wd wp Пошук:
    ⬜

    Чэслаў Янкоўскі

    У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Янкоўскі. Чэслаў (Часлаў) Янкоўскі (польск.: Czesław Jankowski; 9 снежня 1857, на Ашмяншчыне — 6 кастрычніка 1929; Псеўданімы: Чэслаў; Літвін) — польскі паэт, крытык, публіцыст, гісторык-краязнавец.

    Біяграфія

    Жыў у Вільні, некаторы час у Варшаве. У 1906 годзе быў выбраны дэпутатам I Дзяржаўнай думы ад Віленскай губерні. Спачатку трымаўся кансерватыўна-ліберальнага кірунку краёвасці[2], актыўна падтрымліваў Канстытуцыйна-каталіцкую партыю Літвы і Беларусі. Рэдактар газеты «Kurier Litewski» (1.12.1905—1.4.1907), з 1907 рэдактар газеты «Глос польскі». На выбарах у I Думу заклікаў галасаваць толькі за дэпутатаў-«палякаў»[3]. Уваходзіў у фракцыю дэпутатаў «Краёвае кола Літвы і Русі» (ці «Дэпутацкае кола Літвы і Русі», «Тэрытарыяльнае кола», «Група дэпутатаў ад заходніх губерняў»). У аграрным пытанні выступаў супраць адчужэння нават часткі памешчыцкіх земляў. У II Дзяржаўнай Думе ўваходзіў у фракцыю «Кола канстытуцыяналістаў». Крытыкаваў польскіх нацыянал-дэмакратаў («эндэкаў»). Удзельнічаў у віленскім сходзе землеўласнікаў (1907) і стаў членам Краёвай партыі Літвы і Беларусі.

    Да 1911 аддаваў перавагу ажыццяўленню «краёвай ідэі» перад уласна польскай нацыянальнай ідэяй на землях Літвы і Беларусі. Прытым Янкоўскі не лічыў Літву і Беларусь этнічна польскімі землямі[4].

    З 1911 стаў прыхільнікам польскіх нацыянал-дэмакратаў («эндэкаў»), стаў варожа ставіцца да развіцця літоўскай і беларускай моў і культур у літоўска-беларускім краі, і нават іх адкрыта зневажаў, а свабоду выбару культуры для беларускага народу бачыў як свабоду далучэння да культуры польскай[5]. Выступіў з ідэяй «этнаграфічнай Польшчы» (1914). Пад нямецкай акупацыяй у час Першай сусветнай вайны выступаў за стварэнне асобнага польскага кіраўнічага органу — «Нацыянальнага польскага сената для Літвы і Беларусі».

    Пісаў лірычныя вершы, літаратурныя нарысы, займаўся перакладамі. Сярод ягоных найбольш вядомых твораў: «Постаці паэтаў» (Postaci poetów, 1891), «З нататак турыста» (1892), «Па Еўропе. Карткі з падарожжа» (Po Europie. Kartki z podróży, 1893), «Арабескі» (Arabeski, 1894), «На ўзбочыне літаратуры» (1906), «З дні ў дзень» (Z dnia na dzień. 1914 Warszawa 1914—1915 Wilno; Вільня, 1923), «З чачоткавай шкатулкі» (1926). Таксама аўтар 4-томавага даследавання «Ашмянскі павет» (Powiat Oszmiański, 1896—1900); «Польскі народ і яго Бацькаўшчына» (Narod polski i jego Ojczyzna; Варшава, 1914), «Этнаграфічная Польшча» (Polska etnograficzna; Варшава, 1914); мемуараў «На працягу двух гадоў…» (W ciagu dwoch lat…, Варшава, 1908), «На вастрыі справядлівасці» (Na ostrzu sprawiedliwosci; Варшава, 1918).[Крыніца?] Паводле некаторых звестак, быў аўтарам беларускамоўнай лірычнай мініяцюры «Ужо птушкі пяюць усюды», якая памылкова прыпісваецца Уладзіславу Сыракомлю.[6]

    Пахаваны на могілках Роса ў Вільні.

    Зноскі

    1. ↑ Czesław Jankowski // International Music Score Library Project — 2006. Праверана 9 кастрычніка 2017.
    2. ↑ Смалянчук. Палякі…, С.87.
    3. ↑ Смалянчук. Палякі…, С.125.
    4. ↑ Смалянчук. Паміж краёвасцю… С.223.
    5. ↑ Смалянчук. Палякі…, С.121, 150.
    6. ↑ Антон Францішак Брыль. Аўтарства верша “Ужо птушкі пяюць ўсюды…”: Чэслаў Янкоўскі. // «Роднае слова» 1/2019.

    Літаратура

    commons: Чэслаў Янкоўскі на Вікісховішчы
    Тэмы гэтай старонкі (20):
    Нарадзіліся ў 1857 годзе
    Артыкулы са сцвярджэннямі без крыніц
    Паэты Польшчы
    Вікіпедыя:Спасылка на Вікісховішча непасрэдна ў артыкуле
    Памерлі ў Вільнюсе
    Пахаваныя на могілках Роса
    Памерлі 6 лістапада
    Дэпутаты Дзяржаўнай думы Расійскай імперыі ад Віленскай губерні
    Польскамоўныя паэты
    Віленскія кансерватары
    Нарадзіліся ў Ашмянскім раёне
    Асобы
    Краёўцы
    Выпускнікі Ягелонскага ўніверсітэта
    Нарадзіліся 9 снежня
    Члены Дзяржаўнай думы Расійскай імперыі I склікання
    Памерлі ў 1929 годзе
    Памерлі 6 кастрычніка
    Пісьменнікі паводле алфавіта
    Вікіпедыя:Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных