wd wp Пошук: ⬜

Валуй

У гэтага паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Валуй (значэнні). Валу́й, Сыравежка смуродная[1], Бычок (Russula foetens) — шапкавы базідыяльны грыб з роду Сыраежка (Russula) сямейства Сыраежкавыя (Russulaceae).

Народныя назвы

Валуй[2][3][4], малюк, сапляк, суплекь, салёнік, валойка, прыбалотуха, бычок, сыравежка заможная[5], карова, вялуй, валовік, валуйка, кабылка[1].

Апісанне

Пладовае цела грыба — шапка на ножцы. Шапка дыяметрам 4—15 см, у маладых грыбоў амаль шарападобная, клейкая, у старых пукатая або плоска-распасцёртая, жаўтаватая ці жоўта-бурая, з бугрыста-рубчастым краем. Мякаць шчыльная, белая, едкая, з непрыемным пахам сырасці. Пласцінкі прырослыя, спачатку белыя, потым жаўтаватыя, з бурымі дробнымі плямамі, часцяком з кропелькамі вільгаці. Ножка белаватая, цыліндрычная, часам з патаўшчэннем, з пустотамі або пустая, вельмі жорсткая. Споры амаль шарападобныя, барадаўчатыя, светла-жоўтыя.

Пашырэнне

Пашыраны ў Еўропе, Усходняй Азіі, Паўночнай Амерыцы. Трапляецца ў розных лясах Беларусі, часцей у бярозавых і мяшаных, расце асобна і групамі, пладовыя целы з’яўляюцца ў ліпені—верасні.

Спажыванне

Нізкаякасны ядомы грыб. Спажываецца толькі солены і марынаваны (пасля вымочвання і адварвання). Па вонкавым выглядзе да яго крыху падобны неядомы валуй несапраўдны, або хрэнавы грыб.

Зноскі

1 2 Грыбы і грыбная кулінарыя : папулярны энцыклапедычны даведнік / Галіна Сяржаніна, Іван Яшкін. — Мінск : Беларуская асацыяцыя кулінараў, 2005. — 387с., [24] л. каляр. iл. ; 24 см. — На вокладцы аўтары не паказаны. — Бібліяграфія: с. 343—350. — Алфавітныя паказчыкі: с. 351—385. — 1000 экз. — ISBN 985-6081-34-3.
↑ Мейер А., Описание Кричевского графства или бывшего староства 1786 г., Могилевская старина: cборник статей Могилевских Губернских Ведомостей, 1901, t. 2
↑ Чоловский К. Перечень общеизвестных вредных и полезных грибов // Опыт описания Могилевской губернии. Могилев. 1882. Кн. 1, разд. 6. С. 415—419
↑ Носович И. И. Словарь белорусского наречия, 1870, СПб.: ОРЯС Имп. АН, 756 с. // 1983, Мінск: БелСЭ, 756 с. Ч. I., Ч. II.
↑ Купрэвіч В. Ф. Страўныя, атрутныя і падазроныя грыбы. Мн., 1930

Літаратура

Валуй // Беларуская ССР: Кароткая энцыклапедыя. Т. 2. — Мн.: БелСЭ. 1979.
Валуй // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1996. — Т. 3: Беларусы — Варанец. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3), ISBN 985-11-0035-8.
Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др.. — 2-е изд., исправл.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 152. — 864 с. — 150 600 экз. — ISBN 5-85270-002-9.(руск.)
Сержанина Г. И., Змитрович И. И. Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов (руск.) / Под ред. Н. А. Дорожкина. — Мн.: Вышэйшая школа, 1978. — С. 152. — 192 с. — 60 000 экз.
Валуй // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.(руск.)