Герань
Герань[3], або журавельнік[4] (Geranium) — род сямейства Гераніевыя. Усяго вядома больш за 300 відаў[5] траў і паўхмызнякоў, рассеяных па ўсім свеце, а таксама ў трапічным поясе — на гарах.
Этымалогія
Назва паходзіць ад грэчаскага слова geranion або geranios, якое пераводзіцца, як «журавель», бо плады герані нагадваюць дзюбу жураўля.
У Германіі герань называюць Storchschnäbel, што перакладаецца, як «бусліны нос», у Англіі і ЗША — Cranesbill, «журавельнік»[5]
Батанічнае апісанне
Лісце на доўгіх хвосціках, рассечанае вельмі розна, пальчатараздзельнае або пальчаталопасцевае, рэдка перыстае з 3—5 лісточкамі. Лісце многіх відаў мягкаваласістае. Змяшчае гераніевы алей.
Кветаносы з 1—3 кветкамі. Кветкі правільныя, буйныя і прыгожыя, з 5-лістовай распасцёртай чашачкай і 5 аднолькавымі амаль круглымі пялёсткамі вяночка, таксама распасцёртыя амаль у плоскасць; афарбоўка іх белая, пурпуровая, сіняя і фіялетавая розных адценняў. Тычынак 10, звычайна ўсё з пылавікамі.
Віды герані
.jpg)
Паводле сайта The Plant List род налічвае 415 відаў. На тэрыторыі Беларусі 14 відаў[6]:
- Geranium bohemicum L. — Герань багемская
- Geranium columbinum L. — Герань галубіная
- Geranium dissectum L. — Герань рассечаная
- Geranium divaricatum Ehrh. — Герань растапыраная
- Geranium molle L. — Герань далікатная
- Geranium palustre L. — Герань балотная, ці Воўчча ступа, ці Грабількі, ці Пяціперсціца, ці Златчыск, ці Трыперсціца, ці Дзеравянка лясная, ці Баршчоўнік
- Geranium phaeum L. — Герань бураватая, ці Герань цёмна-бурая
- Geranium pratense L. — Герань лугавая, ці Чэрвяточнік, ці Грабелькі, ці Змяёўка, ці Кураслеп галубячы, ці Грыжная трава
- Geranium pusillum L. — Герань малая, ці Геранія мяккая
- Geranium pyrenaicum Burm. fil. — Герань пірэнейская
- Geranium robertianum L. — Герань Робертава
- Geranium sanguineum L. — Герань крывяна-чырвоная, ці Воўча стапа, ці Дубровіца, ці Мужчынскі залатнічок, ці Дуброўка лясная, ці Вцер, ці Герань крывава-чырвоная
- Geranium sibiricum L. — Герань сібірская
- Geranium sylvaticum L. — Герань лясная, ці Геранія лесавая, ці Дуброўка
Герань у жывапісе
Карціна мастака Рэмбранда Піла (Rembrandt Peale), «Рубенс Піл з геранью» (Rubens Peale with a Geranium), 1801 г.
Карціна мастака Léon Gard, «Géranium rouge dans une coupe de cristal» Парыж 1971 г.
Карціна мастака Josep Mirabent Gatell (1831-1899), «Estudio de la flor del geranio de pensamiento».
Зноскі
- ↑ Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
- ↑ Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь.. — Минск: «Наука и техника», 1967. — С. 58. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ ім. Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.
- 1 2 Карписонова Р. А. Герани в саду. «Кладезь-Букс», 2006. ISBN 5-93395-156-0
- ↑ Растения Беларуси
Спасылкі
- Ганов А. Путеводитель по садовым гераням Архівавана 16 снежня 2010.
- Ганов А. Герань в дизайне сада
- Geranium Taxonomic Information System Архівавана 18 лістапада 2010.
- Герань на сайте USDA NRCS (англ.)
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю прыроды Беларусі без нумароў старонак
Катэгорыя·Герань
Катэгорыя·Расліны паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю прыроды Беларусі без назвы артыкула
Катэгорыя·Вікіпедыя·Спасылкі на Энцыклапедыю прыроды Беларусі без аўтара
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных