«Свет Дзікага Захаду», або «Заходні свет» (англ.: Westworld) — амерыканскі фантастычны серыял тэлеканала HBO, прэм’ера якога адбылася 2 кастрычніка 2016 года[4]. Гэта адаптацыя аднайменнага фільма «Заходні свет», напісанага і пастаўленага Майклам Крайтанам у 1973 годзе. Выканаўчымі прадзюсарамі серыяла сталі Джонатан Нолан, Ліза Джой, Дж. Дж. Абрамс, Джэры Вайнтраўб і Браян Бёрк. Нолан таксама выступіў у якасці рэжысёра пілотнай серыі. 14 лістапада 2016 года HBO працягнуў серыял на другі сезон[5].
Месца дзеяння — футурыстычны парк атракцыёнаў «Заходні свет», населены андроідамі[6][7].
Кампанія Warner Bros. разглядала планы стварэння поўнаметражнага рэмейка фільма «Заходні свет» 1973 года з канца 1990-х гадоў[13]. У 2002 годзе часопіс Variety паведаміў пра падпісанне дагавора паміж Warner Bros. і акцёрам Арнольдам Шварцэнэгерам, які намерваўся прадзюсаваць фільм і выканаць у ім ролю Стралка, раней сыграную Юлам Брынерам[14]; на працягу некалькіх гадоў кампанія спрабавала прыцягнуць да праекта Тарсема Сінгха як рэжысёра і Квенціна Таранціна ў якасці сцэнарыста[15]. У 2011 годзе Warner Bros. усё яшчэ мела планы па стварэнні рэмейку[13].
У жніўні 2013 года было абвешчана, што кампанія кабельнага тэлебачання HBO замовіла пілотную серыю тэлесерыяла па матывах фільма — прадзюсарамі праекта выступілі Дж. Дж. Абрамс, Джонатан Нолан і Джэры Вайнтраўб, прычым Джонатан Нолан выступіў у якасці рэжысёра, а таксама сцэнарыста ў суаўтарстве са сваёй жонкай Лізай Джой[16]. У канцы 2014 года HBO дала ход стварэнню першага сезона серыяла ў супрацоўніцтве з кінакампаніяй Bad Robot Productions; прэм’ера серыяла была запланавана на 2015 год[17].
Менавіта Дж. Дж. Абрамс прапанаваў падаваць сюжэт у серыяле з пункту гледжання андроідаў, а не людзей[18]. Джонатан Нолан сярод іншых крыніц чэрпаў натхненне ў камп’ютарных гульнях, у тым ліку BioShock Infinite, Red Dead Redemption і The Elder Scrolls V: Skyrim, а таксама гульнях ад кампаніі BioWare, дзе няма строга зададзенай маралі, і маральны складнік знаходзіцца ў межах нейкага спектра, без адназначнага падзелу на чорнае і белае[19]. Гульня The Elder Scrolls V: Skyrim прыводзілася як прыклад свету, у якім негульнявыя персанажы, якія кіруюцца камп’ютарам, напрыклад, вясковыя жыхары, жывуць сваім уласным жыццём незалежна ад таго, знаходзіцца побач з імі ігрок ці не[19]. Менавіта гэтая ідэя персанажаў камп’ютарных гульняў паслужыла ўзорам для запраграмаваных гісторый андроідаў у «Свеце Дзікага Захаду», якія замкнутыя ў пастаяннай пятлі і штораз паўтараюць адны і тыя ж учынкі[20]. Каментуючы тэму гвалту ў серыяле, Нолан адзначаў, што «гвалт прысутнічае ў тых гісторыях, якія нам падабаецца глядзець па тэлевізары, але не ў тых, якія нам хацелася б перажыць асабіста»[19].
У серыяле гучаць цытаты з класічных п’ес Уільяма Шэкспіра, у прыватнасці, фраза «У бурных радасцей канец раптоўны» з Рамэа і Джульеты[21] — для андроідаў яна з’яўляецца трыгерам, якія прымушаюць пераацаніць сваё ўспрыманне рэальнасці[22]. «Свет Дзікага Захаду» мае шэраг адсылак да «Алісе ў Краіне Цудаў» Льюіса Кэрала — да іх адносяцца, напрыклад, сіняя сукенка Далорэс і сцэна чаявання ў пустыні, якая вельмі нагадвае кананічныя ілюстрацыі Джона Тэніэла да «Алісы»[23]. Паводле слоў Нолана, у серыяле ёсць некалькі відавочных і невідавочных сувязяў паміж галоўнай гераіняй Далорэс і Алісай, галоўнай гераіняй кэралаўскай кнігі; сама кніга Кэрала таксама з’яўляецца ў серыяле, і героі зачытваюць урыўкі з яе[24].
Адсылкі да выяўленчага мастацтва ўключаюць у сябе вобразы, спісаныя з «Вітрувіянскага чалавека» Леанарда да Вінчы, «Свету Крысціны» Эндру Уаета і «Стварэння Адама» Мікеланджэла [21] — рэпрадукцыя «Стварэнні Адама» з’яўляецца ў фінале першага сезона, і адзін з герояў серыяла, доктар Форд, паказвае на яе і пераказвае тэорыю, высунутую ў 1990 годзе амерыканскім урачом Фрэнкам Мешбергерам, пра тое, што ў выяве Бога на фрэсцы насамрэч зашыфравана анатамічная выява чалавечага мозгу[25].
У сюжэце серыяла немалое месца займае канцэпцыя «бікамералізму», ці «двухпалатнага розуму», высунутая амерыканскім псіхолагам Джуліянам Джэйнсам у 1976 годзе — аб тым, што мысленне старажытных людзей адрознівалася ад мыслення сучасных і некалі чалавечы мозг быў «двухпалатным», падзеленым на дзве часткі, адна з якіх паведамляла іншай, што рабіць, а іншая выконвала загады, успрымаючы голас іншай часткі мозгу як «вонкавы», які належыць вышэйшым сілам — распад гэтай сістэмы, паводле меркавання Джэйнса, прывёў да ўтварэння ўласнага «Я» і свядомасці ў сучасным сэнсе гэтага слова[26].
У фільме «Заходні свет» 1973 гады фігуравалі і іншыя паркі, аформленыя ў стылі не Дзікага Захаду, а Рымскай імперыі і Сярэднявечча — Нолан дапушчаў, што падобныя паркі могуць у далейшым з’явіцца ў серыяле[27], і сапраўды, у апошняй серыі першага сезона было паказана закуліссе яшчэ аднаго парку з японскімі самураямі[28]. Пісьменнік Джордж Марцін, па чыіх кнігах у жанры сярэдневяковага фэнтэзі быў зняты іншы паспяховы серыял HBO — «Гульня тронаў» — сустракаўся з Ноланам і Джой і прапанаваў ім ідэю магчымага красовера паміж серыяламі — парку з андроідамі, заснаванага на свеце «Гульні тронаў»[29].
Энтані Хопкінс і Эван Рэйчэл Вуд сталі першымі акцёрамі, з кім дамовіліся прадзюсары серыяла, і былі зацверджаны іх ролі доктара Роберта Форда і Далорэс Абернаці адпаведна. У жніўні 2014 года да праекта далучылася цэлая група акцёраў у складзе: Джэфры Райт, Радрыгу Сантору, Інгрыд Бульсё Бердал, Шэнан Вудвард, Анжэла Сарафян, Сайман Куортэрман і Джэймс Марсден.
Здымкі пілотнага эпізоду адбыліся ў ліпені і ў жніўні 2014 года ў Лос-Анджэлесе[30].
Першы сезон серыяла атрымаў пераважна станоўчыя водгукі ад крытыкаў. Станоўча быў ацэнены акцёрскі склад[31][32][33], «годны галівудскага блокбастара»[33], чыя трупа «зрабіла б гонар многім кінастужкам»[31]. Запазычваючы асноўную ідэю ад фільма 1973 года серыял не выглядае як рэмейк. Ён кардынальна адрозніваецца з пункту гледжання жанру і ўяўляе сабой фантастычную драму супраць трылера арыгінала. Сюжэт інтрыгуе загадкамі і філасофскімі алюзіямі[31]. Серыял ўздымае мноства тэм, у якіх тэматыка штучнага інтэлекту адыгрывае не апошнюю ролю, але і не заўсёды першую[32]. Незвычайная і форма падачы апавядання — тры паралельныя «таймлайны», якія разгортваюцца на экране, не адрозныя адзін ад аднаго. «Свет Дзікага Захаду» атрымаўся суцэльным творам, здольным спарадзіць грамадскія дыскусіі, як гэта некалі зрабіў серыял «Застацца ў жывых»[34]. З прычыны таго, што ў сюжэце шмат гвалту і аголенай натуры, праект параўноўвалі з «Гульнёй тронаў». Сярод негатыўных водгукаў існавала меркаванне, што па сутнасці серыял не ўяўляе ў сваёй канцэпцыі нічога новага[33]. Да мінусаў журналісты таксама адносілі інтэлектуальную безуважлівасць да таго, што адбываецца, асабліва ўласцівае пілотнай серыі[31]. «Афіша. Daily» пісала:
![]() |
Серыял, гулец з храналогіяй, на працягу ўсяго сезона сцірае розніцу паміж учора, сёння і заўтра, прад'явіў па-чартоўску нетрывіяльны спосаб апавядання. Пэўна, трэба быць андроідам, каб не ацаніць шоу хоць бы на гэтым узроўні. «Гэта ні да чаго не падобнае», — скажуць адны. «Спыніць маторыку», — скажуць іншыя[34]. | ![]() |
![]() |
Свет Дзікага Захаду ў Вікіцытатніку |
---|---|
![]() |
Свет Дзікага Захаду на Вікісховішчы |