатово) — аграгарадок у Мінскім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Навадворскага сельсавета. Месціцца за 5 км на поўдзень ад Мінска, на шашы H9034.

Назва

Назва паходзіць ад слова «гаць» — насціл з бярвёнаў, дарога цераз забалочаную мясцовасць[2].

Геаграфія

Аграгарадок месціцца на невялікім узвышшы з перападамі вышыняў; дакладна вылучаны прыватны сектар і шматпавярховая забудова. З усходняга боку ён абмежаваны прамысловай зонай, з паўднёвага — лесапаласой і чыгункай, з захаду і ўсходу — ворыўнымі землямі.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

У 1567 годзе сяло ў Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага, шляхецкая ўласнасць М. Служкі. У 1582 годзе сяло, уласнасць Б. Ложчанкі — І. Служчынай; цэнтр маёнтка, уласнасць П. І. Крушынскага, І. Т. Корсака.

У 1590 годзе сяляне адбывалі паншчыну 3 дні ў тыдзень з валокі[3], у гэты час у сяле 14 гаспадарак, у маёнтку 3 дамы, агарод, уласнасць М. Служкі. У 1598 годзе вёска, уласнасць А. Крашынскага, у 1599 годзе сяло, уласнасць князя Д. Скуміна. У 1600 годзе сяло — цэнтр маёнтка, бабровыя гоны на рацэ Свіслач, уласнасць Служкаў; двор — уласнасць Корсакаў; потым асабістая ўласнасць Д. Скуміна, Тышкевіча. У 1652 годзе царкоўная ўласнасць ордэна бернардзінцаў, у 1667 годзе — францысканцаў. З 1742 года ўласнасць Менскага жаночага бернардзінскага кляштара.

Пад уладай Расійскай імперыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года Гатава апынулася ў складзе Расійскай імперыі. У 1858 годзе дзяржаўная ўласнасць. У 1864 годзе адкрытае народнае вучылішча. У 1870 годзе дзяржаўны маёнтак у Самахвалавіцкай воласці. У 1887 годзе пабудаваная драўляная Свята-Духаўская царква. У 1897 годзе ў сяле былі народнае вучылішча, царкоўна-прыходская школа, хлебазапасны магазін, царква, карчма, кузня; таксама быў фальварак.

Найноўшы час

У Першую сусветную вайну ў лютым — снежні 1918 года Гатава было пад акупацыяй войскаў Германскай імперыі.

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. З 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі ўвайшло ў склад Беларускай ССР. У ліпені 1919 — ліпені 1920 года і ў сярэдзіне кастрычніка 1920 года было пад акупацыяй Польшчы.

У 1922 годзе створана сельскагаспадарчае таварыства «Выгада». У 1924—1927 і 1954—1959 гадах цэнтр Гатаўскага сельсавета [4][5]. З 1927 года ў Дзяргайскім сельсавеце Менскай акругі. У 1924 годзе адкрытая 3-гадовая школа, 85 вучняў. З 26 траўня 1935 года ў Менскім раёне, з 20 лютага 1938 года ў Менскай вобласці.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года вёска пад акупацыяй Германіі. На гэтай тэрыторыі дзейнічаў савецкі партызанскі атрад[6].

З 5 сакавіка 1959 года ў Навадворскім сельсавеце. У 1968 годзе побач з вёскай Гатава пабудаваны Мінскі завод «ДРУГЧАРМЕТ»[7]. Пасля гэтага для засялення працоўнікаў завода тут пачалося будаўніцтва першых шматпавярховых дамоў. Другая хваля будаўніцтва звязаная са скураным заводам, які пачаў працаваць побач з паселішчам у 1988 годзе.

У 1991 годзе ў саўгасе «Рассвет» (цэнтр — Новы Двор).

Насельніцтва

XVII стагоддзе:
- 1642 год — 28 двароў, 69 жыхароў мужчынскага полу
XIX стагоддзе:
- 1858 год — 130 душ мужчынскага полу
- 1861 год — 50 двароў, 315 жыхароў
- 1880 год — 37 двароў, 400 жыхароў
- 1897 год — сяло, 77 двароў, 450 жыхароў; двор, 9 жыхароў
XX стагоддзе:
- 1917 год — сяло, 122 двары, 757 жыхароў; фальварак, 1 двор, 12 жыхароў
- 1997 год — 2530 гаспадарак, 7791 жыхар
- 1999 год — 7028 жыхароў
XXI стагоддзе:
- 2010 — 7308 жыхароў

Прадпрыемствы

Найбуйнейшыя прадпрыемствы Гатава:

РУП «Другчармет»
ААТ «Мінскае вытворчае скураное аб’яднанне»
КУП «ЖКГ Мінскага раёна»

Славутасці

Спіс вуліц

Вішнёвая вуліца
Вясенняя вуліца
Дачная вуліца
Жамчужная вуліца
Загарадная вуліца
Ізумрудная вуліца
Кляновая вуліца
Кляновы завулак
Маладзёжная вуліца
Металургічная вуліца
Мінская вуліца
Міру вуліца
Палявая вуліца
Садовая вуліца
Сонечная вуліца
Фрунзэ вуліца
Цэнтральная вуліца
Чыгуначная вуліца
Шчорса вуліца
Шырокая вуліца
Юбілейная вуліца[8]

Зноскі

↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
↑ Жучкевич В. А. Краткий топонимический словарь Белоруссии. — Мн.: Изд-во БГУ, 1974. С. 68
↑ Лойка, П. А. Прыватнаўласніцкія сяляне Беларусі: Эвалюцыя феадальнай рэнты ў другой палове ХVІ—ХVIII ст. / П. А. Лойка; АН БССР, Інстытут гісторыі; Пад рэд. В. І. Мялешкі. — Мн.: Навука і тэхніка, 1991. — 111 с. — С. 24. — ISBN 5-343-00563-2. Са спасылкай на: ЦГДА БССР. — Ф. КМФ-5. — Воп. 1. — Спр. 733. — Арк. 17.
↑ Указ Президиума Верховного Совета БССР от 16 июля 1954 г. Об объединении сельских советов Минской области // Сборник законов Белорусской ССР и указов Президиума Верховного Совета Белорусской ССР: 1938—1955 гг. — Мн.: Изд. Президиума Верхов. Совета БССР, 1956. — 347 с.
↑ Рашэнне выканкома Мінскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 5 сакавіка 1959 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1959, № 4.
↑ Сага пра салаўя
↑ Інавацыйныя тэхналогіі РУП «ДРУГЧАРМЕТ»
↑ Спіс вуліц і іншых элементаў ўнутранага адраса (нявызн.). Нацыянальнае кадастравае агенцтва Рэспублікі Беларусь.

Літаратура

Гатава // Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 8, кн. 3. Мінская вобласць / Рэдкалегія: Т. У. Бялова (дырэктар) і інш. — Мн.: БелЭн, 2012. — 624 с.: іл. ISBN 978-985-11-0636-9. С. 379

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гатава