wd wp Пошук: ⬜

Бела Лайта

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Лайта.

Бе́ла Ла́йта (венг.: Lajta Béla, сапраўднае імя Бела Ла́йтэрсдорфер (венг.: Leitersdorfer Béla; 23 студзеня 1873, Будапешт — 12 кастрычніка 1920, Вена) — венгерскі архітэктар.

Біяграфія

Бела Лайтэрсдорфер нарадзіўся ў Обудзе ў сям’і гандляра тэкстылем. Скончыў у 1895 годзе Тэхнічны ўніверсітэт у Будапешце [5], дзе вывучаў архітэктуру ў Імрэ Штэйндля і Алаяша Хаўсмана. Вучыўся таксама ў Італіі, Германіі і іншых заходне-еўрапейскіх краінах. Яго настаўнікамі былі ў Берліне Альфрэд Месель і Эрнст фон Інэ, Эліэль Саарынен у Хельсінкі і Рычард Норман Шоу у Лондане. З 1901 працаваў у Будапешце [5].

Бела Лайтэрсдорфер у час асіміляцыі венгерскіх яўрэяў у 1907 годзе змяніў прозвішча на Лайта.

Творчасць

У 1899 годзе Бела Лайтэрсдорфер перамог у конкурсе на праект сінагогі ў будапешцкім раёне Ліпатвараш, аднак праект не быў рэалізаваны. Першай працай архітэктара стала крама музычнай літаратуры Барда на вуліцы Кошута ў Будапешце. На творчасць Лайты аказаў вялікі ўплыў Эдзён Лехнер, разам з якім ён працаваў над некалькімі праектамі. Бела Лайта пабудаваў у Будапешце цэлы шэраг мадэрнісцкіх будынкаў. У 1909 годзе Лайта пабудаваў у стылі ар-дэко будынак мюзік-хола Parisiana, які цяпер займае Новы тэатр.

У пошуках выразных прасторавых і канструкцыйных вырашэнняў спрошчваў і геаметрызаваў формы, паступова перайшоў ад стылю мадэрн да функцыяналізму: будынкі камерцыйнага вучылішча (1910—1912), прытулку для бедных (1911), дом Рожавёльдзьі (1911—1912) — усе ў Будапешце, будынак банка ў Эржэбетварашы (1911)[5].

Будынак камерцыйнага вучылішча
Будынак Новага тэатра ў Будапешце
Дом Рожавёльдзьі
Будынак банка ў Эржэбетварашы

Зноскі

1 2 Bibliothèque nationale de France Béla Lajta // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.
1 2 Béla Lajta [Leitersdorfer] // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 1998. — ISBN 978-1-884446-05-4
1 2 Лайта Бела // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
↑ Лайта Бела // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.
1 2 3 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 9: Кулібін — Малаіта. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9), ISBN 985-11-0035-8.

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1999. — Т. 9: Кулібін — Малаіта. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9), ISBN 985-11-0035-8.

Спасылкі

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Бела Лайта
Бела Лайта ў Вялікай савецкай энцыклапедыі(недаступная спасылка)