Стэнлі Бен Прузінер (англ.: Stanley B. Prusiner, нар. 28 мая 1942, г.Дэ-Мойн, штат Аёва, ЗША) — амерыканскі неўролаг, біяхімік і вірусолаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1997 годзе за даследаванні прыёнаў.
Стэнлі Прузінер нарадзіўся ў Дэ-Мойне, штат Аёва, сын Марыям (у дзявоцтве Spigel) і Лоўрэнс Прузінераў, архітэктар. Ён правёў сваё дзяцінства ў Дэ-Мойне і Цынцынаці, штат Агая, дзе ён наведваў Walnut Hills High School. Прузінер атрымаў ступень бакалаўра навук па хіміі ва ўніверсітэце Пенсільваніі, а потым атрымаў ступень доктара медыцыны ў Школе медыцыны ўніверсітэта Пенсільваніі.[7] Пасля Прузінер праходзіў стажыроўку ва ўніверсітэце Каліфорніі ў Сан-Францыска. Пазней Прузінер перайшоў у Нацыянальныя інстытуты аховы здароўя ЗША, дзе ён вывучаў глутаміназы ў E.coli ў лабараторыі графа Штатмена.
Пасля трох гадоў у Нацыянальных інстытутах аховы здароўя ЗША, Прузінер вярнуўся ва ўніверсітэт Каліфорніі ў Сан-Францыска для завяршэння рэзіндэнтуры ў неўралогіі. Пасля завяршэння рэзіндэнтуры ў 1974 годзе, Прузінер паступіў ва ўніверсітэт Каліфорніі ў Сан-Францыска на неўралагічнае аддзяленне. З таго часу Прузінер займаў розныя пасады як ва ўніверсітэце Каліфорніі ў Сан-Францыска, так і ў Каліфарнійскім універсітэце ў Берклі.
Прафесар Каліфарнійскага ўніверсітэта.
Прузінер быў абраны ў Нацыянальную акадэмію навук ў 1992 годзе, і ў яе кіруючы савет у 2007 годзе. Ён таксама з’яўляецца членам Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук (1993), Каралеўскага таварыства (1996), Амерыканскага філасофскага таварыства (1998), Сербскай акадэміі навук і мастацтваў (2003) і Інстытута медыцыны.
У 2009 годзе вучоны наведваў Беларусь, быў у музеі гісторыі і культуры яўрэяў Беларусі.
Продкі вучонага жылі ў XVIII стагоддзі ў гарадах Мінск, Шклоў, Магілёў, Пружаны і Мір. У канцы XIX стагоддзя прадзед Стэнлі, юрыст Вульф Прузінер, які пражываў у Маскве, быў вымушаны з’ехаць у Амерыку з-за высялення яўрэяў з Масквы.[8]
Адкрыў прыёны — інфекцыйныя агенты бялковай прыроды, якія выклікаюць пашкоджанні галаўнога мозга (энцэфалапатыі) чалавека і жывёл, у т.л. скрэйпі (сверб) авечак і губчатую энцэфалапатыю ("шаленства") буйнай рагатай жывёлы.
Вызначыў амінакіслотную паслядоўнасць прыёнавага бялку і індэтыфікаваў яго ген.
У цяперашні час Прузінер узначальвае навукова-даследчую лабараторыю ва Універсітэце Каліфорніі ў Сан-Францыска, дзе займаецца даследаваннем прыёнавых хвароб, хваробы Альцгеймера і таупаціі.[9]
Стэнлі Бен Прузінер на Вікісховішчы |