Гельмінтозы
Гельмінтоз (грэч.: ἕλμινθος — гліст) — заражэнне чалавека, жывёл і раслін глістамі (манагінеі, нематоды, скрэбні, трэматоды і цэстоды), якія пашкоджваюць галаўны мозг, лёгкія, косці, кроў, ныркі, печань, скуру, страўнікава-кішачны тракт і мышцы праз вылучэнне атрутных рэчываў і паглынанне вітамінаў, мікраэлементаў і харчовых рэчываў. Уяўляе смяротную пагрозу пры траплянні глістоў у вочы і мозг (пячоначны смактун).
Папярэджанне
Прадухіленню заражэння спрыяюць стараннае мыццё гародніны і садавіны, варэнне і смажанне мяса без пакідання крыві, варэнне і саленне рыбы, кіпячэнне вады. Перад ежай, пасля працы з зямлёй, наведвання прыбіральні і дотыку да сабакаў і катоў варта мыць рукі цёплай вадой з мылам. У салаты, супы і мясныя стравы карысна дадаваць свежы часнок і цыбулю. Глістагоннымі ўласцівасцямі валодаюць таксама гранат (сок), грэчаскія арэхі, морква і морквавы сок, лясныя суніцы.
Прыкметы
Заражэнне суправаджаецца павышэннем тэмпературы, гіпатаніяй, зніжэннем жвавасці і працаздольнасці, агульная слабасцю і раздражняльнасцю, болем у суставах і мышцах, свербам скуры і сыпам, ацёчнасцю тканак[3]. Агульнымі прыкметамі хваробы з’яўляецца затрымка росту і развіцця. У чалавека адзначаецца схудненне і зніжэнне інтэлекту. У жывёл — зніжэнне прадукцыйнасці, дрэнны апетыт і парушэнне каардынацыі рухаў.
Віды
У чалавека вядома звыш 300 відаў глісных укараненняў трох груп:
- біягельмінтозам заражаюцца пры ўжыванні ежы жывёльнага паходжання праз развіццё глістоў у целе прамежкавага гаспадара;
- геагельмінтозам — пры парушэнні асабістай гігіены праз глістоў, што развіваюцца ў глебе;
- кантактны гельмінтоз перадаецца ад хворага пры хуткім выспяванні яйцаў глістоў.
Беларусь
У Беларусі ў чалавека найбольшае пашырэнне маюць наступныя віды хваробы: анкіламстамітоз, апістархоз, аскарыдоз, дыфелабатрыёз, трыхацэфалёз, трыхінелёз, фасцыялёз і энтэрабіёз. У раслін — бульбяная нематода. У жывёл — аскарыдоз, гіменлепідыдоз, дыкрацэліёз, дыктыякаўлёз, макракантарынхоз, маніезіёз, парамфістаматыдоз, странгілідоз, трыхацэфалёз і фасцыялёз. Сажалкавай рыбагадоўлі шкодзяць батрыяцэфалёз, гіралактылёз, дактылагіроз, дыпластаматоз, лігулёз і філаметроз[4].
Зноскі
- 1 2 Disease Ontology — 2016. Праверана 15 мая 2019.
- 1 2 3 Monarch Disease Ontology release 2018-06-29sonu — 2018-06-29 — 2018. Праверана 28 ліпеня 2018.
- ↑ Паразіты — на выхад // Краіна здароўя. — 28 чэрвеня 2011. — № 36 (272). — С. 5.
- ↑ Раман Заяц. Гельмінтозы // Беларуская энцыклапедыя ў 18 тамах / Генадзь Пашкоў. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя, 1997. — Т. 5. — С. 144-145. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0090-0.
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гельмінтозы
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з пераазначэннем значэння з Вікідадзеных
Катэгорыя·Паразіталогія
Катэгорыя·Старонкі з нелікавымі аргументамі formatnum
Катэгорыя·Захворванні паводле алфавіта
Катэгорыя·Вікіпедыя·Артыкулы з крыніцамі з Вікідадзеных
Катэгорыя·Глістныя інвазіі