Букса
Букса (ад ням.: BüchseBüchse — скрынка, першапачаткова з самшыта) — сталёвая або чыгунная скрынка, усярэдзіне якой размешчаны падшыпнік слізгацення, ўкладыш, змазачных матэрыял і прылада для падачы змазачнага матэрыялу да шыйцы восі, альбо падшыпнік качэння і змазачны матэрыял[1].
Буксуе з’яўляецца сувязным звяном паміж колавай парай і рамай вагона, лакаматыва або іх каляскай. Для абмежавання перамяшчэння буксуе мае накіроўвалыя, ланцужкі, шпінтоны або жорстка злучаецца з рамай каляскі небудзь колавай парай. Для прадухілення забруджвання змазкі буксуе мае уплотняющее прылада.
- Сківічная букса — калі яна свабодна ўстаўляецца ў спецыяльны выраз у раме каляскі.
- Бяссківічная букса — калі сувязь паміж калыскай і буксай забяспечваюць спецыяльныя ланцужкі з шарнірамі.
Другі спосаб мацавання (бяссківічная букса) добры адсутнасцю дэталяў, схільных да трэння слізгацення, такія буксы надзейней сківічных.
Будова буксы
Букса з падшыпнікам слізгацення
Шыйка восі колавай пары верхняй бокам абапіраецца на падшыпнік слізгацення з укладышам з антыфрыкцыйнага матэрыялу (як правіла, бабіт). У ніжнюю частку скрынкі буксы заліваецца змазачнае масла. Да ніжняй баку шыйкі восі колавай пары масла падаецца польстэрам. Корпус буксы зачынены вечкам.
Польстэр ўяўляе сабой падспружыненую паўкруглую металічную пласціну, на якую надзета польстэрная шчотка.
Польстэрная шчотка — тэкстыльны выраб, апранаецца на польстэрную пласціну, тканкавая паверхня яе змазвае шыйку восі. Тэкстыльныя ніткі, якія звісаюць з польстэрнай шчоткі, з’яўляюцца кнотам, па якім маслп паступае да шыйцы восі.
На чыгуначнай станцыі аглядчык вагонаў абыходзіць склад, адкрывае вечка кожнай буксы, правярае яе тэхнічны стан, пры неабходнасці далівае алей з палівачкі (масленкі).
Аглядчык вагонаў носіць з сабой малаток з доўгай дзяржальняй, якім ён на слых правярае, ці няма на бандаже вагоннага колы расколіны (б’е малатком па бандажу). Гэтым жа малатком, дзейнічаючы як гакам, ён адкрывае вечка буксы. У XXI стагоддзі буксы з падшыпнікамі слізгацення можна ўбачыць, бадай, толькі ў музеях, іх выцеснілі буксы з падшыпнікамі качэння.
Букса з падшыпнікам качэння
Шыйка восі колавай пары круціцца ў роликовом падшыпніку качэння, змазка — консистентная («ВРА» або «Буксол»). Тэхнічнае абслугоўванне і рэгуляванні вырабляюцца, як правіла, у вагонным дэпо.
Буксы з падшыпнікамі качэння аказваюць меншае супраціў руху, лакаматыву лягчэй везці цягнік.
Гл. таксама
- Кран-букса
- ПАНАБ, сістэма для дыягностыкі вагонных букс
Зноскі
- ↑ Букса // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.) . — СПб., 1890—1907.
Літаратура
- Фрик Э. Л. Букса // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.) . — СПб., 1890—1907.
- Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.(руск.)
Катэгорыя·Дэталі машын і механізмаў
Катэгорыя·Будова чыгуначнага рухомага састава