wd wp Пошук: ⬜

Ваяводскі мундзір

Ваяводскі мундзір — святочны строй польскай шляхты, які мусілі насіць падчас з’ездаў сеймікавых і сеймавых паслы кожнага ваяводства і павета. Быў прыняты пастановай на сейме Рэчы Паспалітай у 1776 годзе, выкарыстоўваўся ў 1776—1795 гадах.

Гісторыя

Сейм 1776 года(польск.) бел. рэкамендаваў шляхце кожнага ваяводства насіць аднастайныя строі, выкананыя абавязкова з мясцовага сукна, якія павінны былі стаць элементам, які адрозніваў і вызначаў дэпутатаў ад дадзенага рэгіёна. Нягледзячы на тое, што канстытуцыя Сейма не ўказвала знешні выгляд уніформы і ўводзіла свабоду іх нашэння, рэкамендацыі Сейма былі практычна неадкладна выкананы, і асобныя сеймікі прынялі ўласныя колеры адзення, жупанаў і паясоў. Паны прыехалі на Сейм у 1778 годзе ў ваяводскіх мундзірах. Некаторыя ваяводствы (у тым ліку Бжесць-Куяўскае(руск.) бел. і Інаўроцлаўскае(руск.) бел.) таксама ўвялі асобную сеймавую форму, адрозную ад адзення на сейміках. Закон аб ваяводскіх мундзірах быў пацверджаны Сеймам 1780 года(польск.) бел., адначасова забараняючы насіць з імі любыя ўпрыгажэнні.

Ваяводскія мундзіры, якія ўзніклі на хвалі супраціву кансерватыўна настроенай шляхты супраць французскай моды, унеслі свой уклад у абуджэнне нацыянальнай самасвядомасці і згулялі сваю ролю ў працэсе стварэння польскага нацыянальнага касцюму. На яго спаслаўся сейм Герцагства Варшаўскага, увёўшы для шляхты па ўсёй краіне адзіны цэласны строй.

Прыклады

• ваяводства Брацлаўскае: кунтуш ясна-шафіравы, вылогі[2] шкарлатныя[3], жупан белы[4]
• ваяводства Віленскае: кунтуш гранатавы, вылогі і жупан кармазінавыя[5][4]
• павет Ашмянскі: кунтуш, вылогі і жупан зялёныя[4]
• ваяводства Полацкае: кунтуш кармазінавы, вылогі і жупан гранатавыя[4]
• ваяводства Новагародскае: кунтуш шкарлатны, жупан і вылогі чорныя[4]
• павет Слонімскі: кунтуш шафіравы, жупан і вылогі саламянага колеру; на сейме — кунтуш кармазінавы, жупан і вылогі шафіравыя[4]
• павет Ваўкавыскі: кунтуш гранатавы, жупан і вылогі кармазінавыя; на сейм — кунтуш кармазінавы, вылогі і жупан гранатавы[4]
• павет Аршанскі, ваяводства Віцебскае: кунтуш зялёны, вылогі і жупан белыя[4]
• ваяводства Брэст-Літоўскае: кунтуш шафіравы, вылогі кармазінавыя, жупан і пас белыя[4]
• ваяводства Мсціслаўскае: кунтуш гранатавы, вылогі блакітныя, жупан саламяны[4]
• ваяводства Менскае: кунтуш кармазінавы, жупан і вылогі гранатавыя[4]
• павет Рэчыцкі Менскага ваяводства: кунтуш кармазінавы, жупан і вылогі белыя[4][6]

Зноскі

1. ↑ Szlachta w mundurach wojewódzkich na polu elekcyjnym
2. ↑ Дэталі мундзіра, якія розніліся колерам ад агульнага колеру мундзіра: каўнер, лацканы, манжэты, акантоўкі
3. ↑ пурпурныя, ярка-чырвоныя
4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Бялявіна, В. М. Беларускі касцюм / В. М. Бялявіна, Л. В. Ракава. — Мінск : Беларусь, 2017. — 463 с. : іл. ISBN 978-985-01-1241-5
5. ↑ цёмна-чырвоныя
6. ↑ Zygmunt Gloger. Geografia historyczna ziem dawnej Polski

Літаратура

• Tadeusz Jeziorowski(польск.) бел., Andrzej Jeziorkowski. Mundury wojewódzkie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. — Warszawa, 1992. — ISBN 83-85314-02-4.

Спасылкі

	Ваяводскі мундзір на Вікісховішчы

• Mundury wojewódzkie.
• Mundury wojewódzkie a renesans polskiego stroju narodowego w epoce stanisławowskiej (руск.)

Тэмы гэтай старонкі (8):
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з рускай
Катэгорыя·Вікіпедыя·Запыты на пераклад з польскай
Катэгорыя·Ваяводствы Рэчы Паспалітай
Катэгорыя·Вікіпедыя·Шаблон «Вонкавыя спасылкі» пусты
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
Катэгорыя·Вікіпедыя·Ізаляваныя артыкулы/сірата0
Катэгорыя·Уніформа
Катэгорыя·Адзенне