wd wp Пошук:

Панцеляймон Кандратавіч Панамарэнка

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Панамарэнка.

Панцеляймо́н Кандра́тавіч Панамарэ́нка (9 жніўня 1902, хутар Шолкаўскі, Беларэчанская воласць, Майкопскі аддзел, Кубанская вобласць, Расійская імперыя, цяпер Беларэчанскі раён, Краснадарскі край, Расія — 18 студзеня 1984) — беларускі і савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч, генерал-лейтэнант (1943). Старшыня Савету Народных Камісараў (Савету Міністраў) БССР (1944—1948), Першы сакратар ЦК КП Беларусі (1938—1947), начальнік Цэнтральнага штаба партызанскага руху (1942—1944).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. У 1918 быў прызваны ў Чырвоную Армію. Удзельнік Грамадзянскай вайны 1917—1922. З 1919 працаваў на нафтапромыслах, пасля на чыгуначным транспарце. З 1922 на камсамольскай працы. Скончыў Маскоўскі інстытут інжынераў транспарту (1932). У 1932—1936 служыў у Чырвонай Арміі. З 1936 інжынер Усесаюзнага электратэхнічнага інстытута. З 1937 у апараце ЦК ВКП(б).

У 19381947 гадах першы сакратар ЦК КП(б)Б. Даваў згоду на арышт і асуджэнне дзяржаўных і партыйных работнікаў БССР[2][3].

21 лістапада 1938 падрыхтаваў справаздачу «О Белорусском языке, литературе и писателях». У ім Панцеляймон Кандратавіч дакладае дзяржсакратару ЦК аб тым, што азнаёміўшыся з беларускімі пісьменнікамі і іх настроямі, ён зрабіў шэраг высноў, па рэалізацыі якіх жадаў параіцца са Сталінам. Спадар Панамарэнка для перадачы беларускай мовы скарыстоўваў расійскую транскрыпцыю (накшталт «щирых белорусов»), абражаў культуру і мову, фактычна падпісваў смяротны прысуд літаратурным дзеячам, абвінаваціўшы іх у «контррэвалюцыйнай нацыяналістычнай працы, ідэйна кіруемых заўсёды дзясяткам прафашысцкіх пісьменнікаў (у тым ліку Янкам Купалай і Якубам Коласам[4])…» Панамарэнка ў сваёй справаздачы прапаноўвае:

«…Решительно очистить литературу от произведений с национал-фашистской контрабандой (кое-что мы в этом направлении уже сделали), поднять литературную, преданную молодежь, освежить литературу, укрепить руководство Союза писателей».

Затым піша, якія крокі ўжо былі праведзены ў бок саюзу пісьменнікаў, і дадае:

«По двум вопросам:

Але ўжо літаральна праз месяц Панамарэнка просіць узнагародзіць разам з іншымі пісьменнікамі Якуба Коласа: «…У яскравых мастацкіх вобразах паказаў барацьбу беларускага народа супраць белапольскіх акупантаў…»[4]

З пачатку 1939 удзельнічаў у выкрыцці кіраўнікоў НКУС БССР, абвінавачаных у грубых парушэннях рэвалюцыйнай законнасці і злоўжываннях уладай. З 1939 таксама член Ваеннага савета Беларускай ваеннай акругі, прымаў удзел у кіраўніцтве войскамі, што ўвайшлі на тэрыторыю Заходняй Беларусі. Менавіта Панамарэнка пераканаў Іосіфа Сталіна ў тым, што Палессе з Брэстам i Пінскам мусяць быць менавіта ў складзе БССР[6].

У гады Вялікай Айчыннай вайны быў членам ваенных саветаў 3-й ударнай арміі, Заходняга, Цэнтральнага і Бранскага франтоў. У 19421944 гг. начальнік Цэнтральнага штаба партызанскага руху пры Стаўцы Вярхоўнага Галоўнакамандавання. Непасрэдна пасля вызвалення БССР Сталін прад’явіў прапанову змяніць межы рэспублікі з РСФСР. У жніўні гатовы быў праект перадачы Расійскай Федэратыўнай Рэспубліцы Полацкай вобласці. Дзякуючы настойлівым старанням Iсакратара ЦК КП(б)Б Панцеляймона Панамарэнкі, падмацаваным аргументамі аб ахвярнасці насельніцтва Беларусі ў барацьбе з нямецкім акупантам, беларускім камуністам удалося абараніць усходнія межы рэспублікі[7][8].

У 19441948 гг. Старшыня СНК (з 1946 Савет Міністраў) БССР. У 19481953 гг. сакратар ЦК ВКП(б), адначасова ў 19501953 гг. міністр нарыхтовак СССР. З 16 кастрычніка 1952 па 6 сакавіка 1953 член Палітбюро ЦК КПСС. У 1953—1954 гг. міністр культуры СССР. У 1954—1955 гг. першы сакратар ЦК Кампартыі Казахстана.

З 1955 пасол у Польшчы. З 1957 ў Індыі і Непале, з 1959 ў Нідэрландах.

Пахаваны на Новадзявочых могілках у Маскве.

Узнагароды

Мемарыяльныя дошкі Панцеляймону Панамарэнку (злева ўверсе), Змітру Жылуновічу і Кірылу Мазураву на доме па вул. Карла Маркса, 30 у Мінску

Узнагароджаны чатырма ордэнамі Леніна, ордэнам Кастрычніцкай Рэвалюцыі, ордэнам Суворава I ступені, ордэнам Айчыннай вайны I ступені, ордэнам «Знак Пашаны».

Зноскі

  1. Panteleimon K. Ponomarenko // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Расціслаў Платонаў. Панамарэнка Панцеляймон Кандратавіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 5: М — Пуд / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1999. — 592 с.: іл. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0141-9. — С. 398.
  3. П.Пономаренко: штрихи к портрету // sb.by 21.12.2002
  4. 1 2 Кастусь Ліпскі. Як ордар памянялі на ордэн(недаступная спасылка) // Газета „Пагоня“, 2008-10
  5. Дар’я Сацукевіч. No comments… Альбо пра тое, як мову прадаюць Архівавана 2 чэрвеня 2009. // Згуртаванне беларусаў свету «Бацькаўшчына».
  6. Пабачылі свет асабістыя дзённікі Панцеляймона Панамарэнкі(недаступная спасылка) // Народная Воля № 123—124, 21.08.2008
  7. VII. Уніфікацыя палітычнай і гаспадарчай сістэмы БССР (1944—1956) Архівавана 7 лістапада 2007. // Навейшая гісторыя Беларусі. — Беласток: Праграмная Рада Тыднёвіка Беларусаў у Польшчы «Ніва», 1999
  8. Уладзімір Арлоў. Мажвідас, Кант і Ваня з піларамы Архівавана 7 красавіка 2009. // Наша Ніва, сакавік 2002 г.

Літаратура

Спасылкі

Папярэднік:
Аляксей Волкаў
Першы сакратар ЦК КП(б)Б
19381947
Пераемнік:
Мікалай Гусараў
Тэмы гэтай старонкі (49):
Катэгорыя·Дэпутаты Вярхоўнага Савета СССР 4 склікання
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Кастрычніцкай Рэвалюцыі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі
Катэгорыя·Памерлі ў Маскве
Катэгорыя·Першыя сакратары ЦК КП Казахстана
Катэгорыя·Пахаваныя на Новадзявочых могілках
Катэгорыя·Генерал-лейтэнанты СССР
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Суворава I ступені
Катэгорыя·Выпускнікі МІІТа
Катэгорыя·Міністры нарыхтовак СССР
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Кубанскай вобласці
Катэгорыя·Дэпутаты Вярхоўнага Савета СССР 1 склікання
Катэгорыя·Нарадзіліся ў Краснадарскім краі
Катэгорыя·Кандыдаты ў члены ПБ ЦК КПСС
Катэгорыя·Нарадзіліся 9 жніўня
Катэгорыя·Паслы СССР у Непале
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Леніна
Катэгорыя·Нарадзіліся ў 1902 годзе
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак
Катэгорыя·Паслы СССР у Індыі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
Катэгорыя·Старшыні Савета Міністраў БССР
Катэгорыя·Памерлі 18 студзеня
Катэгорыя·Удзельнікі Грамадзянскай вайны ў Расіі
Катэгорыя·Міністры культуры СССР
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Паслы СССР у Нідэрландах
Катэгорыя·Дэпутаты Вярхоўнага Савета СССР 2 склікання
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «Імя Прозвішча»
Катэгорыя·Памерлі ў 1984 годзе
Катэгорыя·Партызаны Вялікай Айчыннай вайны
Катэгорыя·Старшыні СНК БССР
Катэгорыя·Члены КПСС
Катэгорыя·Кавалеры ордэна Айчыннай вайны I ступені
Катэгорыя·Дэпутаты Вярхоўнага Савета СССР 3 склікання
Катэгорыя·Кавалеры ордэна «Знак Пашаны»
Катэгорыя·Асобы
Катэгорыя·Дэпутаты Вярхоўнага Савета БССР 1-га склікання
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю гісторыі Беларусі без нумароў старонак
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
Катэгорыя·Персоны нон грата
Катэгорыя·Члены ЦК КПСС
Катэгорыя·Намеснікі Старшыні Савета Міністраў СССР
Катэгорыя·Першыя сакратары ЦК КПБ
Катэгорыя·Члены Палітбюро ЦК КПСС
Катэгорыя·Удзельнікі польскага паходу РСЧА
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю гісторыі Беларусі без назвы артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю гісторыі Беларусі без аўтара
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных