wd wp Пошук: ⬜

Спіс кіраўнікоў Партугаліі

Партугальскае графства

Першае графства Партугалія

Першае графства Партугалія (парт.: Condado de Portucale) — феадальнае ўтварэнне, заснаванае Вімарай Перэшам пасля Рэканкісты часткі Пірэнейскага паўвострава ў 868 годзе. Пасля смерці Нунья II Мендэса Партугальскае графства было далучана да каралеўства Галісія

• Вімара Перэш (парт.: Vímara Peres, ісп.: Vímara Pérez) 868—873
• Лусідыу Вімаранеш (парт.: Lucidio Vimaranes, ісп.: Lucidio Vimaraz) 873—895
• Эрменежылду Гутэрыш (парт.: Hermenegildo Guterres, ісп.: Hermengildo Gutiérrez) 895—899
• Анега Лусідэш — 924
• Мумадона Дыяш паміж 926 і 928 — 950
• Менду I Гансалвеш/Эрменегільда Гансалес, граф Партугаліі парт.: Hermenegildo Gonçalves каля 924 — каля 950
• Гансала I Менендэс (c.950-997) (парт.: Gonçalo I Mendes, ісп.: Gonzalo Menéndez, лац.: Gundisaluus Menendiz)
• Мененда II Гансалес (ісп.: Menendo II González, парт.: Mendo II Gonçalves)997 — 1008
• Альвіта Нуньес 1008—1015
• Ільдуара Мендэс 1017—1028
• Нунья I Альвітэс 1017—1028
• Менду III Нуньес 1028—1050
• Нунья II Мендэс 1050—1071

Другое графства Партугалія

Другое партугальскае графства (парт.: Condado Portucalense) было створана Альфонса VI Кастыльскім, які падарыў яго свайму зяцю Генрыху Бургундскаму.

• Генрых Бургундскі (парт.: Henrique de Borgonha, ісп.: Enrique de Borgoña) — 1093—1112.
• Тэрэза Леонская (парт.: Teresa de Leão, ісп.: Teresa de León) — 1112—1128. Была рэгенткай падчас непаўналецця свайго сына.
• Афонсу Энрыкеш (парт.: Afonso Henriques) — 1128—1139. Затым стаў першым каралём незалежнай Партугаліі.

Партугальскае каралеўства

Бургундская дынастыя

Асноўны артыкул: Бургундская дынастыя, Партугалія

• Афонсу I Вялікі[1] (парт.: Afonso I o Grande) — 1139—1185.
• Саншу I Засяляльнік (парт.: Sancho I o Povoador) — 1185—1211.
• Афонсу II Тоўсты[2] (парт.: Afonso II de Portugal o Gordo) — 1211—1223.
• Саншу II Набожны[3] (парт.: Sancho II o Pio) — 1223—1247.
• Афонсу III Балонскі (парт.: Afonso III Bolonhês) — 1248—1279. Рэгент Партугаліі[4] з 21 верасня 1245 года да смерці свайго брата, калі атрымаў усю поўнасць каралеўскай улады.
• Дыніш I Земляроб[5] (парт.: Dinis I o Lavrador) — 1279—1325.
• Афонсу IV Адважны (парт.: Afonso IV o Bravo) — 1325—1357.
• Педру I Справядлівы[6] (парт.: Pedro I o Justiceiro) — 1357—1367.
• Фернанду I Цудоўны[7] (парт.: Fernando I o Formoso) — 1367—1383.

Міжцарства (1383—1385)

Перыяд паміж смерцю Фернанду I і прыходу да ўлады яго адзінакроўнага брата дона Жуана.

• Леанор Тэлеш дэ Менезеш (ісп.: Leonor Teles de Menezes) — 1383—1383. Была рэгенткай сваёй дачкі доны Беатрыш Партугальскай.
• дон Жуан, магістр Ордэна Авіса (ісп.: João I) — 1383—1385.

Авіская дынастыя

Асноўны артыкул: Авіская дынастыя

• Жуан I Дабрапамятны[8] (парт.: João I o de Boa Memória) — 1385—1433.
• Дуартэ I Красамоўны[9] (парт.: Duarte I o Eloquente) — 1433—1438.
• Афонсу V Афрыканскі (парт.: Afonso V o Africano) — 1438—1477. Адрокся на карысць свайго сына, які да таго часу ўжо выконваў абавязкі рэгента.
• Жуан II Дасканалы[10] (парт.: João II o Príncipe Perfeito) — 1477—1477. Быў абвешчаны каралём Картэсамі ў Сантарэне, але неўзабаве адрокся, вярнуўшы каралеўства свайму бацьку.
• Афонсу V Афрыканскі — (2-і раз) 1477—1481.
• Жуан II Дасканалы — (2-і раз) 1481—1495.
• Мануэль I Шчаслівы (парт.: Manuel I o Venturoso) — 1495—1521.
• Жуан III Набожны (парт.: João III o Piedoso) — 1521—1557.
• Себасцьян I Жаданы (парт.: Sebastião I o Desejado) — 1557—1578.
• Энрыке I Чысты[11] (парт.: Henrique I o Casto) — 1578—1580.
• Савет губернатараў (парт.: Conselho de Governadores) — 31.01 1580—24.06 1580.
• Антоніу I Рашучы[12] (парт.: António I Determinado), Прыёр Крыта (парт.: O Prior do Crato) — 24.06 1580—25.08 1580.

Авіская дынастыя (Габсбургі)

Асноўны артыкул: Іберыйская унія

• Філіп I Разважлівы (парт.: Filipe I o Prudente, ісп.: Felipe II el Prudente) — 1581—1598. Таксама кароль Іспаніі пад імем Філіпа II (1556—1598).
• Філіп II Набожны (парт.: Filipe II o Piedoso, ісп.: Felipe III el Piadoso) — 1598—1621. Таксама кароль Іспаніі пад імем Філіпа III (1598—1621).
• Філіп III Вялікі (парт.: Filipe III o Grande, ісп.: Felipe IV el Grande) — 1621—1640. Таксама кароль Іспаніі пад імем Філіпа IV (1621—1665).

На працягу гэтага шасцідзесяцігадовага перыяду Партугалія кіравалася віцэ-каралём або групай губернатараў (Спіс іспанскіх віцэ-каралёў Партугаліі).

Паўстанне 1 снежня 1640 года прывяло да Вайны за рэстаўрацыю (парт.: Guerra da Restauração, ісп.: Guerra de Restauración), у выніку якой у Партугаліі зацвердзілася дынастыя Браганса (парт.: Dinastia de Bragança, ісп.: Dinastía de Braganza).

Браганская дынастыя

Асноўны артыкул: Браганская дынастыя

• Жуан IV Аднавіцель (1604—1656) (парт.: João IV o Restaurador) — 1640—1656
• Афонсу VI Пераможца (1643—1683) (парт.: Afonso VI o Vitorioso) — 1656—1683
• Педру II (1648—1706) (парт.: Pedro II o Pacífico) — рэгент 1667—1683, кароль 1683—1706
• Жуан V (1689—1750) (парт.: João V o Magnânimo) — 1706—1750
• Жазэ I Рэфарматар (1714—1777) (парт.: José I o Reformador) — 1750—1777
• Марыя I Набожная (1734—1816) (парт.: Maria I a Piedosa) — 1777—1816, кіравала сумесна з кансортам Педру III (1717—1786)
• Жуан VI (1767—1826) (парт.: João VI o Clemente) — рэгент 1799—1816, кароль 1816—1826
• Педру IV (1798—1834) (парт.: Pedro IV o Rei-soldado) — 1826, таксама імператар Бразіліі як Педру I (1822—1831)
• Марыя II (1819—1853) (парт.: Maria II a Educadora) — 1826—1828
• Мігел I (1802—1866) (парт.: Miguel I o Absolutista, o Tradicionalista) — 1828—1834
• Марыя II (1819—1853) (парт.: Maria II a Educadora) — 1834—1853, кіравала сумесна з кансортам Фернанду II (з Саксен-Кобург-Гоцкай дынастыі; 1816—1885)

Кобург-Браганская дынастыя

• Педру V (1837—1861) (парт.: Pedro V o Esperançoso) — 1853—1861
• Луіш I (1838—1889) (парт.: Luís I o Popular) — 1861—1889
• Карлуш I (1863—1908) (парт.: Carlos I o Diplomata, o Martirizado) — 1889—1908
• Мануэл II (1889—1932) (парт.: Manuel II o Patriota, o Desventurado) — 1908—1910

Прэтэндэнты

• Мігел (II) (1853—1927), герцаг Браганса — 1866—1927
• Дуартэ II (1907—1976)—1927—1976
• Дуартэ III (*1945) з 1976 г.

Партугальская рэспубліка

Асноўны артыкул: Спіс прэзідэнтаў Партугаліі

• Тэафілу Брага (24.02.1843—28.01.1924) — 1910—1911
• Мануэл Жазэ ды Арыяга (??.??.1840—??.??.1917) — 1911—1915
• Тэафілу Брага (24.02.1843—28.01.1924) — 1915
• Бернардыну Машаду (28.07.1851—??.??.1944) — 1915—1917
• Бернардыну Машаду (28.07.1851—??.??.1944) — 1925—1926
• Антоніу Ошкар Кармона (24.11.1869—18.04.1951) — 1928—1951

Гл. таксама

• Спіс мужоў і жонак манархаў Партугаліі

Зноскі

1. ↑ Іншыя мянушкі: «Заваёўнік» (O Conquistador), «Заснавальнік» (O Fundador). Сярод маўраў быў вядомы пад імем ібн-Арык («сын Генрыха»)
2. ↑ Іншая мянушка — «Заканадаўца» (O Legislador)
3. ↑ Таксама быў празваны «Кардыналам» (O Capelo)
4. ↑ Прадстаўнік і абаронца каралеўства (Procurador e Defensor do Reino)
5. ↑ Іншыя мянушкі: «Кароль-земляроб» (o Rei-Agricultor), «Кароль-паэт» (O Rei-Poeta), «Кароль-трубадур» (O Rei-Trovador)
6. ↑ Іншыя мянушкі: «Жорсткі» (O Cruel, O Cru), «Мсцівы» (O Vingativo), «Закаханы да канца свету» (O Até-ao-Fim-do-Mundo-Apaixonado).
7. ↑ Іншыя мянушкі: «Прыгожы» (O Belo), «Нясталы» (O Inconstante), «Несвядомы» (O Inconsciente)
8. ↑ Іншыя мянушкі: «Добры» (O Bom), «Вялікі» (O Grande).
9. ↑ Іншая мянушка — «Кароль-філосаф» (Rei-Filósofo)
10. ↑ Даслоўны пераклад яго мянушкі — «Дасканалы васпан». Іншая яго мянушка — «Тыран» (O Tirano)
11. ↑ Іншыя мянушкі: Кароль-Кардынал (O Rei-Cardeal), Эварскі (O Eborense/O de Évora)
12. ↑ Іншыя мянушкі: Ваяўнік (O Lutador), Барацьбіт за незалежнасць (O Independentista)

Спасылкі

• Анонимные авторы. Испанские средневековые хроники: Хроника Карденьи I. Хроника Карденьи II. Анналы Толедо I. Анналы Толедо II. Анналы Толедо III.(нявызн.). www.bloknot.info (А. Скромницкий) (24 жніўня 2011). Архівавана з першакрыніцы 2 лютага 2012. Праверана 28 верасня 2011.

Спіс манархаў хрысціянскіх каралеўстваў Іберыйскага паўвострава, ад Рэканкісты да нашых дзён
Партугалія	Іспанія
	Карона Кастыліі				Навара	Карона Арагона
	Галісія	Астурыя	Леон	Кастылія		Арагон	Барселона	Валенсія	Маёрка

Тэмы гэтай старонкі (6):
Катэгорыя·Кіраўнікі Партугаліі
Катэгорыя·Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы
Катэгорыя·Спісы кіраўнікоў Еўропы
Катэгорыя·Каралі партугальскія
Катэгорыя·Прэзідэнты Партугаліі
Катэгорыя·Вікіпедыя·Старонкі з модулем Hatnote з чырвонай спасылкай