Нільс Кай Е́рнэ, FRS[4] (ням.: Niels Kaj Jerne, 23 снежня 1911, Лондан, Вялікабрытанія — 7 кастрычніка 1994) — дацкі імунолаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіялогіі і медыцыне ў 1984 годзе разам Г.Кёлерам і С.Мільштэйнам «за тэорыі адносна спецыфічнасці ў развіцці і кантролі імуннай сістэмы і адкрыццё прынцыпу прадукцыі монакланальных антыцел».
Бацькі Нільса Ернэ жылі на дацкім востраве Фанё. У 1910 годзе яны пераехалі ў Лондан, дзе і нарадзіўся Ернэ 23 снежня 1911 года[5]. Падчас Першай сусветнай вайны бацькі пераехалі ў Нідэрланды. Ернэ правёў юнацтва ў Ротэрдаме, дзе скончыў бакалаўрыят у 1928 годзе.
Вучыўся ў Лейдэнскім, скончыў Капенгагенскі ўніверсітэт у 1951 годзе. З 1943 па 1956 год Ернэ быў навуковым супрацоўнікам Дацкага нацыянальнага інстытута сываратак і за гэты час ён сфармуляваў тэорыю фарміравання антыцелаў. Пазней Ернэ скажа, што гэтыя рэвалюцыйныя навуковыя ідэі прыйшлі да яго, калі ён ехаў з працы дадому на веласіпедзе праз мост Langebro ў Капенгагене[6]. Тэорыя фарміравання антыцелаў прынесла Ернэ міжнароднае прызнанне, і ў 1956 годзе Ернэ пайшоў працаваць у Сусветную арганізацыю аховы здароўя ў Жэневе ў якасці кіраўніка секцыі біялагічных стандартаў і імуналогіі. Ён займаў гэты пост на працягу шасці гадоў да пераезду ў ЗША і ва Універсітэт Пітсбурга ў 1962 годзе для працы ў якасці прафесара мікрабіялогіі і старшыні кафедры мікрабіялогіі на працягу чатырох гадоў.
У 1966 года ва Універсітэце Гётэ ў Франкфурце, у 1969—1980 гадах дырэктар Базельскага інстытута імуналогіі.
З 1962 года член Кансультатыўнай экспертнай камісіі па імуналогіі Сусветнай арганізацыі аховы здароўя.
Стварыў (разам з Ф.М.Бёрнетам) кланальна-селекцыйную тэорыю імунітэту; выявіў магчымыя наступствы розных меркаванняў і распрацаваў дакладную, адзіную тэрміналогію, зручную для зносін паміж імунолагамі.
Замежны ганаровы член Амерыканскай акадэміі навук і мастацтваў, член Дацкай каралеўскай акадэміі навук.
Ернэ быў тройчы жанаты. Меў двух сыноў, Івара Ернэ (нар. 1936) і Дональда Ернэ (нар. 1941) ад Т’ек Ернэ — мастачкі; і аднаго сына, Андрэаса Ветштайна, ад Гертруды Ветштайн у 1971 годзе.
Калі Т’ек даведалася, што ў Нільса быў раман з яе лепшай сяброўкай, яна была разгублена, бо раней паведала ёй аб сваіх уласных раманах. Сяброўка аб усім паведаміла Нілісу, і ён запатрабаваў разводу. Т’ек умольвала яго застацца. Пасля яго адмовы, яна скончыла жыццё самагубствам. Івар прачнуўся раніцай — пахла газам. Ён знайшоў маці памерлай каля духоўкі[7].
Ернэ ставіўся да сваёй другой жонцы, як да служкі або няні. Ернэ рэгулярна здраджваў сваёй жонцы, і, хоць ён не быў фізічна прыгожы, ён прывабліваў жанчын сваім абаяннем, як суразмоўца, і сваім майстэрствам кахання, якое ўключала схільнасць да садызму.[8]
Нільс Кай Ернэ на Вікісховішчы |