wd wp Пошук:
    ⬜

    Павел Андрэевіч Растаргуеў

    Па́вел Андрэ́евіч Растаргу́еў (руск.: Павел Андреевич Расторгуев; 30 чэрвеня 1881, Старадуб, цяпер Расія — 21 сакавіка 1959, Навазыбкаў, цяпер Расія) — беларускі і расійскі мовазнаўца і педагог. Правадзейны член Інбелкульта (1924), доктар філалагічных навук (1941), прафесар (1923)[1].

    Біяграфія

    П. Растаргуеў (злева) у студэнцкія гады

    Нарадзіўся ў сям’і бухгалтара казначэйства, адным з васьмі дзяцей. Нягледзячы на складанае матэрыяльнае становішча, у доме была вялікая бібліятэка, якой Павел з дзяцінства цікавіўся. Вучыўся ў Старадубскім двухкласным вучылішчы, паказаў добрыя здольнасці, потым у Глухаўскім настаўніцкім інстытуце. У 1903 годзе паступіў на гісторыка-філалагічны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта, скончыў яго ў 1908 годзе[2], здаўшы экзамены на магістра рускай мовы і славеснасці. Вучань прафесара Р. Ф. Бранта, А. А. Шахматава.

    У 1917-1923 гадах працаваў у Маскоўскім універсітэце. У 1918 годзе чытаў курс лекцый беларускай мовы ў Беларускім народным універсітэце ў Маскве («Беларуская мова ў яе сучасным і мінулым стане» ў кнізе «Курс беларусазнаўства», 1918—1920).

    У 1932 годзе рэпрэсаваны, высланы ў Караганду. У 1936 годзе яму дазволілі выехаць з Караганды, але сяліцца ў Маскве было забаронена, таму 2 гады ён пражыў у сястры ў Клінцах. У 1938—1951 гадах загадчык кафедры рускай мовы Навазыбкаўскага педагагічнага інстытута, адначасова ў 1947—1948 гадах у Інстытуце мовы, літаратуры і мастацтва АН БССР[1].

    Памёр у 1959 годзе ў Навазыбкаве, дзе і пахаваны[2].

    Дзейнасць

    Вывучаў беларускія гаворкі ў іх гістарычным і сучасным стане, гаворкі расійска-беларуска-ўкраінскага памежжа ў іх узаемадзеянні. Даследаваў праблемы беларускай літаратурнай мовы.[1]

    На Акадэмічнай канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу і азбукі 1926 годзе прапаноўваў афрыкаты дз і дж перадаваць літарамі сербскага алфавіта — ђ (ђед), ћ (хаћу), а літару й замяніць літарай j і выкарыстоўваць яе ў тых выпадках, як там жа прапанаваў Язэп Лёсік (замест літары й увесці літару j і спалучэнне зычнага гуку j з галоснымі гукамі э, о, у, а абазначаць літарай j з адпаведнай галоснай — jэхаць, jолка, jунак, мaja, a літары е, ё, ю, я пакінуць для абазначэння адпаведнага галоснага гуку і мяккасці папярэдняга зычнага — лес, нёс, людзі, мяса)[3].

    Працы

    Праекты

    Кнігі

    Артыкулы

    Зноскі

    1. 1 2 3 4 Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2001. — Т. 13: Праміле — Рэлаксін. — С. 362. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13), ISBN 985-11-0035-8.
    2. 1 2 Подкоха Р. Наш земляк — Павел Расторгуев (руск.) . Беларуская Смаленшчына. «Стародубский вестник» №83 (16 кастрычніка 1993). Архівавана з першакрыніцы 2 чэрвеня 2015. Праверана 2 чэрвеня 2015.
    3. ↑ Германовіч І. К. Акадэмічная канферэнцыя па рэформе беларускага правапісу і азбукі // Беларуская мова: Энцыклапедыя / Пад рэд. А. Я. Міхневіча. — Мн.: БелЭн, 1994. – С. 20.

    Літаратура

    Спасылкі

    Тэмы гэтай старонкі (25):
    Вікіпедыя:Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
    Нарадзіліся ў Старадубе
    Педагогі Беларусі
    Педагогі
    Памерлі ў 1959 годзе
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак
    Нарадзіліся 30 чэрвеня
    Нарадзіліся ў 1881 годзе
    Супрацоўнікі Інстытута мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы НАНБ
    Вікіпедыя:Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Іпб. Прозвішча»
    Выпускнікі МДУ
    Асобы
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без назвы артыкула
    Дактары філалагічных навук
    Мовазнаўцы Расіі
    Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара
    Рэпрэсаваныя савецкай уладай
    Вучоныя паводле алфавіта
    Памерлі 21 сакавіка
    Пахаваныя ў Бранскай вобласці
    Памерлі ў Навазыбкаве
    Педагогі Расіі
    Мовазнаўцы Беларусі
    Выкладчыкі МДУ
    Вікіпедыя:Артыкулы пра асоб, для якіх не існуюць старонкі віду «І. Прозвішча»