Петралонская пячора (грэч.: Σπήλαιο Πετραλώνων) — пячора ў Грэцыі, размешчаная паблізу вёскі Петралона на паўвостраве Халкідзікі, у 55 км ад горада Салонікі. Пячора мае карставае паходжанне, знаходзіцца на заходнім схіле гары Катсіка, на вышыні прыкладна 270 м над узроўнем мора. Пры ўваходзе ў пячору створаны Антрапалагічны музей Петралоны. Петралонская пячора з’яўляецца месцам выяўлення парэшткаў старажытнага чалавека Еўропы і мае сляды выкарыстання чалавекам агню, якія лічацца найстаражытнейшымі[1].
Пячора была адкрыта ў маі 1959 года Філіпам Кадзарыдзісам, жыхаром вёскі Петралона. Пячора стала сусветна вядомай, калі 16 верасня 1960 года іншы жыхар Петралоны Хрыстас Сарыянідзіс знайшоў у пячоры чэрап архантрапа. Археалагічныя і антрапалагічныя даследаванні пачаліся неўзабаве пад кіраўніцтвам прафесара антрапалогіі Арыса Пуліанаса, які ўстанавіў, што знойдзенаму архантрапу каля 700 тысяч гадоў, адпаведна ён з’яўляецца найстаражытным чалавекам Еўропы.[2] Шкілет дагістарычнага чалавека быў знойдзены сярод рэшткаў прымітыўных прылад працы, а таксама слядоў ачага. Петралонская пячора таксама лічыцца найстаражытным помнікам выкарыстання чалавекам агню. Чэрап петралонскага архантрапа цяпер захоўваецца ва ўніверсітэце Арыстоцеля ў Салоніках.
Гэтыя дадзеныя заснаваныя на дэталёвым вывучэнні стратыграфіі пячоры, складзенай 34 разнаўзроставымі пластамі, ядзерным, а таксама на фацыяльным і палеанталагічным аналізе. Сярод акамянеласцяў даследчыкамі былі знойдзеныя парэшткі львоў, гіен, мядзведзяў, пантэр, сланоў, насарогаў, плейстацэнавага мегацэрына (сямейства аленявых), бізонаў, а таксама 25 відаў птушак, 16 відаў грызуноў і 17 відаў рукакрылых. Узрост некаторых астанкаў каля 5 млн гадоў.
Даўжыня Петралонскай пячоры складае каля 2 кіламетраў. Уваход ўяўляе сабой штучны тунэль, працягласцю каля 100 метраў (тунэль пабудаваны ў 1974 годзе[3]), ён праходзіць праз схіл гары, які падвергнуўся эрозіі і ахоплівае стары, натуральны ўваход. Тэмпература ў пячоры застаецца пастаяннай на працягу ўсяго года на ўзроўні каля 17 градусаў па Цэльсію. Па баках праходаў уладкаваны вітрыны, якія змяшчаюць каменныя і касцяныя прылады, косткі, сківіцы і зубы розных жывёл, знойдзеных ў пячоры. Немалую цікавасць для турыстаў уяўляюць і некалькі залаў з мудрагелістымі сталактытамі, сталагмітамі і сталагнатамі.